** ادبيات ايران مهجور مانده است
سفير كرواسي در ايران يادآور شد: متاسفانه كتاب و ادبيات ايران نسبت به كل فرهنگ ايران در دنيا مهجور مانده و به درستي معرفي نشده است. اين در حاليست كه ادبيات و كتاب به عنوان بخشي از فرهنگ هر كشور در غرب به بيراهه رفته است و كتاب هاي موجود حرمت ندارد و برخي كتاب ها براي مخاطبان حالت يكبار مصرف پيدا كرده است.
پروحيچ افزود: در ايران، كتاب ارزش خاصي در ميان مردم دارد و به عنوان نمونه 'حافظ' در چند نسخه متفاوت به دوستداران اين شاعر عرضه مي شود.
وي در ادامه با اشاره به ديگر شعراي ايراني تاكيد كرد: در هيچ جاي دنيا همانند ايران، شعر و شاعر به عنوان هويت يك ملت محسوب نمي شود و اين در حاليست كه شعر جزئي از فرهنگ و هويت ايراني است.
سفير كرواسي در ايران توضيح داد: وقتي درباره 'حافظ' صحبت مي كنيم بدون شك ايرانيان اين شاعر را مي شناسند و هيچ ايراني نيست كه اشعار وي را نخوانده يا بخشي از سروده هاي اين شاعر را در ذهن به خاطر نسپرده باشد.
وي تاكيد كرد: 'حافظ' شاعري است كه اشعار سنگين و پرمعنايي دارد و هويتي كه در قالب اشعار اين شاعر وجود دارد، اكنون پس از گذشت صدها سال همچنان پابرجا است.
** اشعار خيام جزء مواد درسي دانش آموزان در كرواسي است
پروحيچ درباره انتشار كتاب هاي ادبي ايراني همچون 'حافظ' و 'مولانا' در كرواسي گفت: در كرواسي 'مولانا' و 'خيام' بيش از ديگر شاعران ايراني شناخته شده هستند و حتي رباعي هاي خيام بخشي از مواد درسي دانش آموزان اسلاويا است. البته به تازگي كتاب 'حافظ' به زبان بوسنيايي ترجمه شده و بزودي در كرواسي نيز شناخته خواهد شد.
وي يادآور شد: به تازگي اثري از مرحوم 'سهراب سپهري' در كشور كرواسي ترجمه شده كه به عقيده من اين يك تحول است. اشعار سپهري علاوه بر شعر سنتي ايراني، قالبي جديد از شعر را به ما معرفي مي كند و مردم از وي به عنوان شاعري قوي ياد مي كنند.
** فردوسي زبان فارسي را از افول نجات داد
سفير كرواسي در ايران درباره 'فردوسي' و شاهنامه گفت: فردوسي خيلي در كرواسي شناخته شده نيست اما به عقيده من فردوسي پيش از اينكه شاعر معروفي در ايران باشد زبان فارسي را در فرهنگ ايراني در ساليان متمادي حفظ كرده و از افول نجات داده است.
پروحيچ افزود: فردوسي علاوه بر خلق يك اثر هنري به نام شاهنامه، زبان فارسي را حفظ كرده و در حقيقت اقدام وي بيش از خلق شاهنامه بوده است. به عبارت ديگر اگر فردوسي نبود شايد حافظ و سعدي نيز وجود نداشتند.
وي گفت: فردوسي را يك سياستمدار مي دانم به هر حال مي توان گفت كه شاهنامه برگرفته از 'ايلياد' و 'اديسه' است اما بايد بدانيم اين شاعر حافظ زبان فارسي است.
سفير كرواسي در ايران افزود: مقايسه اثر فردوسي با حافظ و ديگر شاعران ايران دشوار است و نمي توان به لحاظ هنري ارجحيتي ميان اين آثار قائل شد.
** بيشترين تبادلات فرهنگي ايران و كرواسي در قرن 19 بوده است
پروحيچ در ادامه درباره مشتركات فرهنگي كشور ايران و كرواسي يادآور شد: 'سفيد بيگ باشاگيد' مجموعه بزرگي از آثار ايراني مربوط به قرن نوزدهم و بيستم را كه بيشترين تبادلات فرهنگي ميان اين دو كشور در آن سال ها رقم خورده، را جمع آوري كرده است.
وي افزود: تبادلات فرهنگي ميان ايران و كرواسي پس از وقفه اي چند صد ساله بار ديگر در سال هاي اخير به راه افتاده است و آثار ترجمه شده توسط باشاگيد همچون منظومه رباعيات خيام اكنون در اختيار مردم كرواسي قرار دارد.
سفير كرواسي در ايران تاكيد كرد: ترجمه آثار ادبي ايران همچون آثار حافظ و سعدي اكنون به ابزاري براي تبادلات فرهنگي ميان دو كشور تبديل شده است.
به گفته پروحيچ، باشاگيد به خاطر تحصيلات در زمينه شهرشناسي و زبان ايراني، ادبيات ايراني را به علت استقبال مردم اسلاو ترجمه و با نگاهي تجاري آنها را به علاقه مندان عرضه مي كرده است. از سوي وي به علت آنكه رياست كتابخانه شرقي را برعهده داشته، با احاطه به زبان فارسي در اين كتابخانه فعاليت مي كرده است.
