در سال های اخیر، با افزایش یافتن جمعیت و مهاجرت بسیاری از افراد به سوی شهرها، فراهم ساختن یک مسکن مناسب، یکی از اصلی ترین نیازهای زندگی شهری خواهد بود. به همین علت است که در کشور ایران مانند سایر کشورها، همزمان با رشد جمعیت، انبوه سازی مسکن در مجاورت شهرها و یا داخل آن ها، از نیازهای ضروری به شمار آمده و رو به گسترش است. در سال های اخیر، ساخت و ساز مجتمع های مسکونی توانست به صورت چشمگیری مشکل کمبود مسکن را بر طرف سازد. البته این سازه ها مطابق با ضوابط شهرک مسکونی ساخته شده و اغلب معماران به طراحی و ساخت این نوع بنا ها نگاهی عمیق داشته اند.
در واقع لازم است که در طراحی یک مجتمع مسکونی، به تمام اصول، ضوابط، فرهنگ و نیاز ساکنین آن کاملا توجه نمود. این توجه باعث می شود تا افراد ساکن در این مجتمع ها، از آسایش و آرامش ابدی برخوردار بوده و در دراز مدت با هیچ مشکلی مواجه نشوند. در این مطلب به بررسی اصول و ضوابط شهرک مسکونی و سایر موارد مربوط به آن خواهیم پرداخت.
حریم خصوصی از جمله قوانین و ضوابط شهرک مسکونی محسوب می شود که بر روی زندگی آپارتمانی تاثیر مستقیمی داشته و توجه به این مسئله موجب بروز احساس آرامش، امنیت، اعتماد و حفظ حریم شخصی ساکنین می گردد. از جمله نیازهای اصلی در مورد حریم خصوصی باید به موارد زیر اشاره نمود:
از نمونه های مهم دیگر در بحث ضوابط شهرک مسکونی، باید به میزان دسترسی آسان اهالی مجتمع مسکونی به نیازهایشان اشاره کرد که بر کیفیت یک مجموعه بسیار تاثیر می گذارد. ساکنین باید بتوانند با صرف کمترین زمان و به راحتی نیازهای خود را رفع کرده و از کلیه امکانات رفاهی بدون بروز هیچ مشکلی استفاده نمایند. از نکات مهم درباره دسترسی ها در مجتمع مسکونی عبارتند از:
طراحی یک مجتمع مسکونی مطلوب، باید به صورتی باشد که امنیت ساکنین آن را، در مقابل سوانح طبیعی چون زلزله و همچنین اثرات ناشی از فعالیت های انسانی فراهم سازد. این امنیت با انتخاب مصالح مناسب، روش های ساخت ایده آل و پیش بینی تمهیدات لازم جهت کاهش خسارت در زمان وقوع سانحه و در شرایط اضطراری امکان پذیر خواهد بود. از نمونه مجتمع های مسکونی با امنیت بالا می توان به ساختمان های پروژه رونیکا پالاس تهرانسر اشاره نمود که برای آسایش و حفظ جان ساکنین، تمام ضوابط قانونی در آن رعایت شده است.
از جمله مواردی که در زمان انتخاب مکان ساخت یک مجتمع مسکونی لازم است در نظر گرفته شود، توجه به شرایط محیطی، تامین رضایت ساکنین و دسترسی ها خواهد بود. این رضایتمندی، هنگامی به دست می آید که فرد بتواند به نیاز های خود در آن محیط به راحتی پاسخ دهد. از جمله ضوابط شهرک مسکونی در انتخاب یک مکان مناسب برای این امر عبارتند از:
فضای سبز موجود در مجتمع های مسکونی، می تواند علاوه بر ایجاد زیبایی چشم نواز، موجب ارتباط نزدیک میان اهالی ساختمان شود. طبیعت از جمله بسترهای مناسبی است که ساعت ها انسان را مشغول می سازد. انسان ها به شکل وراثتی به طبیعت علاقه داشته و توجه به اين حس، احساسات مثبت بسیاری را در آن ها ایجاد خواهد کرد.
افرادی که ناچار هستند روز خود را در فضاهایی محدود مانند محل کار، خانه، خودرو و ... سر کنند، به طور حتم به استراحت در یک فضای سبز و محیط طبیعی نیاز دارند. البته که اين موضوع در مورد کودکان و افراد مسن نیز بیشتر مورد نیاز خواهد بود. بنابراین از دیگر ضوابط شهرک مسکونی، باید به در نظر گرفتن و طراحی فضای سبز در این مکان اشاره کرد.
به طور معمول بیشترین بخش فضای عمومی در یک مجتمع مسکونی، به وسیله کودکان مورد استفاده قرار می گیرند. زیرا روزانه کودکان در این محیط رفت و آمد و بازی کرده و همچنین دور هم جمع می شوند. بهتر است که زمین بازی کودکان در موقعیتی قرار گیرد که در طول روز تا حد ممکن نور و آفتاب بیشتری را دریافت کرده و همچنین در فاصله نزدیکی از ساختمان های مسکونی باشد.
البته که در یک مجتمع مسکونی، کودکان انواع مکان های زیر را برای بازی انتخاب می کنند:
در این بخش به بررسی برخی نکات در مورد طراحی معابر شهرک مسکونی می پردازیم:
