ايراني‌ها چشم و چراغ بازار عربستان

به گزارش «شیعه نیوز» به نقل از جام جم آنلاين ، تقريبا هر سال پس از پايان موسم حج، رييس سازمان حج براي توصيف كيفيت كار اين سازمان نشست خبري برگزار مي‌كند تا به انواع پرسش‌هاي خبرنگاران درباره چگونگي برگزاري مراسم توضيح بدهد، اما «جام‌جم» امسال تصميم گرفت پيش از اين نشست خبري با حضور در فرودگاه، كيفيت امسال حج را از زبان زائران ورودي به كشور بسنجد.

مهرآباد، ۸ صبح، انتظار

پروازي كه ما براي ديدار با زائرانش رفته‌ايم، قرار است ساعت ۰۵‌/‌۸ بر زمين بنشيند، اما صفحه‌هاي نمايشگر سالن نشان مي‌دهند كه يك ساعت و نيم تاخير دارد.

تاخير پروازهاي حجاج آنقدر در طول سال‌ها تكرار شده كه هيچكس از يك ساعت و نيم ديررسيدن هواپيما تعجب نمي‌كند و آنها كه براي خوشامدگويي زائرشان آمده‌اند سر صبر روي صندلي‌هاي فرودگاه چشم انتظار نشسته‌اند. هنوز تعدادي از زائران پرواز ساعت شش صبح در سالن فرودگاه هستند. مريم نظربيگي يكي از آنهاست.

او و همسرش در مجموع چهار چمدان و يك ساك دستي كوچك با خود آورده‌اند. آنها اضافه بار ندارند. اما همراه آوردن ساك دستي قرمز رنگ كوچك، برايشان ۸۰ هزار تومان خرج برداشته است.

نظربيگي مي‌گويد: پيش از سفر، به هر زائر دو چمدان و يك ساك كوچ داده شد. چمدان‌ها و ساك‌ها كه پرشدند، مدير كاروان به ما گفت ساك بايد برچسبي داشته باشد كه قيمتش ۸۰ هزار تومان است و ما براي همراه آوردن ساك، ۸۰ هزار تومان پرداختيم!

پرواز زائران مورد نظر ما ساعت ۹:۳۵ بر زمين مي‌نشيند و همه آنها كه به ديدار آمده‌اند چشم‌به‌راه زائرانشان مي‌مانند تا ساعت ۱۱ كه بالاخره زائران تك‌تك از ورودي‌هاي بازرسي مي‌گذرند.

اين پرواز حدود ۴۰۰ مسافر دارد و زائران مي‌گويند تحويل بارشان، دليل يك ساعت و نيم توقف‌شان در سالن مخصوص تحويل بار است.

حوالي ساعت ۱۱، زنان و مرداني كه ميله‌هاي فلزي، آنها را در سالن انتظار از هم جدا كرده است روي پنجه پا بلند مي‌شوند. بچه‌ها بالا و پايين مي‌پرند. غوغاي جمعيت بيشتر شده است.

دست‌هايي از ميان جمعيت با دوربين‌هاي روشن بالا آمده‌اند و مي‌شود روي صفحه نمايشگر دوربين‌ها زائران را ديد، با ساك‌هاي پر، ماسك، چهره‌هاي آفتاب سوخته و سرفه‌هايي كه نشان مي‌دهد قرار است تا يكي دو هفته پس از رسيدن در بستر بيماري باشند. فقط اعراب سعودي، در برپا كردن بازارهاي مكاره تخصص ندارند.

فرودگاه هم بازار مكاره‌اي‌ است كه اگر كسي اهل ولخرجي باشد، در كمتر از چند دقيقه مي‌تواند تا سقف ۵۰ -۶۰ هزار تومان خرج كند.

اين كه هر كالايي در فرودگاه با قيمتي چند برابر قيمت واقعي فروخته شود، ظاهرا به يك عرف تبديل شده است و كسي از آن تعجب نمي‌كند.

مهرآباد براي آنها كه جيب‌هاي پر دارند پر از سوژه‌هاي خريد است. حلقه‌هايي با گل‌هاي پلاستيكي كه هر كدام در فرودگاه ۱۵ هزار تومان مي‌ارزند و بيرون از فرودگاه چهار هزار تومان، دسته گل‌هايي طبيعي ۲۰ هزار توماني كه مشابه‌‌شان در گلفروشي‌هاي بيرون كمتر از نصف قيمت فروخته مي‌شوند و پارچه‌نوشته‌هايي كه ۱۰ دقيقه‌اي حاضر مي‌شوند و بسته به اندازه شان از شش هزار و پانصد تا ۱۶ هزار تومان قيمت دارند و با نگاه كردن به آنها، مي‌شود حدس زد ديوارهايي كه در سطح شهر با آنها پوشيده مي‌شوند مي‌توانند تا ماه‌ها، گرسنگاني را سير كنند.

اما آن قديمي‌ها كه هنوز به سنت‌ها معتقدند، اهل ولخرجي نيستند و هنوز به راه و رسم كهنشان پايبندند مثل زن خنده‌رو و خجالتي روستاي وله كه با لباس‌هاي محلي آمده است و سبزه سبز كرده براي زائرش؛ رسمي كه اصفهاني‌ها و بجنوردي‌هاي داخل فرودگاه هم آن را به جا آورده‌اند و حالا در سالن انتظار با سبزه و نقل و گلاب به استقبال زائرانشان مي‌روند.

خريدهاي ترسناك!

فرحناز ملكي، پرستاري است كه همراه با گروه پزشكي كاروان به حج مشرف شده است. او از خريدهاي ۱۰ ريالي زائران ايراني در فروشگاه‌هاي تاپ‌تن و توپ‌تن تعريف مي‌كند.

