به گزارش «شیعه نیوز»، با ورود پیامبر اکرم(ص) به شهر مدینه و احداث اولین مسجد از سوی مسلمانان در این شهر، این مکان مقدس به عنوان مهمترین پایگاه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دنیای اسلام شناخته شد. به زودی تمامی مناسبات مسلمانان در مسجد پایه‌ریزی و نیز مسجدالنبی(ص) شهر مدینه به محلی برای هدایت و بیان راه و روش زندگی مسلمانان از سوی پیامبر(ص) تبدیل شد.
مسجد در ارتباط با مسائل اساسى و بنیادین جامعه، نهادى مؤثر و کانون رایزنى و مشورت است. خداوند متعال پیامبرش را فرمان داده تا در کارهاى مهم با مردم مشورت کند؛ «وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْر»ِ. مسجد پایگاهى است که رسیدن بدین مهم را عملى مىکند. از این رو، برخی نویسندگان در طول تاریخ مسجد را دارالشورای مسلمانان نامیده‌اند که بیانگر اهمیت و جایگاه والای آن در میان مسلمانان است.
رسم مسلمانان در زمان پیامبر(ص) این بود که هرگاه حادثهاى مهم رخ مىداد، منادى ندا مىداد: «الصلاة جامعة؛ یعنی براى نماز در مسجد جمع شوید». این جمله براى مردم آن زمان معنایى ویژه داشت. مسلمانان از این ندا مىفهمیدند که یک امر الهى مطرح است و باید در مسجد حاضر شوند. هر چند مسجد یک واحد اجتماعى کوچک محسوب می‌شود، ولى نماد یک جامعه اسلامى و نمونه عینى حاکمیت ارزشهاى اسلامى است. بنابراین، تحقق ارزشهایى از قبیل تقوا، علم، جهاد، برادرى، مساوات و عدالت از مسجد آغاز شده است. از دیگر جنبههایى که به نقش مسجد در زمینههاى اجتماعى و سیاسى مربوط می‌شود، نقشى است که این نهاد مقدس در گسترش عدالت در ابعاد گوناگون آن و مبارزه با ظلم و بىعدالتى ایفا مىکند. از هنگامى که پیامبر(ص) مسجد را بنا نهادند، همواره آنان که مورد تعدى و ستم قرار مىگرفتند به مسجد پناه مىآوردند و داد مظلومان از ظالمان در مسجد ستانده مىشد و قضاوتهاى امیرالمؤمنین(ع) در مسجد کوفه در امتداد همین نقش مسجد بود.
در دوره انقلاب اسلامی نیز مساجد نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری حرکت‌های اجتماعی داشتند. جوانان انقلابی با وجود تعالیم اسلام ناب محمدی و در سایه هدایت امام راحل(ره) در پایگاه‌های اسلامی کشور اجتماع و نیز برای مبارزه با ظلم و فساد دستگاه حاکم برنامه‌ریزی کردند. با پیروزی انقلاب اسلامی و حرکت مردم ایران در راه استقلال و آزادی، نقش مساجد مهمتر شد و این مکان‌های مقدس مسلمانان به ویژه در دوران دفاع مقدس به پایگاه‌هایی برای پشتیبانی از جبهه‌های حق علیه باطل تبدیل شدند. مردم در مساجد اجتماع می‌کردند و به خدمت‌رسانی در پشت جبهه‌ها مشغول می‌شدند. متأسفانه شرایط اقتصادی جامعه و تحمیل تحریم‌های سخت دشمنان این مرز و بوم طی سال‌های اخیر باعث شد که مردم جامعه آن‌چنان مشغول روزمرگی و تأمین معیشت خود باشند که کمتر به موضوع مساجد بیندیشند؛ تعطیلی این پایگاه اجتماعی بزرگ مسلمانان در دوران شیوع کرونا مزید بر علت شد.
البته تمامی این مسائل باعث نشد که نقش مساجد در جمع‌آوری و تهیه و توزیع بسته‌های معیشتی و کمک‌های مردمی برای رفع نیازمندی‌های محرومان کمرنگ شود. در حال حاضر بسیاری از مساجد کشور به محلی برای تأمین نیازهای مادی و معنوی محرومان و مستضعفان تبدیل شده‌اند. مسئله بیان و انعکاس عملکرد و کارکردهای مساجد در این دوران یکی از ضروریات جامعه است تا مردم در جریان چگونگی تأثیر مساجد در دوران شیوع کرونا و پساکرونا قرار گیرند. بدون شک یکی از دستگاه‌های تأثیرگذار در حوزه انعکاس عملکرد مساجد، رسانه ملی است. در همین راستا، قرارگاه مسجد معاونت سیما با دستور مستقیم معاونت برای معرفی اقدامات مساجد و تبیین جایگاه والای این مکان نورانی شکل گرفته است.
