به گزارش «شیعه نیوز»، یکی از شایع‌ترین دلایل دردهای کمر و گردن، فتق یا بیرون‌زدگی دیسک بین مهره‌ای یا به زبان رایج «دیسک» می‌باشد. در این مقاله به بررسی علائم دیسک کمر و گردن و اینکه اصلا دیسک گردن و کمر چیست و چطور به وجود می‌آید، می‌پردازیم.
دیسک گردن و کمر چیست ؟
دیسک بالشتکی نرم است که بین مهره‌های ستون فقرات قرار می‌گیرد و اجازه می‌دهد که مهره‌های استخوانی روی هم بلغزند و همچون کمک فنر ضربات و فشارهای وارده به ستون فقرات را تعدیل می‌کند.
اگر بین مهره‌های استخوانی، دیسک وجود نداشت، ما نمی‌توانستیم به راحتی کمر و گردن خود را به جلو و عقب خم کنیم و یا به طرفین بچرخانیم.
بخشی از ساختمان دیسک گردن و کمر که حالت غضروف مانند دارد، به آنها اجازه می‌دهد که با تغییر شکل خود فشار وارده را تحمل نمایند. دیسک‌های ناحیه گردنی نازکتر هستند و دیسک‌های ناحیه کمر ضخیم‌تر می‌باشند.
علائم دیسک کمر و گردن
6 دیسک بین مهره‌ای در ستون فقرات گردنی وجود دارد. هر دیسک گردن بین مهره‌های مجاور (یکی در بالا و دیگری در پایین) قرار دارد تا بدن مهره‌ها را تحت فشار قرار دهد و به توزیع بار از گردن و سر در بالا کمک کند.
اگر فشار وارده بر ستون فقرات بیشتر از حدی باشد که دیسک‌های بین مهره‌ای بتوانند با تغییر شکل خود آن را تعدیل کرده و تحمل نمایند، بیرون‌زدگی دیسک اتفاق می‌افتد. در این حالت بخشی از دیسک از جایگاه طبیعی خود بیرون میزند که به آن فتق دیسک (Disc Herniation) گفته می‌شود.
البته در موارد شدیدتر، دیسک ممکن است، پاره شود که علائم شدیدتری ایجاد می‌کند. بیرون زدگی دیسک باعث ایجاد فشار بر عصب‌هایی می‌شود که از نخاع خارج می‌شوند.
این عصب‌ها وظایف مختلفی دارند. مثلاً تمام حس درد و لامسه دست‌ها، پاها و سایر قسمت‌های بدن از طریق این اعصاب به مغز مخابره می‌شود. فشار دیسک بر این اعصاب می‌تواند وظایف این عصب‌ها را مختل کرده، ایجاد درد یا عوارض حسی و حرکتی نماید.
علائم دیسک کمر و گردن فقط در محل بیرون زدگی احساس می شود؟
علائم دیسک ممکن است بسیار دورتر از محل فتق دیسک حس گردد. به عنوان مثال عصب سیاتیک که بلندترین عصب بدن است، عمدتاً از مهره‌های چهارم و پنجم کمر شروع می‌شود و به نواحی مختلفی از باسن، ران، زانو، ساق و پا می‌رود.
بسیاری از وظایف حسی–حرکتی این مناطق را کنترل می‌نماید. حالا اگر فردی دچار بیرون‌زدگی دیسک بین مهره‌های چهارم و پنجم کمر و نیز دیسک بین مهره پنجم کمر و مهره اول خارجی (Sacral) گردد، ممکن است علائم مختلفی را در باسن، ران، ساق پا و … تجربه نماید.
علائم فتق دیسک بین مهره‌های گردن
اگر فتق دیسک شما در گردن باشد، معمولاً بیشترین درد را در شانه و بازو احساس خواهید کرد. این درد ممکن است هنگام سرفه، عطسه یا حرکت در موقعیت‌های خاصی به بازو یا پای شما وارد شود. درد اغلب به صورت تیز یا سوزن‌سوزن توصیف می‌شود.
به طور کلی خواب‌رفتن، سوزن‌سوزن شدن، بی‌حسی، احساس ضعف در دست‌ها، مچ و آرنج، به همراه درد یا سوزش ناحیه‌ای گردن، شانه و بازو همگی ممکن است، اتفاق بیافتند.
علائم فتق دیسک بین مهره‌های کمر و خارجی
درد ناحیه پایین کمر، معمولاً جز اولین علائم است که می‌تواند یکطرفه یا دو طرفه باشد یا در وسط کمر حس شود.
