درماندگی بزرگترین عالم مذاهب اسلامی در پاسخ به کودکی ۹ ساله

به گزارش «شیعه نیوز»،عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی حجت الاسلام سعید بهمنی،  در رابطه با شخصیت امام جواد (علیه السلام) گفت: حضرت امام جواد (علیه السلام) دارای ویژگی‌هایی است که وی را در میان امامان معصوم (علیه السلام) از جهاتی ممتاز کرده است. ایشان که در دهم رجب سال 195 به دنیا آمده بود در سال 203 پس از شهادت حضرت رضا(علیه السلام) به امامت رسید و در آخر ذی القعده‌ سال 220 به دست یکی از عوامل مدرسه‌ خلافت یعنی معتصم عباسی برادر مأمون به شهادت رسید.

وی خاطرنشان کرد: رسیدن آن حضرت به امامت در سن هفت سالگی و شهادت در سن بیست و پنج سالگی سبب شده از ایشان به عنوان جوان‌ترین امام نام برده شود. البته حضرت هادی و  امام عسکری علیهما السلام نیز در جوانی به امامت رسیدند، اما حضرت جواد از همه‌ها ایشان جوان‌تر بود.

 

امامان از همان بدو خلقت واجد تمام شرایط امات و ولایت هستند

 حجت الاسلام بهمنی تصریح کرد: ما بر این اعتقادیم که تمام امامان معصوم از بدو تکوّن و شکل‌گیری، کلیه شایستگی‌های لازم برای امامت را دارند. این بدان معنی است که آنان سرشار از علم و حکمت و تدبیر و درایت هستند و در هر سنّی که باشند شأنیت لازم برای امامت و هدایت انسان‌ها را دارند. چنانکه قرآن کریم در باره‌ی یحیای نبی علی نبینا و آله و علیه السلام می‌فرماید: «یا یحیی خذ الکتاب بقوه و آتیناه الحکم صبیا» یا در باره عیسی علی نبینا و آله و علیه السلام آمده است که: «کیف نکلم من کان فی المهد صبیا؛ گفتند: چگونه سخن بگوییم با کسی که کودکی در گهواره است؟» و آن حضرت در گهواره به سخن آمده فرمود: «انی عبد الله آتانی الکتاب و جعلنی نبیاً و جعلنی مبارکاً این ما کنت و اوصانی بالصلوه و زکاه ما دمت حیاً؛ همانا من بنده‌ی خدایم که خدا کتابم داده و مرا پیامبر و مبارک قرار داده هر جا که باشم و مرا تا زنده‌ام به نماز و زکات توصیه کرده است».

 بنابراین، به خواست خدای سبحان پیامبران و امامانی که رسالت و خلافت تامّه‌ی الهی را بر دوش دارند از همان بدو خلقت واجد تمام شرایط امات و ولایت کبرای الهی هستند. جوادالائمه (علیه السلام) نیز یکی از امامان معصوم است که در همه حال، به شکل مطلق کلیه شرایط امامت و رهبری امت را دارا است. البته همانگونه که اشاره شد، امامت و فعلیّت یافتن آن به شکل خاص پس از رحلت امام پیشین اتفاق می‌افتد.

 

مدیرگروه فرهنگ قرآن مرکز فرهنگ و معارف قرآن دفتر تبلیغات اسلامی خاطرنشان کرد: ایشان در هفت سالگی به امامت رسید و اینگونه آخرین شأن ولایت و خلافت الهی یعنی امامت در وجود مبارک ایشان به فعلیّت رسید. اگرچه پیش از آن همه‌ی فضایل لازم در ایشان وجود داشت و برترین انسان در هستی پس از علی ابن موسی(علیه السلام)بود.

 وی افزود: این وضعیت سبب شد آن حضرت در کانون توجه شیعیان و دیگران قرار گیرد. گزارش‌های تاریخی عالی‌ترین سطح فرهیختگی و فرزانگی را در باره‌ی ایشان حکایت می‌کند. در یکی از گزارش‌های تاریخی آمده است که وقتی اطرافیان مأمون اصرار وی برای ازدواج دخترش با جوادالأئمه را دیدند بر وی خورده گرفتند که اباجعفر (امام جواد) کودک است و شأنیت لازم برای دامادی خلیفه را ندارد؛ مأمون گفت: او داناترین اهل زمین است و برای اثبات سخن خود جلسه‌ای ترتیب داد تا همه فقها و عالمان تراز اول مذاهب با امام جواد گفتگو و مناظره کنند.

