شیعه نیوز | آیتالله خوانساری:... از مقام شامخ سلطنت استدعا میشود... به حمایت جمعیت شیعه و دفاع از حقوق ایشان در کلیهی بلاد اقدام و اصدار اوامر لازمه بفرمایید...
به گزارش «شیعه نیوز»، دولت بعثی عراق در پاییز ۱۳۵۳ اعلام کرد که قصد اعدام ۵ تن از روحانیون شیعه مقیم در شهر نجف اشرف را دارد. به دنبال این خبر روزنامه اطلاعات ۶ آذر ۱۳۵۳ از اعتراض روحانیون شاخص حوزه علمیه قم نسبت به اقدام موهن دولت بعثی عراق خبر داد.
در همان روز آیتالله احمد خوانساری نامهای به شاه نوشت که در آن از او خواسته بود اقدامی علیه این رفتار عراق انجام شود. روزنامه اطلاعات متن این نامه و پاسخ شاه به آن را که دو روز بعد نوشته شده بود، در تاریخ ۱۰ آذر ۱۳۵۳ به همراه تصویر دو نامه منتشر کرد. در ادامه متن نامه آیتالله خوانساری و پاسخ شاه را میخوانید:
نامه آیتالله خوانساری
بسمالله الرحمن الرحیم
حضور مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاهی ایدهلله تعالی لمرضاته
پس از عرض سلام و تحیات معروض میدارد مضایقی که جماعت شیعهی بعضی بلاد بالخصوص شیعهی عراق در سنوات اخیره مبتلا شدند به قدری استمرار داشته که از قرار مسموع صحبت از اعدام عدهای از اهل علم به میان آمده و موجب نگرانی شدید شده است و یقینا خاطر مقدس حضرت ولی عصر عجلالله تعالی فرجه الشریف و جعل ارواحنا له الفدا ملول میباشد. قالیالله الشکوی و الی و لیه المشتکی. به سبب ضرورت مدافعه از حقوق نفوس محترمهی شیعه و خصوص اهل علم از شیعه از مقام شامخ سلطنت استدعا میشود قربه الی الله تعالی و طلبا لمرضاته مهما امکن نسبت به حمایت جمعیت شیعه و دفاع از حقوق ایشان در کلیهی بلاد اقدام و اصدار اوامر لازمه بفرمایید و من الله تعالی الاستعانه و علیه التکلان.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
فی یوم دوازدهم شهر ذیالقعده الحرام ۱۳۹۴
احمد الموسوی الخوانساری
متن پاسخ شاه
جناب مستطاب آیتالله آقای حاج سید احمد موسوی خوانساری دامت برکاته
نامهی مورخ دوازدهم ذیقعده را ملاحظه کردیم و از احساسات صمیمانهی شما کمال امتنان را داریم. شرحی دربارهی سختگیریهایی که مخصوصا نسبت به روحانیان و شیعیان مقیم عراق اعمال میشود و همچنین اعدام عدهای از آنها نوشته بودید که مورد کمال توجه ما قرار گرفت. قبلا هم گزارشهایی در این خصوص رسیده بود و هر اقدامی به منظور اعتراض و رفع این سختگیریها لازم است به عمل میآید.
یقین است که مطالبی که در نامهی خود ابراز داشتهاید موید توجهات ما است و با استظهار به عنایات پروردگان متعال در هر مورد شیعیان جهان از ما استمداد نمایند از هرگونه توجهی نسبت به وضع آنان دریغ نخواهیم داشت.
محمدرضا پهلوی
کاخ نیاوران
به تاریخ هشتم آذرماه یکهزار و سیصد و پنجاه و سه شمسی
دولت بعث عراق در سال ۱۳۵۰ شمسی به دلیل کمکهای نظامی و تسلیحاتی رژیم شاه به کُردهای مخالف عراقی و به بهانه اینکه ایرانیان ستون پنجم رژیم شاه در عراق بوده و علیه دولت عراق فعالیت میکنند، دست به اخراج هزاران ایرانی ساکن در آن کشور زد. پوچی ادعا و نیز رفتار ناجوانمردانه و ددمنشانه مأموران عراقی در حق مردان و زنان و کودکان ایرانی بر آحاد مردم ایران پوشیده نماند و احساس همدردی وسیعی میان قشرهای گوناگون مردم نسبت به هموطنان رانده شده از عراق پدید آورد. از سوی دیگر آگاهان سیاسی کشور از اقدام رژیم شاه هماهنگ با امریکا و اسرائیل در کمک به کُردهای شورشی اطلاع کامل داشتند و بهخوبی میدانستند که کردها و راندهشدگان ایرانی، قربانیان بیگناه دشمنی بین دو رژیم ضد مردمی هستند که بنا بر مصالح سیاسی منطقهای دست به این آتشافروزی زدهاند. بر اثر این اقدامات دولت عراق موجی از اعتراض در کشور به وجود آمد. در تهران آیتالله سید احمد خوانساری مجلسی با عنوان مجلس دعا در مسجد سید عزیزالله برپا کرد که در آن مجلس، حجتالاسلاموالمسلمین مرحوم فلسفی به سخنرانی پرداخت و نسبت به رفتار ناجوانمردانه عراق به شدت اعتراض کرد.
در اعلامیه آیتالله خوانساری که در تاریخ ۱۲ دی ۱۳۵۰ صادر شد، ضمن محکوم نمودن این اقدام غیرانسانی دولت عراق آمده است:
«فاجعه اخیر عراق که منجر به بیخانمانی جمع کثیری از مسلمانان بیگناه و آوارگی روحانیون شده، سبب کمال تأسف و تأثر است. به همین مناسبت در ۱۵ دیماه در مسجد سید عزیزالله مجلس دعایی برقرار است.» حجتالاسلام محمدتقی فلسفی دلیل انتخاب عنوان «دعا» برای این مجلس را محتاط بودن آیتالله خوانساری در این قبیل امور میداند.
آیتالله خوانساری از سفرای کشورهای اسلامی مقیم تهران خواست در این مجلس دعا شرکت کنند تا دربارهی ظلمهای دولت عراق به ایرانیان رانده شده از عراق، مذاکره کرده، تصمیماتی اتخاذ کنند. بازاریان تهران نیز در حمایت از ایشان، اعلامیهای صادر کرده و بازار تهران را در روز ۱۵ دی ماه تعطیل اعلام کردند.
جلسه مذکور با حضور نزدیک به هفت هزار نفر از روحانیون طراز اول، طلاب و اصناف تشکیل شد، علاوه بر این سفرای کشورهای مغرب و اندونزی نیز در این جلسه حضور داشتند.