مهدی حاجی، دبیر قرارگاه مسجد معاونت سیمای رسانه ملی، در رابطه با کارکردهای مهم مساجد در دوران شیوع کرونا و نیز چالش‌های پیش روی این مکان‌های مقدس در دوران پساکرونا اظهار کرد: مسجد به عنوان مکان مقدسی برای عبودیت و بندگی بوده و نفس کشیدن در این فضای نورانی همواره مایه آرامش قلبی و آسایش روحی است. قطع به یقین تقرب الهی و انجام فرایض دینی در این فضا با تأثیراتی صدچندان روح و جان آدمی را جلا می‌دهد.
حاجی افزود: در سال‌های گذشته به علت شیوع کووید ۱۹ و سوء تدبیر بسیاری از مسئولان متأسفانه صدمات فراوانی به مساجد و فعالیت‌های آنها وارد شد و شاید سردرگمی یا توجیه اهالی مسجد نیز در آن بی‌تأثیر نبود. با این حال در مدت کوتاهی شاهد ایفای نقش سازنده و ارزشمند مساجد در مدیریت معضلات محلات بودیم و نیازمند اندیشه‌ای جدی برای نقش کارکردی آنها در دوران پساکرونا هستیم.
دبیر قرارگاه مسجد معاونت سیمای رسانه ملی گفت: یکی از نکات بسیار مهم این است که برای ارتقای بهره‌وری مساجد در مواجهه با چنین شرایطی چه باید کرد؟ به عبارتی اگر بحران دیگری رخ داد، مساجد به چه شکلی می‌توانند نقش بهتری را ایفا کنند و کمک‌کار مردم باشند. همچنین، باید اندیشید که چه کارکردهای جدیدی در این ایام در مساجد پویا شد و لازم است این کارکردها همچنان تداوم داشته باشد؟ ویژگی‌ها و ملزومات مسجد تراز اسلام چیست و در شرایط موجود با چه اقداماتی می‌توان این کارکردها را احیا، تقویت یا معرفی کرد؟ آنچه اکنون باید به آن اندیشید، ارتقای جایگاه مساجد به عنوان قلب تپنده محلات و پایگاه اجتماعی است.
دبیر قرارگاه مسجد معاونت سیمای رسانه ملی افزود: حال تعاملات اجتماعی به شدت تحت تأثیر قرار گرفته و مناسبات اقتصادی نیز به هم ریخته است. لذا بسیاری از امور روزمره که در فضای مساجد رخ می‌داد، تعطیل شده و جامعه محتاج امیدآفرینی و نشاط است. با تلاش نهادهای فعال در مساجد، اتفاقات شایسته‌ای شکل گرفت و مساجد با بضاعت خود خوش درخشیدند و از این پس نقش مساجد بسیار پررنگ‌تر می‌شود. به عبارتی این وقفه ناخواسته فرصتی را برای تجدید قوای بدنه مردمی مسجد ایجاد کرد.
وی در ادامه به فعالیت‌های ویژه قرارگاه مسجد معاونت سیما در رابطه با ارتقای عملکرد مساجد در دوران پساکرونا اشاره و تصریح کرد: قرارگاه مسجد معاونت سیما با دستور مستقیم معاونت به منظور معرفی اقدامات مساجد و تبیین جایگاه والای این مکان نورانی شکل گرفته است تا در تقویت کارکردهای اجتماعی، اقتصادی، علمی، هنری، خانوادگی و سیاسی در تعامل با دستگاه‌های اجرایی متولی امر و اهالی مسجد قدم بردارد. در تلاشیم که به عنوان رسانه ملی نقش آینه را در این حوزه ایفا و با نمایش زیبایی‌های مسجد، با وجود نقایصی در روند ارتقای فعالیت آن، انجام وظیفه کنیم.
حاجی در پایان گفت: در این راستا اقدام به تولید قطعات مختلف تلویزیونی کرده‌ایم که ناظر به کارکردهای مسجد برای جوانان، خانواده، امام محله و کودک و نوجوان است. بر این باوریم که رسانه ملی در پرداختن به این موضوع کم‌کاری کرده است و درصدد جبران آن هستیم. ظرفیت موجود در فضای مسجد می‌تواند باعث ایجاد جهش در مدیریت محلات، شهرها و روستاها شود و با توجه به اینکه در آستانه روز جهانی مسجد هستیم، با همراهی صمیمانه شبکه یک سیما اقدام به تهیه تولیداتی کرده‌ایم که از ۳۱ مرداد مصادف با روز جهانی مسجد در تمام شبکه‌های سراسری و استانی به روی آنتن خواهد رفت.
انتهای پیام
