به گزارش «شیعه نیوز»، نوجوانان خشونت گرا معمولاٌ قدرت كنترل رفتار خود را ندارند و ، رسوم و اخلاقیات جامعه ای را كه در آن زندگی می كنند ، زیر پا می گذارند .
تحقیقات نشان می دهد كه پسران بیش از دختران در رفتارهای خشونت آمیز و پرخاشگرانه خود از نیروی بدنی استفاده می كنند . اما دختران بیشتر متوسل به جدال های لفظی می شوند . این گونه افراد معمولاً در میان گروه به عنوان افرادی گستاخ ، بی تربیت و بی رحم نسبت به اطرافیان و همسالان ، شناخته می شوند . یکی از همسازترین تفاوت های جنسیتی آن است که پسران در مقایسه با دختران از نظر جسمی پرخاشگرتر هستند. این تفاوت به خصوص هنگامی مشخص می شود که کودکان خشمگین می شوند. این تفاوت در تمام فرهنگها وجود داشته و از اوایل رشد کودک آشکار می شود(وایت، 2001). در تبیین تفاوتهای جنسیتی در پرخاشگری جسمی هم عوامل زیستی و هم عوامل محیطی دخیل هستند. در این رابطه، عوامل زیستی به وراثت و هورمون ها اختصاص دارد در حالی که عوامل محیطی، انتظارات فرهنگی، الگوهای بزرگسالان و همسالان و پاداش پرخاشگری جسمی پسران را در بر می گیرد. پرخاشگری و رفتارهای تهاجمی كودكان كه حتی میتواند منجر به آسیب به همشاگردیها شود هم در پسران و هم در دختران مشاهده میشود، اگر چه در دختران نسبت به پسران این پرخاشگری كمتر فیزیكی است و با آسیب جسمانی كمتری همراه است.
اگر پسران در مقایسه با دختران معمولا از نظر جسمی پرخاشگرتر هستند، اما آیا دختران در مقایسه با پسران بیشتر از پرخاشگری کلامی نظیر فریاد زدن استفاده نمی کنند؟
هنگامی که پرخاشگری کلامی نیز برسی می شود تفاوت های جنسیتی حذف شده و حتی گاهی اوقات میزان بروز آن در دختران بیشتر گزارش می شود(اگلی و استیفن، 1986). همچنین دختران احتمالا بیشتر نوع خاصی از پرخاشگری را نشان می دهند که پرخاشگری رابطه ای نامیده می شود و رفتارهایی را دربر می گیرد که در آن به ایجاد تنفر نسبت به دیگران به وسیله شایعه پراکنی های کینه توزانه یا نادیده گرفتن دیگران به علت عصبانیت منجر می شود(آندروود، 2002).
در پایان باید گفت یکی از مهارتهای مهم در اینجا توانایی تنظیم و کنترل هیجانات و رفتار فرد توسط خود اوست. پسرها در مقابل دخترها کمتر خودتنظیمی نشان می دهند. این کنترل کم خویشتن یا خودتنظیمی ضعیف را می توان در قالب مشکلات فردی تفسیر نمود. در یک مطالعه بین خودتنظیمی کم کودکان و پرخاشگری گسترده تر، اذیت دیگران، واکنش شدید به ناکامی، همکاری کم و عدم توانایی برای به تعویق انداختن کامروایی رابطه وجود داشت(بنت، 2003)
پسران پرخاشگر لجبازی و به دنبال آن پرخاشگری یکی از مشکلات شایع کودکان است. كودك پرخاشگر شاید از لحاظ ظاهری با همه كودكان دیگر مدرسه تفاوت خاصی نداشته باشد ولی تهدید كردن، هل دادن، لگد زدن و كتك كاری با همشاگردی ها باعث میشود حد اقل هفتهای یكبار پدر و مادرش مجبور شوند به مدرسه بروند و شكایات معلمان و همشاگردیها را بشنوند. والدین با کمک فرزندان خود برای کسب مهارت نوعدوستی، مهرورزی و احترام به دیگران، به میزان قابل توجهی قادر هستند تا احساس خشونت و لجبازی را در آنها کاهش دهند. تعریف از رفتارهای خوب کودک و بزرگ نمایی آنها، کمک مؤثری به بهبود رفتار آنها می کند. تغییر، تحقیر و سرزنش پس از انجام کارهای نادرست، انگیزه پسر بچه های لجباز را برای ارتکاب رفتارهای پرخاشگرانه افزایش می دهد و در مقابل القای احساس دیگر دوستی، مهرورزی و انسانیت در کودکان، باعث تشویق آنها برای انجام رفتارهای مثبت خواهد شد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید هنگام عصبانبت،بدن شما فعل و انفعالات شیمیایی خاصی انجام می دهد برای مثال"آدرنالین"در خونتان افزایش می یابد و شما را برای پرخاشگری و ستیزه جویی آماده می کند. یکی از دلایل پرخاشگری در پسران نوجوان افزایش ترشح هورمون"تستوسترون"(معروف به هورمون پرخاشگری)در دوران بلوغ است.در عین حال پایین بودن قند خون نیز به عنوان یک عامل برای تمایلات پرخاشگرانه عمل می کند. بسیاری از کودکان درک درستی از تفاوت میان انجام کارهای مثبت و منفی ندارند. ارائه مثال های مختلف و توضیح برای آنها که چه رفتارهایی مورد تشویق و چه کارهایی مورد نکوهش قرار می گیرد با زبان کودکان در قالب داستان یا شعر، در بهبود رفتار کودکان مؤثر خواهد بود. تأثیر بلوغ زودرس یا دیررس در پرخاشگری پسران تحقیقات حاکی از آن است که بلوغ زودرس یا دیررس در برخی پسرها نسبت به هم سن و سالان، باعث ترشح مواد شیمیایی در بدن آن ها می شود که موجب بروز رفتارهای پرخاشگرانه و متعارض با جامعه می شود.
