به گزارش «شیعه نیوز»، شبکه یک تلویزیون آلمان در سال ۲۰۱۷ گزارشی جنجالی درباره مساجد آلمان پخش کرد که با واکنش‌های زیادی در آن زمان روبه‌رو شد. «کنستانتین شرایبر»، روزنامه‌نگار شناخته‌شده آلمانی در این گزارش، با نگاهی یک‌طرفه و اسلام‌ستیزانه به توصیف مساجد پرداخت.
این اولین‌بار نبود که رسانه‌های آلمانی علیه مساجد، اسلام و مسلمانان گزارش‌های یک‌جانبه منتشر می‌کردند. اما گزارش شرایبر، کاسه صبر مسلمانان آلمان را لبریز کرد. از این‌رو، آن‌ها هشتگ «گزارش من از مسجد» را راه‌اندازی کردند تا تصویر درستی از مساجد و باورهای اسلامی را به جامعه آلمان نشان دهند.
حرکتی که نه تنها در آلمان، بلکه در بسیاری از کشورهای اروپایی مورد توجه قرار گرفت. حال پس از گذشت ۴ سال، سعید زارک، روزنامه‌نگار و محقق علوم سیاسی معتقد است که مسلمانان باید دوباره از قدرت خود در رسانه‌های اجتماعی استفاده کنند. به گفته او، رسانه‌های محافظه‌کار آلمان از انتشار گزارش‌های ضدمسلمانان دست برنمی‌دارند و برخی از آن‌ها به‌تازگی حتی درباره پخش اذان از مساجد کلن آلمان، نیز انتقاداتی را مطرح کرده‌اند. از این‌رو، زارک در گزارشی تحلیلی در سایت «اسلامیک» به اهمیت حضور مسلمانان در فضای مجازی آلمان پرداخته است که در ادامه ترجمه بخش‌هایی از آن را می‌خوانید:
«دشمن در کشور خودمان است، باید مراقب اسلام‌گرایان تروریست باشیم»، «از کدام اسلام باید بترسیم؟»، «آیا اسلام ما را تهدید می‌کند؟» این‌ها بخشی از تیترهای رسانه‌های آلمانی است که در سال‌های اخیر واکنش‌های زیادی را در این کشور ایجاد کرده است. متأسفانه رسانه‌های آلمانی حتی درباره زندگی روزمره مسلمانان در این کشور نیز گزارش‌های مغرضانه منتشر می‌کنند. از این‌رو، مسلمانان آسیب‌دیده در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند تا از طریق شبکه‌های اجتماعی، جامعه آلمان را نسبت به این اسلام‌هراسی آگاه کنند. به طور مثال، کمپین هشتگ‌گذاری «گزارش من از مسجد» در مقابل گزارش‌های شبکه یک تلویزیون آلمان در سال ۲۰۱۷ و همچنین کتاب اسلام از درون ایجاد شد. کنستانتین شرایبر، روزنامه‌نگار آلمانی تهیه‌کننده این گزارش و همچنین نویسنده کتاب مذکور بود.
رسانه‌ها و ترویج حس بی‌اعتمادی
انتشار کتاب «درون اسلام» و پخش گزارش من از مسجد در سال ۲۰۱۷، سر و صدای زیادی در جامعه آلمان ایجاد کرد. یکی از منتقدان کتاب درون اسلام و گزارش مسجد، دانیل باکس، روزنامه نگار و محقق اسلامی بود. او در آن زمان، با انتقاد از این گزارش‌ها گفت که رسانه‌ها باعث ترویج حس بی‌اعتمادی به مسلمانان در جامعه آلمان می‌شوند. او در یادداشتی انتقادی نوشت: «شرایبر مانند افرادی که در دوران استعمار، یک قبیله ظاهراً خطرناک را ردیابی می‌کردند، به موضوعات مربوط به مسلمانان می‌پردازد.»
پروفسور یوهانا پینک، محقق مطالعات اسلامی از فرایبورگ نیز انتقادات زیادی به این کتاب و گزارش داشت و اعلام کرد لحن عجیب و غریب این گزارش‌ها برای توصیف مساجد و انجمن‌های اسلامی که حداقل از دهه ۶۰ میلادی در آلمان وجود داشته‌اند، سؤال‌برانگیز است.
البته در آن برهه، تنها کارشناسان صاحب‌نام نبودند که علیه مطالب ضداسلامی انتقاد می‌کردند، بلکه اکثر مسلمانان نیز در فضای مجازی آلمان به پخش و انتشار چنین گزارش‌هایی اعتراض داشتند. حتی در آن برهه کمپین هشتگ «گزارش مسجد من» در شبکه‌های اجتماعی آلمان به راه افتاده بود و هر یک از مسلمانان تلاش می‌کردند تا مساجد را از منظر خود در فضای مجازی تعریف کنند.
