شیعه نیوز | در آغاز سال تحصیلی میلیون‌ها کودک در سراسر خاورمیانه، برخلاف همسالان‌شان در سراسر جهان، به مدرسه نرفته‌اند. آژانس حمایت از کودکان سازمان ملل متحد، هشدار داده است که در صورت عدم اقدام فوری، با یک «فاجعه بین نسلی» مواجه خواهیم شد.
به گزارش «شیعه نیوز»، آمارها تصویری واضح از تأثیر جنگ و درگیری بر آموزش در لبنان، لیبی، اراضی فلسطینی، سودان، سوریه و یمن را نشان می‌دهند.این گزارش هشدار می‌دهد که به دلیل درگیری‌هایی که زیرساخت‌های آموزشی را نابود کرده و دسترسی به آموزش را محدود کرده است، میلیون‌ها کودک در این منطقه با اختلالات جدی در تحصیلات خود روبه‌رو هستند.
بیش از نیمی از کودکان این منطقه تا ۱۰ سالگی قادر به خواندن یا درک متون متناسب با سن‌شان نیستند.تخمین زده می‌شود که ۱۵ میلیون کودک در سنین ۵ تا ۱۴ سال از تحصیل بازمانده‌اند و ۱۰ میلیون کودک دیگر نیز در خطر ترک تحصیل هستند.افدریتا اسپاهیو، کارشناس آموزشی یونیسف برای خاورمیانه و شمال آفریقا، گفت: «به دلیل درگیری‌های جاری در غزه و سودان، ضرورت دارد که تلاش‌های مضاعفی برای ارائه کمک‌های فوری بشردوستانه و خدمات آموزشی، شامل حمایت‌های روانی و اجتماعی، انجام شود.»دهه‌هاست که بسیاری از دانش‌آموزان فلسطینی نمی‌توانند با امنیت به مدرسه بروند.اما طبق گزارش سازمان‌های حقوق بشری و امدادی بین‌المللی، پس از حمله حماس به جنوب اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، بحران آموزشی به سطوح بی‌سابقه‌ای رسیده است.
گزارش اوت ۲۰۲۴ «خوشه آموزش جهانی»، که متشکل از سازمان‌های بشردوستانه است که نیازهای آموزشی را در زمان بحران تأمین می‌کنند، به چالش‌های مختلفی در کرانه غربی اشاره می‌کند. این چالش‌ها شامل «خشونت علیه معلمان و دانش‌آموزان، عملیات نظامی و حملات هوایی اسرائیل با هدف قرار دادن مدارس یا اهداف نزدیک به آن‌ها، خشونت شهرک‌نشینان، تخریب زیرساخت‌های آموزشی، محدودیت‌های جابه‌جایی و موانع اداری» هستند.به دلیل جنگی که ۱۶ ماه است میان «نیروهای پشتیبانی سریع» و ارتش سودان در حال جریان است، مردم این کشور در شرایط بسیار دشواری زندگی می‌کنند.این درگیری باعث کشته شدن هزاران نفر شده و میلیون‌ها سودانی را مجبور به ترک خانه‌هایشان کرده است.هر دو طرف درگیر متهم به ارتکاب جنایات جنگی علیه غیرنظامیان و جلوگیری از کمک‌های بشردوستانه هستند، که این مسئله به عمق بحران انسانی افزوده است.
نظام آموزشی سودان در آستانه فروپاشی کامل قرار دارد؛ بیش از ۱۹ میلیون کودک از تحصیل بازمانده‌اند که ۱۲.۵ میلیون نفر از آن‌ها به تازگی آواره شده‌اند.
