شیعه نیوز | ماجرای ساخت مدرسه و مسجد خان مروی در دل بازار تهران قصه جالبی دارد. این مدرسه و مسجد از جمله اماکنی بود که ساخت آن تا سال‌ها بعد از مرگ واقفش در زمان تولیت حاج «میرزا مسیح استرآبادی» ادامه داشت.
به گزارش «شیعه نیوز»، به گفته «علیرضا زمانی» تهران پژوه، بانی ساخت آن «حاج محمد حسن مروی» معروف به فخرالدوله بود. مدرسه خان مروی از اولین دارالعلم‌های معارف اسلامی قرن سیزدهم و چهاردهم بود. زمانی درباره ویژگی های معماری مدرسه و مسجد خان مروی می گوید: «قدمت کاشیکاری داخل مسجد کوچک که قدیمی‌ترین تزیین‌های معماری مدرسه است به اواخر دوره قاجار می‌رسد. در دوره مشروطه و تولیت حاج ملاعلی کنی، مسجدی در ضلع جنوبی مدرسه ساخته شد. در زمان حاج ملا علی کنی، شبستان فعلی مدرسه جنب ورودی اصلی که به عنوان انبار غله و کاه مورد استفاده بود کامل تخلیه شد و به عنوان مسجد مورد استفاده قرار گرفت.»
با توجه به اینکه این مسجد در ابتدا مدرسه بود و بعد بنای مسجد به آن اضافه شد نقشه‌اش شبیه مساجد چهارایوانی است و حیاطی با ایوان‌های احاطه شده دارد. ایوان بزرگ در بخش شمالی بنا واقع شده و همچنین در دل این بنا دو مدرسه یکی کوچک در ضلع جنوب غربی و کمی قبل‌تر از آن هم مدرسه بزرگ ساخته شده است. صحن این بنای شاهکار معماری قاجاری مستطیل‌شکل و دارای طول شمالی است و حجره‌ها، کتابخانه، چند باغچه و یک حوض بزرگ در میانه حیاط به زیبایی این بنای پرماجرای تاریخی افزوده است.
زمانی تعریف می‌کند که مدرسه مروی در زمان رضا شاه تغییر کاربری داد و از یک مدرسه مذهبی تبدیل به دانشکده هنرهای زیبا شد. البته این روند تا شهریور ۱۳۲۰ ادامه داشت و بعد از آن دوباره اداره‌اش را علما و طلاب دست گرفتند.
