یمن یکی از مسلح‌ترین جوامع جهان است!

SHIA-NEWS.COM  شیعه نیوز:

به گزارش«شیعه نیوز»، اندیشکده «انستیتوی صلح ایالات متحده آمریکا» در مقاله‌ای تحت عنوان «خاورمیانه در سال 2013: وعده‌ها و مخاطرات بسیار» به قلم «رابین رایت» و «گارت نادا» به بررسی تحولات اخیر منطقه و فراگیری موج بیداری اسلامی پرداخته است.

در این مقاله نویسندگان چالش های پیش روی لیبی در سال آینده میلادی را چالش امنیتی و خلع سلاح شبه نظامیان و مقابله با نیروهای جدایی طلب دانسته اند. در مورد یمن نیز علاوه بر چالش های مشابه امنیتی و ضرورت خلع سلاح بایستی مسئله کمبود غذا را نیز افزود. در کشورهای مورد بررسی قرار گرفته یمن و لیبی از لحاظ چالش های پیش رو بیشترین شباهت را با یکدیگر دارند.

لیبی

* در سال 2013، لیبی با دو چالش عمده مواجه خواهد بود: چالش امنیتی و تشکیل دولتی باثبات پس از پشت سر گذاشتن حکمرانی 42 ساله معمر قذافی. دولت جدید لیبی، در ماه اکتبر سال جاری تحت نخست وزیری علی زیدان قرار گرفت. دولتی که فاقد قدرت لازم و نیروهای امنیتی حرفه ای برای تضمین برقراری ثبات و امنیت و حاکمیت قانون در آن کشور است.

* چالش بزرگ سیاسی لیبی در سال 2013 در مورد میزان تمرکز قدرت در آن کشور است و این که آیا ساختار سیاسی آینده آن کشور دارای دولت مرکزی قدرتمندی خواهد بود و یا آنکه ساختار غیر متمرکز با تقسیم قدرت میان دو یا سه منطقه پذیرفته خواهد شد.

بسیاری در ناحیه شرقی لیبی در استان سیرنایکا که در حدود 80 درصد زا ذخائر نفت آن کشور را در خود جای داده است مایلند تا دست به تشکیل یک فدراسیون و یا حکومتی خودمختار و مستقل از تریپولی بزنند.

* با این حال برخلاف تغییر و تحولات در سایر کشورهای عربی، دولت لیبی دارای منابع عظیم طبیعی زیرزمینی ای است که می تواند از طریق آن در سال آینده میلادی دست به نوسازی کشورش بزند. لیبی دارای بیشترین ذخائر نفت در میان کشورهای آفریقایی است. در ماه دسامبر سال جاری، ظرفیت تولید نفت لیبی به میزان 90 درصد بازگشت، مقداری که در زمان زمامداری قذافی نیز حفظ شده بود و پیش بینی می شود که بزودی میزان تولید لیبی بیش از این مقدار نیز بشود.

در سال 2013، لیبی با دو چالش عمده مواجه خواهد بود: چالش امنیتی و تشکیل دولتی باثبات پس از پشت سر گذاشتن حکمرانی 42 ساله معمر قذافی. دولت جدید لیبی، در ماه اکتبر سال جاری تحت نخست وزیری علی زیدان قرار گرفت. دولتی که فاقد قدرت لازم و نیروهای امنیتی حرفه ای برای تضمین برقراری ثبات و امنیت و حاکمیت قانون در آن کشور است.

دولت لیبی در تلاش است بیش از 300 نیروی شبه نظامی آن کشور را که در 8 ماه ماه قیام سال 2011 آغاز به فعالیت کرده بودند را خلع سلاح کند. دولت همچنین در سال جاری وجود 240 هزار نفر شهروند مسلح در آن کشور را ثبت کرد.

از سوی دیگر گروههای تبهکاری نیز در لیبی حضور دارند که برخلاف موازین حقوق بشر فعالیت می کنند. برخی از گروهها دست به سلاح برده اند اما بسیاری دیگر منافع سیاسی و منطقه ای دارند و رقیب یکدیگر هستند که می توان از آنان برای ادامه فعالیت شان حراست نمود.

