«شیعه نیوز»: وقتی رحمت الهی (باران ) قطع شود و چشمه ها و قنات ها بخشکد و کمبود آب پدید آید، برای نزول رحمت الهی و آمدن باران ، نماز می خوانند. نام این نماز، نماز استسقاء یا نماز باران است .
این نیز، یک درس توحیدی و توجّه دادن به قدرت و رحمت الهی است ، زیرا در خشکسالی و قحطی و بی آبی ، از دست هیچکس ، کاری برنمی آید، تنها خداست که می تواند با فرستادن ابرهای باران زا، رحمت خویش را بر سر مردم بگسترد.
نماز باران از جمله نمازهای مستحبی است که در طلب باران و به هنگام خشکسالی و کم شدن سفره های آبی خوانده می شود. این نماز مانند نماز اعیاد (فطر و قربان) به جماعت و فُرادی خوانده می شود.
خواندن این نماز وقتی مستحب است که نهر ها خشک شود و باران نبارد و آسمان از ریختن بارانش بخل بورزد به جهت شیوع گناهان و کفران نعمت های خدا و ندادن حق مردم و کم فروشی و خیانت در کیل و وزن و ظلم و نیرنگ زدن و ترک امر به معروف و نهی از منکر و ندادن زکات و حکم کردن بر خلاف آن چه خدا نازل کرده و گناهانی دیگر نظیر این ها، گناهانی که خشم و سخط پروردگار را برمی انگیزد و از آمدن باران جلوگیری می نماید همانطور که در روایات آمده است؛ و کیفیت آن نظیر کیفیت نماز عید دو رکعت است که به جماعت برگزار می شود و فرادی خواندنش نیز بامید اینکه مستحب باشد اشکالی ندارد.
در نماز باران بعد از حمد و سوره رکعت اول پنج بار تکبیر می گوید و بعد از هر تکبیر قنوت می گیرد و در رکعت دوم بعد از حمد وسوره چهار تکبیر و بعد از هر تکبیر یک قنوت انجام می دهد و در قنوت های نماز باران هر دعائی که بخواند کافی است البته بهتر آن است که قنوت ها مشتمل بر طلب باران باشد از خدای رحمان و عطوف طلب کند که عطوفت و رحمتش را شامل او و مردم او بسازد و درهای آسمان را برحمت و باران خود بگشاید و قبل از دعاء در هر قنوت نخست بر محمد صلی الله علیه وآله و آل او علیهم الصلوة و السلام درود بفرستد و مستحبات این نماز چند چیز است.
1- اینکه حمد و سوره آن را به صدای بلند قرائت کند و آن سوره هایی را که در نماز عید فطر و قربان مستحب بود انتخاب نماید.
2- اینکه مردم سه روز روزه بگیرند و روز سوم برای نماز بیرون روند و آن روز دوشنبه باشد و اگر میسر نشد روز جمعه بخاطر شرافت و فضیلتش بیرون شوند.
3- اینکه امام جماعت به اتفاق مردم به طرف صحرا حرکت کند و حرکتشان با وقار و سکینت و خشوع و با حالت درخواست باشد و برای نماز محلی پاک و نظیف را انتخاب کند و بهتر آن است که بیرون شدنشان با قیافه و هیئتی باشد که رحمت خدا را جلب کند مثل پا برهنه بودن و امثال آن.
4- اینکه منبر را هم با خود بطرف صحرا ببرنند و مؤ ذن های شهر پیشاپیش امام جماعت حرکت کنند.
5- اینکه آدابی را که بزرگان شیعه در این باب آورده اند رعایت کنند مثل اینکه پیرمردان و اطفال و معلولین و حیوانات را با خود ببرند اطفال را از مادران و اطفال حیوانات را از مادر ها جدا کنند تا صدای ضجه و گریه زیاد شود و بدین وسیله دریای رحمت الهی بخروش آید و لازم است مسلمانان نگذارند کفار و مسیحیان و یهودیان که اهل ذمه اند و سایر کفار با آنان به صحرا بیایند.
مسائله 1 - بهتر آن است که نماز باران را در وقت نماز عید (یعنی از طلوع خورشید تا ظهر) انجام دهند هرچند که بعید نیست وقت مخصوصی نداشته باشد.
مسا ئله 2 - نماز باران اذان و اقامه ندارد بلکه مؤ ذن به جای اذان و اقامه سه مرتبه می گوید:(الصلوة )
مسائله 3 - بعد از آن که امام جماعت از نماز خارج شد مستحب است عبای خود را پشت و روی کند یعنی طرف راست آن را به طرف چپ و طرف چپ را سمت راست خود بیندازد و بالای منبر رود و روی بقبله نموده صد مرتبه با صدای بلند تکبیر بگوید سپس روی از قبله بطرف مردم سمت راست خود نموده با صدای بلند صد بار سبحان الله می گوید و سپس به طرف مردمی که در سمت چپ قرار دارند بر گردانیده صد بار با صدای بلند لا اله الا الله می گوید آن گاه رو به مردم می کند و صد بار حمد خدا می گوید که در گفتن آن نیز عیبی ندارد صدای خود را بلند کرده همچنانکه عیبی ندارد مردم نیز در گفتن این ذکر ها امام را متابعت نموده آنان نیز بگویند بلکه حتی مثل امام صدا را بگفتن اذکار بلند کنند وای بسا که بلند کردن صدا زودتر رحمت الهی را جلب نموده امید رسیدن به مقصود را بیشتر کند.
آن گاه امام دست ها را به دعا برمی دارد مردم نیز دعا می کنند و در دعا کردن پافشاری می کنند و سعی می کنند در دعا تضرع و زاری کنند از خدا طلب عطف و رحمت کنند التماس کنند و عیبی ندارد که تنها امام دعا کند و مردم آمین بگویند، آن گاه امام شروع می کند به ایراد خطبه و در خطبه مبالغه می کند در تضرع و طلب عطف و رحمت و بهتر آن است که بعضی از خطبه هائی که از معصومین وارد شده را انتخاب کند نظیر خطبه ای که از مولایمان امیرالمؤ منین علیه السلام وارد شده و در اولش آمده:(الحمد لله سابغ النعم) تا آخر و بهتر آن است که دو بار خطبه بخواند همان طور که در نماز عید دو بار باید بخواند چیزی که هست خطبه دوم را به نیت رجاء ایراد کند نه بعنوان دستور.
مسائله 4 - همان طور که جائز است این نماز در هنگام خشکسالی از جهت نیامدن باران خوانده شود جائز است در هنگام خشک شدن چشمه ها و چاه ها نیز خوانده شود.
مسائله 5 - اگر اجابت این خواسته از ناحیه خدای تعالی به تاخیر افتاد مردم می توانند این مراسم را آن قدر تکرار کنند تا رحمت الهی آنان را دریابد ان شاء الله تعالی و اگر در نیافت باز هم نباید زبان به اعتراض بگشایند و یا از رحمت الهی مایوس شوند، بلکه باید بدانند که قطعا مصالحی مهم تر در بین بوده که خدای تعالی بآن واقف است و مردم از آن خبری ندارند این نیز جائز است که نماز را همه روزه تکرار کنند ولی روزه سه روزه را تکرار نکنند.
و، اما اگر همه روزه و متصل بهم انجام ندادند سه روز دیگر را برای بار دوم روزه می گیرند ولی نه به نیت انجام دستوری بلکه به نیت رجاء درتکرار نماز نیز نیت رجاء می کنند.
منبع:تحریر الوسیله امام (ره) جلد یک در قسمت نماز های مستحبی