هشتگ «گزارش مسجد من»، همزمان با پخش برنامه گزارش مسجد در تاگس‌شو ۲۴ راه‌اندازی شد. این همزمانی به دلیل گفتمان موازی موافقان و مخالفان گزارش مسجد در فضای مجازی آلمان بود. در واقع هشتگ گزارش مسجد من به نوعی پاسخ مسلمانان آلمان به رسانه‌های قدرتمند و مخالف اسلام در این کشور به‌شمار می‌رفت. به عبارت دیگر، وجود گفتمان موازی و همچنین فشار رسانه‌های راستگرا موجب شد که مسلمانان راهی برای آگاه‌سازی عمومی پیدا کنند. از دید آن‌ها، هشتگ گزارش مسجد من، واکنش درستی به شیوه گزارش‌دهی نادرست و غیرمستند رسانه‌های آلمانی و به خصوص گزارش و کتاب کنستانتین شرایبر بود.
شرکت‌کنندگان در این کمپین تلاش کردند که با طرح موضوعات مختلف، باور عمومی درباره مساجد را تغییر دهند. آن‌ها می‌خواستند که با گزارش‌های منفی و یک‌طرفه رسانه‌های آلمانی مقابله کنند و تصویر تحریف‌شده مسلمانان را از بین ببرند. به طور مثال، در آن برهه، فردی با نام کاربری «درینت» در صفحه توییتر خود از هشتگ گزارش مسجد من استفاده کرد و نوشت: مسجد به من آموخت تا با دوستان یهودی، مسیحی و مسلمان بیشتر ملاقات کنم و با آن‌ها درباره موضوعات مختلف به گفت‌وگو بپردازم.
بکیر التاش، از دیگر شرکت‌کنندگان در این کمپین نیز نوشت: «مساجد باعث همبستگی و انسجام جامعه می‌شوند.» یکی دیگر از شرکت‌کنندگان با نام کاربری المعتصم ۸۱ نیز نوشت: «در دوران اشغال نازی‌ها، یهودیان متعددی به مسجد بزرگ پاریس پناه بردند.»
مسجد؛ محلی برای آرامش
البته در طول راه‌اندازی هشتگ در شبکه توییتر، کاربرانی بیشتر مورد توجه قرار گرفتند که از تجربه‌های شخصی خود از مساجد نوشته بودند. به طور مثال، کاربر گون‌گونش ۳۸ نوشته بود که با رفتن به مسجد، احساس می‌کند که با انسان‌های خوب نزدیک شده است. دیگو آدم نیز کاربر دیگری بود که مسجد را محلی برای رسیدن به صلح و آرامش اعلام کرده بود. جالب است بدانید که راه‌اندازی هشتگ گزارش مسجد من، باعث شد که اخبار مربوط به حزب آلترناتیو برای آلمان در توییتر نیز کمتر دیده شود. در روزی که هشتگ مذکور در توییتر ترند شد، کنفرانس حزب آلترناتیو برای آلمان نیز در حال برگزاری بود. با این وجود هشتگ مربوط به این کنفرانس پس از هشتگ گزارش مسجد من قرار گرفت. حتی این هشتگ به خارج از مرزهای آلمان نیز رسید و گزارش شرایبر و همچنین راه‌اندازی هشتگ از سوی مسلمانان به اخبار و شبکه‌های مجازی اکثر کشورها نیز راه یافت. بنابراین مسلمانان با وجود تمام تبعیض‌ها، نه تنها توانستند صدای خود را به گوش عموم مردم آلمان برسانند، بلکه همبستگی خود را به سایر جهانیان نیز نشان دادند.
بدین‌ترتیب، هشت سال پس از قتل مروه الشربینی(شهیده حجاب) با انگیزه اسلام‌هراسی در جمهوری فدرال آلمان، کمپین هشتگ گزارش مسجد من توانست بخش زیادی از جامعه آلمان را با باورهای اسلامی و کارکرد مساجد آشنا کند. این هشتگ در غیاب رسانه‌های بی‌طرف و در شرایطی که مسلمانان به حاشیه رانده شده‌اند، توانست سهم بسزایی در آگاه‌سازی جامعه درباره اسلام داشته باشد.
هشتگ گزارش مسجد من در زمان خود توانست به گفتمان عمومی و همچنین توسعه دموکراسی در آلمان نیز کمک کند. به نظر می‌رسد که در شرایط فعلی که رسانه‌های محافظه‌کار آلمانی همچنان به مسلمانان و اسلام حمله می‌کنند و حتی به پخش اذان مسجد کُلن نیز انتقاد دارند، مسلمانان باید بیشتر از گذشته از شبکه‌های اجتماعی برای رساندن صدای خود به جامعه آلمان و اروپا استفاده کنند. چرا که فضای مجازی این امکان را به آن‌ها خواهد داد تا با طیف وسیع‌تری از افراد در ارتباط باشند و بتوانند در فضای وسیع‌تری به معرفی اسلام بپردازند.
انتهای پیام