پس از حادثه حمله به سفارتخانه آمریکا در بنغازی که منجر به کشته شدن سفیر آمریکا و سه آمریکائی دیگر در ماه سپتامبر در آن کشور شد، یک گروه شبه نظامی افراطی مسئولیت آن حمله را برعهده گرفت. مشکل عمده تر لیبی آنست که بطور میانگین هر شهروند از جمعیت 6.5 میلیون نفری آن کشور دارای دست کم چهار قبضه سلاح است.

چالش بزرگ سیاسی لیبی در سال 2013 در مورد میزان تمرکز قدرت در آن کشور است و این که آیا ساختار سیاسی آینده آن کشور دارای دولت مرکزی قدرتمندی خواهد بود و یا آنکه ساختار غیر متمرکز با تقسیم قدرت میان دو یا سه منطقه پذیرفته خواهد شد.

بسیاری در ناحیه شرقی لیبی در استان سیرنایکا که در حدود 80 درصد زا ذخائر نفت آن کشور را در خود جای داده است مایلند تا دست به تشکیل یک فدراسیون و یا حکومتی خودمختار و مستقل از تریپولی بزنند.

با این حال برخلاف تغییر و تحولات در سایر کشورهای عربی، دولت لیبی دارای منابع عظیم طبیعی زیرزمینی ای است که می تواند از طریق آن در سال آینده میلادی دست به نوسازی کشورش بزند.

لیبی دارای بیشترین ذخائر نفت در میان کشورهای آفریقایی است. در ماه دسامبر سال جاری، ظرفیت تولید نفت لیبی به میزان 90 درصد بازگشت، مقداری که در زمان زمامداری قذافی نیز حفظ شده بود و پیش بینی می شود که بزودی میزان تولید لیبی بیش از این مقدار نیز بشود.

در همان حال، با وجود آنکه امروز درآمدهای نفتی لیبی بیش از دوران زمامداری قذافی است، اما برای استخراج آن وجود شرکتهای خارجی مورد ضروری است تا از طریق آنها بتوان مناطق ویران شده در اثر جنگ را بازسازی کرد و صنعت نفت آن کشور را احیا نمود. با این وجود، شرکتهای خارجی بدلیل ناامنی و بی ثباتی کنونی در لیبی رغبت چندانی ندارند تا در این خوشبخت ترین کشور آفریقایی از نظر دارا بودن منابع طبیعی سرمایه گذاری کنند.

یمن

* هیچ کشور عربی که با تغییر و تحولات اخیر مواجه بوده به اندازه کشور یمن در سال آینده میلادی با چالش‌های متعدد مواجه نخواهد بود.

* کمبود غذا، جنگ های قبیله ای، نزاع‌های فرقه‌ای، جنبش‌های جدایی طلب، ارتش از هم گسیخته، تندروهای القاعده و وجود بیکاری گسترده از جمله تهدیداتی هستند که یمن از دو سال پیش تاکنون با انها مواجه بوده است.

* قبایل یمنی همانگونه که بر کسب غذا و آب با یکدیگر می جنگند احتمالا در عرصه سیاسی نیز بر کسب قدرت در سال آینده میلادی با یکدیگر مبارزه خواهند کرد.

* نبود قانون اساسی و نظم روند گذار یمن در سال آینده میلادی را در خطر قرار می دهد. یمن یکی از مسلح ترین جوامع جهان است و با جنگ داخلی بیگانه نیست. گروههای و ائتلاف های قبیله ای متفاوت در ان کشور از دهه 60 میلادی در حال جنگ با یکدیگر بوده اند. القاعده از دهه 90 میلادی به این سو تهدیدی عمده علیه کشور یمن بوده است. آمریکا از سال 2012 مبارزه از القاعده را شدت بخشیده است و در همین راستا به ارتش یمن کمک کرد.