افدریتا اسپاهیو، که در یونیسف کار می‌کند، هشدار می‌دهد که جنگ می‌تواند اوضاع را بدتر کند، چرا که کودکانی که از تحصیل بازمی‌مانند، به راحتی طعمه گروه‌های مسلح می‌شوند. آن‌ها همچنین در معرض خطر تبدیل شدن به کودکان کار و ازدواج زودهنگام قرار دارند.او گفت: «اگر اقدامی فوری انجام نشود، خسارت‌های آموزشی و کاهش توان درآمدی این نسل می‌تواند سالانه به ۲۶ میلیارد دلار برسد.»یونیسف پیش از این ویدئویی از جیمز الدر، سخنگوی این سازمان منتشر کرده بود که در حیاط یک مدرسه در خارطوم، پایتخت سودان، در میان ده‌ها کودک نشسته روی زمین قدم می‌زد و صدای تیراندازی زنده در پس‌زمینه شنیده می‌شد.او گفت: «صحنه‌های سودان به‌شدت تکان‌دهنده است. میلیون‌ها کودک در سراسر این کشور مجبور به فرار شده و طی ۱۶ ماه گذشته هر روز مورد حمله قرار گرفته‌اند ... و جهان بین‌الملل در برابر تمامی این حوادث بی‌تفاوت است.»
در یمن، نزدیک به ۲۸۰۰ مدرسه تخریب شده، آسیب دیده یا برای استفاده‌های غیرآموزشی تغییر کاربری داده شده‌اند.گزارش یونیسف نظام آموزشی یمن را «به شدت فرسوده» توصیف می‌کند و اشاره دارد که ۲.۷ میلیون کودک از تحصیل بازمانده‌اند و ۸.۶ میلیون کودک دیگر نیازمند حمایت برای ادامه تحصیل هستند.به رغم تلاش‌های مداوم برای حمایت از معلمان، برگزاری کلاس‌های جبرانی و بازسازی مدارس، یمن با چالش‌های عظیمی روبه‌رو است و میلیون‌ها کودک در معرض خطر از دست دادن حق تحصیل خود قرار دارند.سال‌هاست که یمن درگیر یک جنگ داخلی است که ده‌ها هزار نفر را به کشتن داده و میلیون‌ها نفر را به گرسنگی کشانده است.طبق گفته سازمان ملل، بحران انسانی در یمن یکی از وخیم‌ترین‌ها در سطح جهان است و بیش از نیمی از جمعیت این کشور حدودا ۳۳ میلیونی، برای بقا به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند.بنا بر گزارش سالانه دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل با وجود کاهش درگیری‌ها و تلفات غیرنظامیان، این بحران همچنان تاثیرات عمیقی بر مردم سراسر کشور دارد.در لیبی، استمرار بی‌ثباتی منجر به ایجاد شکاف‌های چشم‌گیری در آموزش و پرورش، به‌ویژه در میان کودکان و نوجوانان شده است.
این گزارش نشان می‌دهد که کاهش ثبت‌نام در مدارس - به‌ویژه در میان کودکان آواره داخلی - پدیده‌ای رایج شده است و از هر ۱۰ خانوار، یک خانواده گزارش داده‌اند که فرزندان مدرسه‌ای‌شان در سال تحصیلی ۲۰۲۱/۲۰۲۲ در مدارس رسمی ثبت‌نام نکرده‌اند.علاوه بر این، بیش از ۱۷۵,۸۰۰ کودک در معرض خطر بوده و نیازمند حفاظت هستند و اگر کمک‌های بشردوستانه به‌موقع ارائه نشوند، حدود ۱۱۱,۴۰۰ کودک در آستانه از دست دادن دسترسی به آموزش هستند.لیبی از زمان قیام تحت حمایت ناتو در سال ۲۰۱۱ به‌ندرت روی آرامش دیده و در سال ۲۰۱۴ به دو جناح یکی در شرق و دیگری در غرب تقسیم شده است.جنگی طولانی مدت در سال ۲۰۲۰ با توافق آتش‌بس پایان یافت و تلاش‌هایی برای وحدت کشور صورت گرفت، اما اختلافات همچنان پابرجا هستند.
با ادامه بحران‌ها در این کشورها، داده‌ها نشان می‌دهند که این منطقه چقدر به فروپاشی کامل نظام‌های آموزشی نزدیک شده است - که می‌تواند پیامدهای فاجعه‌باری برای میلیون‌ها کودک و جوامع آن‌ها داشته باشد.