 

گستره علمی جواد الائمه (علیه السلام) در مناظره با فقهای تراز اول مذاهب 

حجت الاسلام بهمنی در ادامه با اشاره به جایگاه علمی این امام همام افزود: عالمان مذاهب از میان خود یحیی بن اکثم را برای سخن گفتن با امام جواد برگزیدند که مسنّ‌تر از همه و اعلم آنان بود. یحیی از مأمون اجازه خواست تا از حضرت جواد(علیه السلام) سؤال کند. مأمون گفت: از خود او اجازه بخواه. یحیی اجازه پرسیدن خواست و حضرت به او اجازه داد. یحیی پرسید: «ما تقول فی محرم قتل صیداً؟ ؛ رأی تو در باره‌ی مُحرِمی که صیدی را کُشته چیست»؟(1) او با این پرسش در صدد بود میزان آگاهی حضرت جواد به فقه را بیازماید.

وی در بیان گستره‌ی مسئله‌شناسی حضرت جواد (علیه السلام) تصریح کرد: آن حضرت در پاسخ، برای روشن شدن دقیقتر مورد سؤال مؤلفه‌ها و عناصری را در قالب پرسش‌هایی یازده‌گانه در باره حالات محرم، مکان، صید، زمان و نوع احرام مطرح فرمود که سبب شد یحیی حتی از تبیین سؤال خود دچار حیرت و درماندگی شد. نوعی حیرت و درماندگی که در برخی روایات آمده «لم یخف علی أحد؛ بر هیچکس این حیرت و درمانگی پوشیده نبود».

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلام در تبیین پرسش‌های امام جواد(علیه السلام) که پرسش‌هایی مسئله‌شناسی است گفت: جواد الائمه (علیه السلام)فرمود: آن را در حرم کشته یا خارج از حرم؟ (حالات مکان) محرم عالم بوده به حکم یا جهل به حکم داشته؟ (حالات محرِم) به عمد مرتکب شده یا به خطا؟ (حالات محرِم) آزاد بوده یا بنده؟ (حالات مرتکب) خردسال و نابالغ بوده یا بالغ؟ (حالات محرِم) اولین ارتکابش بوده یا بار چندمش بود؟ پرنده بوده یا غیرپرنده؟ (حالات صید) بزرگ بوده یا کوچک؟ (حالات صید) مصرّ بوده یا نادم و پشیمان؟ (حالات محرِم) شب بوده یا روز؟ (زمان) محرم به احرام عمره بوده یا محرم به حجّ؟ (نوع احرام) 

 

2048 فرع در یک مسئله‌ی فقهی

حجت الاسلام بهمنی خاطرنشان کرد: اگر فروعات و شاخه‌های حاصل از تقسیم‌ بندی این پرسش‌ها را که در قالب تنها 62 کلمه بیان شده بشماریم باید عدد 2 را به توان 11 برسانیم. یعنی 2 را 11 بار در خودش ضرب کنیم که حاصل آن 2048 فرع خواهد بود. این بدان معنی است که باید یحیی اکثم مشخص می‌کرد مصداق پرسش او کدامیک از 2048 مورد ممکن در مسئله است. به طور طبیعی یحیی و امثال او هیچیک ظرفیت وجودی لازم برای پردازش این حجم از اطلاعات را ندارند و منحصراً امام معصوم است که می‌تواند بسیار فراتر از این مسائل را نیز در آنِ واحد ادراک و پردازش کند. از این رو بزرگترین عالم در میان مذاهب اسلامی در پاسخ به امام که کودکی 9 ساله بود درماند.

وی تصریح کرد: این یکی از جلوه‌های گستره‌ی توانایی علمی امام معصوم است که در وجود جوادالائمه متجلی شده است. افزون بر این، در باره‌ی مناظرات آن حضرت با عالمان زمان خود گزارش‌های متعددی رسیده که هر یک ابعاد خاص خود را دارد. مطالعه‌ی این مناظره‌ها برای جوانان به ویژه جوانان علاقمند به دانش می‌تواند جذاب و الهام‌بخش باشد. 

منبع:شبستان

پایان پیام/ ز.غ