به طور کلی رفتارهای پرخاشگرانه ممکن است خیلی زود و حتی از دوران پیش از مدرسه آغاز شده و می تواند علل زیادی داشته باشد.
مانند کنترل انگیزشی ناکافی، مشکلات خانوادگی یا مشکلات رفتاری مختلف.
محققان مرکز پزشکی پن استیت، روی زمان شروع دوران بلوغ و تأثیر آن روی ترشح هورمون کورتیزول، هورمون استرس و آنزیم بزاقی آمیلاز آلفا که شاخص تشخیص استرس است تحقیق می کنند.
محققان دریافتند که میزان پایین آمیلاز آلفا در پسرانی که دچار بلوغ زودرس شده اند، و میزان بالای کورتیزول در پسرهایی که دچار بلوغ دیررس شده اند با بروز رفتارهای ضد اجتماعی و پرخاشگری در ارتباط است. ولی چنین ارتباطی در دختران مشاهده نشد.
این مسئله اهمیت آگاهی و اهمیت والدین را به نشانه های بروز بلوغ زودرس یا دیررس نشان می دهد و با اطلاع از این قضیه می توانند راهکار مناسب را در این خصوص انجام دهند.
پسرها میزان زیادی هورمون تستوسترون تولید می کنند که هورمون استرس بوده و تفاوت دخترها و پسرها نسبت به پرخاشگری های اجتماعی هم به ترشح این هورمون بر می گردد.
محققان ۱۳۵ پسر و دختر را در سنین ۸ تا ۱۳ سالگی از لحاظ بروز رفتارهای ضد اجتماعی، پرخاشگری، قانون شکنی و مشکلات اجتماعی مورد بررسی قرار دادند.
آن ها با بررسی میزان آنزیم بزاقی و نیز مقدار ترشح کورتیزول دریافتند پسرانی که سطح کورتیزول بالاتری داشتند، دچار بلوغ دیررس و پسرانی که میزان آنزیم بزاقی آمیلاز آلفای کم تری داشتند، دچار بلوغ زودرس می شوند و این دسته از پسرها بیشتر مرتکب رفتارهای قانون شکنی می شوند. این گروه نسبت به پسرانی که دچار بلوغ دیررس هستند بیشتر در معرض بروز رفتارهای پرخاشگرانه قرار دارند.
تنبيه بدني، پرخاشگري در پسران را بيش از دختران افزايش ميدهد پژوهشي تازه نشان میدهد: خطر بروز رفتارهای مشکلساز در دوران کودکی به ویژه در پسرها، چنانچه براي این گونه رفتارها زمینههای ژنتیکي نيز وجود داشته باشد، با تنبيه بدني والدین، تا حد زیادی افزایش مییابد.
دکتر «جی.سی. بارنز»، استادیار جرمشناسی دانشگاه تگزاس و يكي از نويسندگان گزارش این پژوهش، اظهار كرد: ما دریافتیم که عوامل ژنتیکي در بروز رفتارهای پرخاشگرانه تاثیر میگذارد؛ اما همچنین متوجه شدیم که عوامل ژنتیکي هنگامی که کودکان در معرض تنبیه بدنی و دیگر روشهای انضباطی قرار دارند، اثر بیشتری میگذارد.
این پژوهش، با عنوان «تنبیه بدنی و پرخاشگری دوران کودکی: نقش اثر متقابل جنسیت و محیط ژنتیک» به تازگی در مجله علمی «رفتار پرخاشگرانه» منتشر شده كه در آن پژوهشگران دادههای مربوط به کودکان 9 ماهه تا پنج سال را بررسی كردهاند.
