شیعه نیوز»، علیرغم شباهتهای ایدئولوژیک و تاریخی میان طالبان و تحریرالشام، فرمانده شورشیان سوری، احمدالشرع معروف به ابومحمد جولانی، بهطور مداوم تلاش میکند تا فاصله معناداری از طالبان حفظ کند و سوریه را به افغانستان تبدیل نکند. این اقدامات در تلاش برای به دست آوردن مشروعیت بینالمللی و نارضایتی از قوانین طالبان در زمینههای اجتماعی و فرهنگی است.
به گزارش «شیعه نیوز»، از کابل تا دمشق، از حقانی تا جولانی، دو نیرویی که هرچند مشابهتهای فراوانی دارند، ولی در عین حال تلاش میکنند هویت مستقل خود را حفظ کنند. تحریرالشام و طالبان، هر دو با القاعده ارتباطاتی دارند و از پرچمهای مشابه استفاده میکنند، اما فرمانده تحریرالشام، احمدالشرع (ابومحمد جولانی)، سعی دارد تا ضمن حفظ موضع خود در برابر طالبان، از آنها فاصله بگیرد.
جولانی اخیراً در یک مصاحبه رسانهای بهطور صریح اعلام کرده که نمیخواهد سوریه به افغانستانی دیگر تبدیل شود. او بهویژه از قوانین ایدئولوژیک طالبان فاصله گرفته و گفت که «من به تحصیل زنان معتقدم»، در حالی که تحصیل زنان در افغانستان تحت سلطه طالبان ممنوع است.
این اظهار نظر جولانی در حالی صورت میگیرد که او همچنین سوریه و افغانستان را دو کشور کاملاً متفاوت دانسته و در این رابطه اظهار داشته که «افغانستان یک جامعه قبیلهای است»، تعبیری که پیشتر عمران خان، نخستوزیر سابق پاکستان نیز بهمنظور توجیه سیاستهای طالبان در زمینه ممنوعیت تحصیل دختران بیان کرده بود و با واکنشهای گستردهای از سوی مردم افغانستان مواجه شده بود.
جولانی همچنین در این مصاحبه مدعی شده که تحریرالشام هرگز یک گروه «تروریستی» نبوده است، بهطور تلویحی به آنچه که پیش از این طالبان در افغانستان انجام دادهاند، اشاره کرده و تفاوتهای ایدئولوژیک میان این دو گروه را مطرح کرده است.
اما آیا این ادعاها واقعیت دارند؟ پاسخ به این سؤال ساده است: هیچکس واقعاً این ادعاها را نمیپذیرد. شورشیان تحریرالشام که پیش از سقوط دولت بشار اسد در سوریه، سالها بر استان ادلب مسلط بودند، همچنان قوانین سختگیرانه و ایدئولوژی افراطی خود را به مردم تحمیل میکردند، قوانین و تفکراتی که بهطور آشکار با آنچه طالبان در افغانستان اعمال میکند، مشابهت دارد.
تحریرالشام، همانند طالبان، به دنبال مشروعیت بینالمللی است، ولی آنها میخواهند از ایدئولوژیهای تند و قوانین محدودکنندهای که طالبان در افغانستان بهویژه در زمینه حقوق زنان اعمال کردهاند، دوری جویند. جولانی در تلاش است تا تحریرالشام را بهعنوان یک نیروی مدرن و متمدن معرفی کند و بهویژه به حقوق زنان توجه بیشتری داشته باشد. او دستور بازگشایی مدارس و دانشگاهها برای زنان را صادر کرده و به آنها آزادی پوشش داده است.
اما آیا این تغییرات موقتی هستند؟ آیا تحریرالشام همچنان به دنبال فریب جامعه جهانی و کسب مشروعیت است؟ واقعیت این است که اگرچه جولانی تلاش میکند چهرهای مثبت از تحریرالشام به نمایش بگذارد، ولی این گروه همچنان در فهرست گروههای «تروریستی» قرار دارد و تحت تحریمهای بینالمللی است.
این سوال که آیا رویکرد جولانی در زمینه حقوق زنان و قوانین اجتماعی در تحریرالشام ماندگار خواهد بود، هنوز مبهم است. تجربه طالبان در افغانستان نشان داده که تلاش برای کسب حمایت بینالمللی ممکن است موقتی باشد و در نهایت، سیاستهای پیشین و قوانین ایدئولوژیک احیا شوند. تنها زمان نشان خواهد داد که آیا تحریرالشام نیز در آینده به همان مسیر طالبان خواهد افتاد یا نه.