** فقدان كرسي زبان فارسي در كرواسي به تعامل فرهنگي دو كشور ضربه زده است
وي ادامه داد: نخستين گام براي شناخت و تبادلات فرهنگي با ايران، تاسيس كرسي رشته شهرشناسي و زبان فارسي است كه در زمان باشاگيد در بوسني وجود داشته اما اكنون اين كرسي را در كرواسي نداريم و طبيعي است كه براي شناخت يك فرهنگ بايد زبان آن فرهنگ را شناخت.
سفير كرواسي در ايران يادآور شد: دو طرف ايراني و كروات مايل هستند كه كرسي ايران را در كرواسي ايجاد كنند كه با آغاز فعاليت اين كرسي در دانشگاه هاي كرواسي، تعاملات فرهنگي ميان دو كشور ارتقاء خواهد يافت.
وي از عدم معرفي و ترجمه آثار ادبي كرواسي در ايران ابراز تاسف كرد و توضيح داد: تنها كتاب ترجمه شده در اين راستا، كتابي تحت عنوان 'قلعه' با ترجمه 'اصغر نيك سيرت' است در حاليكه تبادلات فرهنگي ميان دو كشور بايد دو سويه باشد.
پروحيچ در پاسخ به اين پرسش كه علت عدم ترجمه كتاب هاي كشور كرواسي در ايران را در چه مي داند؟، گفت: ندانستن زبان يك كشور يكي از معضلات اصلي در تعاملات فرهنگي است و در ايران نيز كرسي زبان اسلاو وجود ندارد و كسي هم اين زبان را نمي شناسد.
وي ادامه داد: درخواست ترجمه آثار اسلاو از سوي كرواسي وجود دارد اما به هر حال اين كشور ميزبان است و بايد در اين زمينه ابتكار عمل را در دست داشته باشد. نمي توانيم فرهنگي كرواسي را به ايران تحميل كنيم و بايد اين درخواست از سوي ايران وجود داشته باشد.
** هنرمندان كروات علاقه مند به حضور در ايران هستند
سفير كرواسي در ايران درباره آثار مصور ايراني يادآور شد: در كرواسي نمايشگاه هايي از آثار نقاشان ايراني را برگزار كرده ايم. اين در حاليست كه هنرمندان بسياري همچون آقاي 'بربر' در زمينه نقاشي در كرواسي در حال فعاليت هستند.
وي ادامه داد: اين هنرمند نقاش علاقه بسياري براي برگزاري يك نمايشگاه نقاشي از آثار خود در ايران دارد اما همانگونه كه گفتم، نمي توانيم خود را تحميل كنيم. بايد اقدامي از سوي مسوولان فرهنگي ايران وجود داشته باشد تا اين تعاملات فرهنگي به درستي انجام شود.
پروحيچ گفت: به هر حال انتقال آثار هنري به يك كشور، هزينه هاي فراواني دارد. به عنوان نمونه آثار هنرمندي همچون 'بربر' علاوه بر انتقال، هزينه بيمه قابل توجهي دارد كه اين امر يكي از موانع برگزاري چنين نمايشگاه هايي در ايران است.
وي توضيح داد: در زمينه تئاتر تبادلات بسيار خوبي ميان ايران و كرواسي وجود دارد و گروه هاي تئاتر عروسكي تعاملات خوبي با يكديگر داشته اند و هزينه اين تعامل فرهنگي نيز بسيار معقول است.
سفير كرواسي حضور گروه هاي موسيقي كرواسي در ايران با احترام به قوانين و قواعد در نظر گرفته شده را از ديگر اقدامات فرهنگي انجام شده ميان دو كشور دانست و بر افزايش اين نوع فعاليت ها تاكيد كرد.
پروحيچ گفت: بسياري از هنرمندان كرواسي همچون آقاي 'بربر' دوست دارند به ايران بيايند. وي حتي تاكيد كرده كه دوست دارد چند روزي در ميدان امام(ره) شهر اصفهان مستقر شده و نقاشي بكشد. و يا يكي از استايد نقاشي ما به برگزاري نمايشگاه عكس در ايران علاقه دارد و به راحتي از اين طريق مي توان با فرهنگ هر دو كشور آشنا شد و تعامل فرهنگي مناسبي برقرار كرد.
وي ادامه داد: در كشور كرواسي نيز انجمن ها و صنوف هنري متعددي وجود دارند و همه هنرمندان در حوزه هاي مختلف صنف دارند، از اين رو تعاملات صنفي و هنري قابل قبولي مي توان ميان هر دو كشور برقرار كرد.
سفير كرواسي در ايران يادآور شد: به عنوان نمونه انجمن تئاتر كرواسي اين آمادگي را براي انجام تعاملات فرهنگي با گروه هاي ايراني و حتي دست اندركاران تالار وحدت دارد.
** لزوم رايزني فرهنگي صحيح در كرواسي
پرويچ ادامه داد: در كرواسي مركز رايزني فرهنگي ايران وجود دارد و افراد شاغل بسياري در اين مراكز حضور دارند و اين افراد مي توانند به عنوان رايزنان فرهنگي در ايجاد تعاملات فرهنگي ميان دو كشور نقشي اساسي داشته باشند.
وي توضيح داد: موسسه 'ابن سينا' نيز از ديگر موسسات ايراني در كشور كرواسي است كه فعاليت مي كند اما به نظر مي رسد عدم وجود ايده هاي مناسب در اين موسسات و نهادها موجب شده تا تعاملات فرهنگي ميان دو كشور بطور شايسته شكل نگيرد و البته مسايل مالي نيز در اين زمينه بي تاثير نيست.