«مردم فكر مي‌كنند ۱۰ ريال عربستان ارزشي ندارد و مساله‌اي نيست اگر كالاهاي ۱۰ ريالي بخرند، در حالي كه ۱۰ ريال عربستان معادل۴۰۰۰ تومان ايران است و اين كالاها ۴۰۰۰ تومان نمي‌ارزند.» چمدان‌هاي پر و بزرگي كه گاهي، در بيرون آمدن از فرودگاه، از روي چرخ‌ها زمين مي‌افتند و ولو مي‌شوند و راه بقيه زائران و همراهانشان را سد مي‌كنند، مي‌گويند زائران ايراني، بازارهاي عربستان را درو كرده‌اند!

ملكي مي‌گويد: «سه ماه پيش از حج هم در عربستان بودم و وقتي براي تمتع برگشتم قيمت‌ها تا حدود ۷۰ درصد رشد كرده بود! اما ايراني‌ها همچنان خريد مي‌كردند. »

مغازه‌هاي عربي، جنس‌هاي چيني تلنبار شده در قفسه‌هايشان، فروشنده‌هاي پاكستاني و افغاني با صاحب كارهاي عرب! همه اينها را كه جمع كنيد مي‌شود زائراني كه بعضي‌هاي شان تا ۱۰۰ كيلو اضافه بار دارند و حتي به سختي مي‌توانند چمدان‌هاي بادكرده‌شان را از ورودي‌هاي فرودگاه رد كنند.

ملكي تعريف مي‌كند كه وسوسه خريد باعث مي‌شد برخي ايراني‌ها، تقريبا ۶۰ درصد از وقتشان را صرف خريد كنند و ۴۰ درصد را به عبادت اختصاص دهند.

نوشدارو بود اما بعد از مرگ سهراب...

پيش از آغاز تمتع، علي ليالي، رييس سازمان حج و زيارت اعلام كرده بود كه قرار است بازارچه‌هايي در فرودگاه راه‌اندازي شوند تا حجاج به هواي آنها بازارگردي در عربستان را متوقف كنند و پس از رسيدن به كشور به آنها مراجعه كنند و سوغات شان را از آنها بخرند.

هرچند اين طرح در قالب راه‌اندازي فروشگاه‌هايي در محوطه خارجي مهرآباد تا حدودي اجرا شده است، اما زائران از آن استقبالي نمي‌كنند و تقريبا در تمام مدتي كه ما در فرودگاه حضور داشتيم، هيچ زائري به اين فروشگاه‌ها نرفت!

محترم ابوالفتحي، يكي از بروشورهاي تبليغاتي شركت فروشگاه‌هاي آزاد شاهد را نشان مي‌دهد و دليل بي‌علاقگي‌اش به خريد را چنين توضيح مي‌دهد: «اين برگه‌ها را حالا كه حجاج خريدشان را در عربستان كرده‌اند به مردم مي‌دهند، اما ديگر دير شده است بايد آنها را پيش از سفر به ما مي‌دادند!»

دكتر جواد محمدزاده، عضو هيات پزشكي مركز پزشكي حج و زيارت هم با تاييد دير بودن پخش بروشورهاي تبليغاتي مي‌گويد: «در سال‌هاي گذشته هم اين طرح اجرا شد اما كالاها كيفيتي نه چندان مناسب و تنوعي كم داشتند و به همين دليل حجاج اعتمادشان را از دست داده‌اند.»

چمدان زائر دو هفته پس از خودش رسيد

در ميان جمعيت مردي هست كه از همدان تا تهران آمده است تا پس از دو هفته چمدان‌هاي همسرش را تحويل بگيرد. او مي‌گويد: همسر من اضافه بار نداشت اما به زائران كاروانشان گفتند بايد چمدان‌ها را بعدا تحويل بگيرند.

او و همسرش در دو هفته گذشته بارها با بخش تحويل بار مهرآباد تماس گرفته‌اند، اما كسي پاسخگوي آنها نبوده است و حالا با گذشت ۱۴ روز او از همدان به تهران آمده است تا خودش چمدان‌هاي همسرش را پس بگيرد اما هنوز هم مسافراني در شهرستان‌ها منتظر چمدان‌هاي شان هستند و از پس گرفتن‌شان به اين زودي‌ها نااميد شده‌اند.

النظافت من الايمان؟

گرچه ايراني‌ها بازارهاي سعودي را خالي كرده‌اند، اما اعراب چندان خانه را براي ورود بيش از سه ميليون مهمان از سراسر دنيا حاضر نكرده‌ بودند. عليرضا جلاليان و همسرش از جمله حجاجي هستند كه اعتقاد دارند سعودي‌ها دستكم در ايام تمتع به بهداشت اهميتي نداده‌اند.

كاروان آنها در هتلي درجه يك مستقر بوده، اما در اين هتل خبري از پاكيزگي نبوده است. «به هيچ وجه اتاق‌ها را تميز نمي‌كردند و خودمان بايد اتاق‌ها را مرتب مي‌كرديم در حالي كه در هتل‌هاي درجه يك، اتاق‌ها بايد نظافت شوند. »

معصومه سلامت هم زائري است كه از آلودگي منا و عرفات به شدت گله دارد. او از شيرابه‌هاي زباله روي زمين مي‌گويد، از زباله‌هاي جامانده در مسير زائران و بوي تعفني كه حتي ماسك زدن هم آن را كم نمي‌كرده است.

سلامت به نكته جالب ديگري هم اشاره مي‌كند «آنها امسال كار اتوبوس‌هاي مخصوص رفت و آمد زائران را متوقف كردند تا مردم مجبور شوند با صرف هزينه بيشتر از تاكسي استفاده كنند!»