مستحبات سجده چیست؟

به گزارش «شیعه نیوز»، سجده یکی اعمال واجب نماز است. سجده مانند دیگر اعمال نماز دارای مستحباتی می باشد که در ادامه این مقاله بیتوته شما را با مستحبات سجده آشنا می کنیم.

سجده عملی عبادی به معنای نهادن پیشانی بر زمین به نشانه خضوع فرد در مقابل خدا است که در فرهنگ اسلامی از برترین عبادات به شمار آمده است. بر مسلمانان واجب است در نمازهای روزانه، در هر رکعت دو بار سجده کنند.

در فقه شیعه سجده‌ در نماز تنها بر زمین و روییدنی های آن صحیح است؛ ولی اهل سنت سجده بر فرش و مانند آن را نیز جایز شمرده‌اند. به باور همه مسلمانان سجده برای غیر خدا حرام است.

مستحبات سجده چیست؟

در کتاب های فقهی، مستحباتی برای سجده گفته اند که عبارتند از :

• براى رفتن به سجده و بعد هر سجده، در حال آرامى بدن «اللّٰه أکبر» بگوید.

• هنگام سجده رفتن از رکوع، آقایان نخست دست ها و خانم ها نخست زانوها را بر زمین بگذارند.

• نهادن بینی بر چیزی که سجده بر آن صحیح است.

• نگاه به دو پَرّه بینی هنگام سجده.

• روبه قبله قرار دادن انگشتان و چسبانیدن آنها - جز انگشت شست - به هم.

• در حال سجده، انگشتانِ دست را به هم بچسباند و برابر گوش بگذارد، به طورى که سر آنها رو به قبله باشد.

• تکرار ذکر سجده و ختم آن به عدد فرد، همچون سه، پنج و هفت و گفتن ذکر صلوات و طولانی کردن سجده.

• اختیار تسبیح کبرى‌ بر دیگر ذکرها.

• نشستن به گونه تورّک پس از سجده. (نشستن بر ران چپ و نهادن پشت پای راست بر کف پای چپ).

• در سجده دعا کند و از خدا حاجت بخواهد و صلوات بفرستد. از جمله دعاهاى مناسب در سجده این است: «یٰا خَیْرَ الْمَسْؤولیٖنَ وَیٰا خَیْرَ الْمُعْطیٖنَ ارْزُقْنىٖ وَارْزُقْ عیٰالىٖ مِنْ فَضْلِکَ فَانَّکَ ذُوالْفَضْلِ العَظیٖمِ».

• بین دو سجده هنگام نشستن و آرام گرفتن بدن، استغفار کنید. (ذکر «اسْتَغْفِرُ اللّٰهَ رَبِّی وَ اتُوبُ الَیْهِ» بگوید.)

• بعد از سجده بر ران چپ بنشیند و روى پاى راست را بر کف پاى چپ بگذارد.

• مردان هنگام سجده آرنج ها را مانند دو بال باز کند و بانوان آرنج ها را به پهلو بچسبانند.

• گذاشتن دست ها بر روی ران ها هنگام نشستن.

• بلند کردن زانوها از زمین پیش از دست ها هنگام برخاستن از سجده برای قیام.

• گفتن ذکر «بِحَولِ اللهِ وَ قُوَّتِهِ أقُومُ وَ أقْعُدُ» هنگام برخاستن جهت قیام.

پرسش : چه اموری مستحب است در سجده ی نماز رعایت شود ؟

پاسخ آیت الله مکارم شیرازی : چند چيز در سجده به رجاء ثواب الهى مطلوب است :

1- بعد از سر برداشتن از ركوع در حالى كه بدن آرام است براى رفتن به سجده تكبير گويد و همچنين بعد از سجده اوّل و نيز براى رفتن به سجده دوم.

2- مردان اوّل دستها را به زمين بگذارند و زنان اوّل زانوها را.

3- علاوه بر پيشانى، بينى را نيز بر چيزى كه سجده بر آن صحيح است بگذارد.

4- در حال سجده انگشتان دست را به هم بچسباند و مقابل گوش رو به قبله بگذارد.

5- در سجده دعا كند و حاجات خود را از خداوند بخواهد و از دعاهاى خوب و مناسب اين دعا است: «يا خَيْرَ الْمَسْؤولينَ وَ اوْسَعَ الْمُعْطينَ ارْزُقْنِى‏ وَ ارْزُقْ عِيالى‏ مِنْ فَضْلِكَ فَإنَّكَ ذُوالْفَضْلِ الْعَظيمِ» يعنى: «اى بهترين كسى كه مردم از او حاجت مى‏طلبند و اى بهترين بخشندگان، به من و عيالم از فضل خودت روزى بده كه تو داراى فضل عظيمى».

6- بعد از سجده روى ران چپ بنشيند، و روى پاى راست را بر كف پاى چپ بگذارد (اين را تَوَرّك گويند).

7- در ميان دو سجده هنگامى ‏كه بدن آرام است «اَسْتَغْفِرُ اللهَ رَبِّی وَ اَتُوبُ اِلَیْهِ» گويد.

8- سجده را طولانى كند و تسبيح و حمد و ذكر خدا گويد و صلوات بر محمّد و آل محمّد بفرستد.

9- در موقع نشستن دستها را روى ران بگذارد.

10- به هنگام بلند شدن، اوّل زانوها را از زمين بردارد و بعد دستها را.

نظر آبت الله بهجت : مسأله - مستحب است تكبير گفتن در موقع رفتن به سجده و بعد از سربرداشتن از آن؛ و مستحب است در حال تكبير دستها را بلند كند؛ و براي مرد مستحب است در موقع سجده رفتن، دستها را زودتر از زانوها بر زمين بگذارد و در موقع بلند شدن براي قيام، زانوها را زودتر از دست ها از زمين بردارد و زن در حال رفتن به سجده، اول زانوها را به زمين مي گذارد بعد دستها را، و مستحب است در حال سجده بيني نيز به خاک و يا هر چه سجده بر آن جايز است گذاشته شود و بين دو سجده دعاهايي كه وارد شده بخواند، مثل استغفار و مانند آن و مستحب است در بين دو سجده به حال تورك بنشيند (يعني بر ران چپ بنشيند و قدم راست را بر كف قدم چپ بگذارد) و بر روي دو پا نشستن مكروه است؛ و براي زن مستحب است نشستن بر نشيمنگاه و بالا اوردن زانوها و چسباندن رانها به يكديگر؛ و همچنين مستحب است نمازگزار در وقت بلند شدن براي ايستادن بگويد:«بحول الله و قوته اقوم و اقعد».

منبع: بیتوته