«بارنز» در اين باره اظهار كرد: پژوهشگران رابطه میان زمینه ژنتیکي و تاثیر تنبیه بدنی بر پرخاشگري كودكان را مورد بررسي قرار دادند. طبق يافتهها، پسراني که تنبیه بدنی شدند و از نظر توارثی بالاترین زمینه پرخاشگري را نيز داشتند، بیشترین رفتارهای پرخاشگرانه را در مقایسه با پسراني كه تنبيه بدني نشده بودند، از خود نمایش دادند.
در اين پژوهش، رفتارهای پرخاشگرانه، برای نمونه شامل جیغ و داد زدن و رفتارهای بر هم زننده بود.
يافتههاي اين پژوهش همچنين حاكيست: عامل محيطي تنبيه بدني بر بروز پرخاشگري پسران بيش از دختران است.
«بارنز» گفت: پژوهشگران ميزان پرخاشگری دوران کودکی را مطالعه کردهاند تا دريابند چگونه و چرا این رفتارها تحت تاثیر مخاطرات توارثی قرار دارد. خطر ژنتیک با استفاده از آنچه که به عنوان روش دوقلو شناخته میشود، اندازه گیری شد. این روش به گونهای طراحی شده است که مقایسه هم شیبی دوقلو، به عنوان راهی برای شناسایی تاثیرات توارثی بر یک خصوصیت را اجازه میدهد. چرا كودك پرخاشگر میشود؟
خشونت كودك بستگی به عوامل زیادی دارد و صرفا نمیتوان تقصیر اصلی این مشكل را متوجه یك عامل كرد. عوامل ارثی، محیطی و زیست شناختی و نیز عوامل هورمونی تاثیرات پیچیدهای دارند كه هر كدام میتوانند منجر به بروز رفتارهای پرخاشگرانه شوند.
اما در این میان خانواده میتواند با نقش موثر خود، موجبات آرامش و كنترل خشم و یا تشدید خشونت كودك شود.
یكی از عوامل مهم بروز خشونت در كودكان الگو سازی است كودكان تمایل دارند از افرادی كه دوستشان دارند الگوبرداری رفتاری كنند به همین علت در سنین خردسالی از پدر یا مادر و در سنین بالاتر از هنرپیشههای تلویزیون و یا امثال آنها الگو میگیرند و طبیعی است كه الگوهای خشن، كودك را به تقلید خشونت دعوت میكند.
فراموش نكنید نحوه صحبت و رفتار والدین با یكدیگر آیینه تمام نمای رفتارهای كودك شماست.
استفاده نابجا و نامناسب از تشویق و تنبیه نیز از عواملی است كه موجب تقویت خشم و پرخاشگری كودك میشود. در این میان خوشحالی و خندیدن والدین پس از مشاهده كوچكترین جرقههای خشونت در كودك پاداشی برای ادامه و تقویت آن محسوب میشود.
هیچگاه در اتاق كودك تلویزیون نگذارید و زمان تماشای برنامههای تلویزیون را كاهش دهید، زیرا تلویزیون جدای از اثرات ذهنی كه بر كودك دارد او را از برنامههایی مانند ورزش، كتاب خواندن و... باز میدارد و تفكر خلاق را محدود میكند.
پیشگیری و درمان
1- در دوران بلوغ كه بحران روحی و عاطفی نوجوان را در بر می گیرد ، بهترین راه برای پیشگیری از خشونت ، مسامحه و سازگاری است. اغماض ، گذشت و نادیده گرفتن رفتارهای او همراه با آرامش ، در اغلب مواقع از استمرار و پیشروی خشونت در قالب پرخاشگری های فیزیكی و لفظی جلوگیری می كند .
2- راهنمایی و مشاوره با دانش آموز در خصوص عواقب خشونت و آثار اجتماعی آن و همچنین مشاوره با خانواده دانش آموز درباره كاهش رفتارهایی كه منجر به خشونت نوجوان می شود ، بسیار مؤثر خواهد بود.
3- ایجاد زمینه ی فعالیت های مؤثر در خانه و مدرسه برای اشتغال بیشتر نوجوان و تخلیه انرژی های جسمی و روانی او در كاهش خشونت و رفتارهای پرخاشگرانه بسیار تأثیرگذار است .
4- خودداری مدرسه از به كاربردن روش های انضباطی غلط و ایجاد فضای صمیمی تر میان معلمان و دانش آموزانِ نوجوانِ خشونت گرا ، به كاهش رفتارهای خشونت آمیز و پرخاشگرانه می انجامد .
انتهای پیام
منبع: میگنا