اگر دیسک کمر درمان نشود، ممکن است اعصاب عمقی‌تر که به مثانه و روده‌ها عصب‌رسانی می‌کنند، تحت فشار قرار گیرند. درگیری این اعصاب می‌تواند باعث علائمی نظیر احساس فوریت در دفع ادرار، بی‌اختیاری ادرار و مشکلات حرکتی در دستگاه گوارش گردند.
اساس تشخیص بیرون‌زدگی دیسک کمر و گردن، شرح حال و معاینه دقیق بیمار توسط پزشک می‌باشد. با این حال برای اطمینان از تشخیص و در سایر علل ممکن مانند تنگی کانال نخاع یا وجود تومور، پزشکان معمولاً درخواست تصویربرداری به کمک MRI می‌نمایند.
MRI نه تنها به تایید تشخیص کمک می‌نماید، بلکه شدت بیرون‌زدگی دیسک کمر و گردن را هم تعیین می‌نماید. با داشتن این اطلاعات پزشک می‌تواند طرح درمانی مناسب برای بیمار را انتخاب نماید.
درمان های غیرجراحی دیسک کمر و گردن
بیشتر موارد بیرون‌زدگی دیسک با استراحت، محدودیت برخی حرکات و فعالیت‌ها و درمان‌های غیرجراحی التیام می‌یابند. در مرحله حاد بروز دیسک، گاهی استراحت مطلق لازم است.
بهتر است که تخت بیمار نرم نباشد، به پشت و یا به پهلو بخوابد و از خم‌شدن و برداشتن بار بیش از دو کیلوگرم، بالا رفتن از پله و هرگونه فعالیت سنگین خودداری نماید.
مسکن‌ها، شل کننده‌های عضلانی و داروهای ضدالتهاب معمولاً به کار برده می‌شوند.
کمپرس سرد و ژل‌های خنک‌کننده در چند روز اول و برای رفع گرفتگی عضلات کمر و گردن مفیدند، ولی نباید هر بار بیش از بیست دقیقه به کار برده شوند.
پس از رفع اسپاسم و گرفتگی عضلات، به کار بردن حرارت ملایم مثلاً با کمک تشک حرارتی می‌تواند، کمک‌کننده باشد.
تمرینات کششی که با دستور پزشک و یا فیزیوتراپیست انجام گیرد، نیز می‌توانند به بهبودی کمک نمایند. هدف نهایی باید تقویت عضلات گردن، کمر و شکم و اصلاح وضعیت ایستادن، راه رفتن و نشستن باشد.
جراحی دیسک کمر و گردن
درصد کمی از بیماران که درمان‌های فوق در آنها موثر نیست، نیاز به جراحی پیدا می‌کنند. در برخی موارد قسمت‌های بیرون‌زده دیسک که روی اعصاب مجاور فشار وارد می‌کنند، توسط جراحی برداشته شده و دیواره دیسک ترمیم می‌گردد.
در یک روش نوین عمل دیسک موسوم به PLDD، یک سوزن از راه پوست وارد دیسک شده و حرارت به کمک لیزر و از طریق این سوزن به دیسک آسیب دیده می‌رسد. در نتیجه دیسک کوچک شده و فشار از روی اعصاب مجاور برداشته می‌شود.
این روش درمان دیسک کمر و گردن که مورد تایید FDA بوده و بدون نیاز به جراحی باز و بیهوشی کامل انجام می‌گردد، نتایج رضایت آمیزی را در بیشتر بیماران نشان داده است. در بعضی موارد خاص مثلاً بیماران با دیسک پاره شده در ناحیه گردن، ممکن است کل دیسک برداشته شده و دو مهره مجاور توسط پروتز فلزی به هم پیوند گردند.
غذاهایی که باید در هنگام تجربه کمردرد از آنها پرهیز کنید
غذاهای قندی و غذاهای شیرین جز بدترین غذاهایی هستند که می‌توانید بخورید.
سبزیجات، بیشتر سبزیجات سرشار از اسیدهای چرب امگا 6 هستند.
غلات کامل، بهتر است به جای غلات تصفیه شده، غلات کامل مصرف شود.
محصولات لبنی.
ذرت فرآوری شده .
گوشت قرمز.
و…
در پایان
در پاسخ به این سوال که ایا دیسک گردن به پا هم میزند یا نه؟ در این مقاله به صورت کامل توضیح دادیم که گرچه آسیب در دیسک یا مهره‌ای از گردن یا کمر است اما درد حتی ممکن است در کف پا ایجاد شود، بنابراین وجود درد، سوزش، خواب‌رفتگی، بی‌حسی و … را نادیده نگرفته و حتماً به پزشک مراجعه نمایید.
انتهای پیام