ارتش آن کشور نیز در دوره آغاز قیام علیه علی عبدالله صالح در سال 2011 موفق شد تا شبه نظامیان جنوبی آن کشور را سرکوب کند. با این حال با آغاز موج جدید خشونت ها از دسامبر سال جاری در یمن، القاعده به انجام حملات تروریستی علیه نیروهای نظامی آن کشور متهم شده است.

هیچ کشور عربی ای که با تغییر و تحولات اخیر مواجه بوده به اندازه کشور یمن در سال آینده میلادی با چالش های متعدد مواجه نخواهد بود. کمبود غذا، جنگ های قبیله ای، نزاع های فرقه ای، جنبش های جدایی طلب، ارتش از هم گسیخته، تندروهای القاعده و وجود بیکاری گسترده از جمله تهدیداتی هستند که یمن از دو سال پیش تاکنون با انها مواجه بوده است.

قبایل یمنی همانگونه که بر کسب غذا و آب با یکدیگر می جنگند احتمالا در عرصه سیاسی نیز بر کسب قدرت در سال آینده میلادی با یکدیگر مبارزه خواهند کرد. بقای روزانه مردم در یمن این فقیرترین کشور در جهان عرب دغدغه اصلی آن کشور است. نزدیک به نیمی از جمعیت 24 میلیونی یمن غذای کافی ندارند. فروپاشی خدمات دولتی و افزایش قیمت غذا در آن کشور باعث ایجاد بحرانی انسانی در اواخر ماه سپتامبر گذشته شد.

گذار سیاسی یمن در نشستی به منظور گفتگوی ملی که از سوی پرزیدنت عبد ربه منصور هادی رئیس جمهوری کنونی یمن برنامه ریزی شده بود، مورد بحث و بررسی قرار گرفت. گروههای مختلفی از جمله جدایی طلبان جنوب یمن، شورشیان شیعه، اسلامگرایان سنی، قبایل رقیب، جوانان، اعضای حزب حامه پیشین و سایر طیف ها در این نشست برای مذاکره پیرامون آشتی ملی گردهم آمده بودند.

با این حال، این گروهها با آغاز تهیه پیش نویس قانون اساسی جدید با موضوعات تفرقه انگیزی مواجه خواهند شد. روندی که مملو از رقابت های میان گروههای شمال و جنوب یمن است. بایستی اشاره کرد که علی عبدالله صالح تنها رئیس جمهوری در کشورهای عربی بود که در طول قیام ها نه فرار کرد، نه بازداشت شد و نه کشته شد و هنوز در کمینگاه خود مخفی شده است. دولت جدید یمن قصد دارد تا در سال 2014 به دنبال انتخابات ریاست جمهوری و محلی، انتخابات پارلمانی را در آن کشور برگزار کند.

با این وجود، نبود قانون اساسی و نظم روند گذار یمن در سال آینده میلادی را در خطر قرار می دهد. یمن یکی از مسلح ترین جوامع جهان است و با جنگ داخلی بیگانه نیست. گروههای و ائتلاف های قبیله ای متفاوت در ان کشور از دهه 60 میلادی در حال جنگ با یکدیگر بوده اند.

القاعده از دهه 90 میلادی به این سو تهدیدی عمده علیه کشور یمن بوده است. آمریکا از سال 2012 مبارزه از القاعده را شدت بخشیده است و در همین راستا به ارتش یمن کمک کرد. ارتش آن کشور نیز در دوره آغاز قیام علیه علی عبدالله صالح در سال 2011 موفق شد تا شبه نظامیان جنوبی آن کشور را سرکوب کند. با این حال با آغاز موج جدید خشونت ها از دسامبر سال جاری در یمن، القاعده به انجام حملات تروریستی علیه نیروهای نظامی آن کشور متهم شده است.

منبع: فارس به نقل از اندیشکده انستیتوی صلح ایالات متحده آمریکا

انتهای خبر/ ز.ح