به گزارش «شیعه نیوز»، آرزوی خیلی هایمان است که کنجِ دنجی گوشه حیاط یا آپارتمانمان داشته باشیم که از قضا سبز و خرّم هم باشد. وقتی خسته ایم یا دلمان آرامش می خواهد، دقایقی کنار گلدان های شاداب گل که مثل چشمهایمان از آن ها مراقبت می کنیم، بنشینیم و حالمان بهتر شود. کرونا هر بدی ای که داشت، یک خوبی هم دارد با اوضاع و احوال #در_خانه_بمانید فراغت بیشتری پیش آمد تا بهانه را کنار بگذاریم و یکی، دو گلدان را مهمان خانه مان کنیم. کهنه کارها فوت و فن مراقبت از گیاهان آپارتمانی را به خوبی بلدند یا دست کم، دیگر یاد گرفته اند. برای نوباغبان های آپارتمان نشین اما ماجرا تازه شروع شده. برای مثال نحوه آبیاری گیاهان در روزهای گرم سال و ترس از تشنه ماندن یا خراب شدنشان دغدغه بجا و مشترکی است. این راهنما که با راهنمایی اهل فن تهیه شده، کمک می کند با استرس کمتر و لذت بیشتر از گیاهان آپارتمانی مراقبت و خانه خودمان را سبز کنیم.
خفه کردن گلدان با آب!
بعضی ها گلدانشان را با آب زیاد خفه می کنند، چطور؟! وقتی گیاه بیش از حد آبیاری شود علائمی به ما هشدار می دهد. برگها نرم و آبکی؛ حالت شل به خود می گیرند. رشدشان با وجود آبیاری بیشتر، کمتر می شود. این یعنی گیاه «رطوبت دوست» نیست یا بیش از نیاز آبیاری شده. نشانه اصلی اما برای موعدِ درست آبیاری چیست؟ هر وقت سطح خاک خشک شد آبیاری کنید. آن هم به اندازه در حدی که آب جذب شود نه اینکه پای گلدان بماند و به مرور جذب شود یا بشقاب زیر گیاه پر از آب شود. این غرقابی کردن، جذب اکسیژن خاک را کاهش می دهد. به مرور گیاه از ساقه یا ریشه می پوسد و می گندد. اگر روی برگ یا ساقه حتی خاک گلدان کپک سبز به اصطلاح لجنی، سیاه یا سفید می بینید حتماً تعادل در آبیاری را رعایت کنید. زرد یا قهوه ای شدن نوک برگ ها یا جمع و لوله ای شدنشان هم می تواند از عوارض آبیاری زیاد باشد.
اگر برگ ها به ویژه در گیاهانی با برگ های گوشتی از قسمت انتهایی شکننده می شوند و می افتند پای گلدان در حالیکه سطح برگ سالم به نظر می رسد حتماً کمتر آبیاری کنید. این یعنی آب زیاد وزن برگ را بالا برده و این با ساختار طبیعی گیاه منافات دارد. متاسفانه بعضی ها گلدان را با سینک ظرفشویی اشتباه می گیرند؛ مدام ته مانده آب، چای یا دمنوشی که نوشیده اند را پای آن می ریزند. حتماً و جداً این عادت را ترک کنید که به مرور صدمه جدی به گیاه شما خواهد زد.
وقتی گیاه تشنه است
حالا که درباره عوارض آبیاری کاذب خواندیم، بد نیست درباره علائم گیاه تشنه هم بخوانیم. برعکس افرادی که تا می بینند خاک گلدان کمی خشک شده کلی آب پای گیاه می ریزند، هستند افرادی که به هر دلیل فکر می کنند گیاه باید و می تواند خودش را با شرایط سازگار کند شاید هم از روی بی اطلاعی در آبیاری گیاه غفلت به خرج می دهند. البته که تشخیص تشنگی به مراتب آسان تر و معمولاً درست تر از سیرآبی کاذب است. بافت برگ، سبک و شکننده می شود. با در دست گرفتن برگ، خشکی بیشتری نسبت به مواقع دیگر حس می کنید. برگ ها به اصطلاح شل و غیرشاداب هستند حالت خمیده و واژگون می گیرند. در مواردی که تشنگی بیشتری داشته باشند کاملاً حالت پلاسیده، چروک و افتاده دارند. شاید با آبیاری این حالت رفع شود اما بد نیست بدانید تکرار این حالت، گیاه را در برابر میکروب ها و آفت ها آسیب پذیر می کند. در موارد متاسفانه شدیدتر حتی قبل از فصل خزانِ گیاه، برگ ها زرد یا قهوه ای و به اصطلاح پژمرده می شوند. برگ های قدیمی تر بدون دلیل می ریزند این دفاع گیاه از روی ناچاری برای تقسیم آب است و اولویت با قسمت های تازه روییده و جوان تر گیاه خواهد بود. اگر آبیاری درست انجام شود، برگ های قدیمی هم می مانند و گلدان شاداب و پُر تر دیده می شود.
یک بخور سرد و جانانه
گیاهان رطوبت دوست یا گیاهانی که برگ های حساس به نور و دمای بالا دارند را علاوه بر آبیاری می توان با ترفندهای دیگری هم شاداب نگه داشت به خصوص در ساعات گرم روز. بدون اینکه نیاز باشد، آبیاری را افزایش دهید آن هم در شرایطی که منابع آبی محدود است و باید به اندازه خودمان در مصرف صحیح آب و صرفه جویی سهیم باشیم. بعضی گیاهان رطوبت دوست ممکن است با آبیاری چندباره دچار مشکل نشوند اما خاک همیشه مرطوب گلدان آن هم در محیط آپارتمان، زمینه مناسبی برای حضور آفت ها و برخی حشرات است. حالا چه کار می توان انجام داد که رطوبت موردنیاز گیاه تأمین شود اما ما هم به زحمت نیفتیم و چند وقت بعد نیاز به سم پاشی یا آفت کشی نباشد؟ «بخور سرد»، عالی است. در ساعات کم نور که سبب سوختگی برگ نشود یک پنجره را برای ایجاد جریان هوا باز و دستگاه بخور سرد را روشن کنید. رطوبت مطبوع و خنک محیط گیاه را شاداب و زحمت شما را کم می کند. خوشبختانه بیشتر دستگاه های بخور جدید و قیمت مناسب، امکان تنظیم برای بخور سرد و گرم را دارد. دقت کنید در تابستان این گیاه ها به هیچ وجه در مسیر باد گرم، بخار گرم آشپزخانه یا قسمت دَم دار گلخانه قرار نگیرند.
کولر گازی مناسب گیاه نیست
یکی دیگر از روش ها که بسیار ارزان و برای همه ممکن است، مه پاشی دستی یا غبارافشانی است. با یک ظرف آبپاش کاملاً معمولی از فاصله 30 سانتی متری آبپاشی کنید. قسمت سر آبپاش ها معمولاً حالت چرخانندگی و تنظیم روی چند مدل آبپاشی دارند. بچرخانید و روی روزنه ای قرار دهید که حالت مه پاش و پاشِشِ کاملاً ملایم و لطیف دارد. اگر شدت آبپاش زیاد و به اصلاح سوزنی باشد بافت برگ حتی از فاصله گفته شده هم آسیب می بیند. نشانه اینکه آبپاش مناسبی دارید یا نه؟ این است، آب باید حالت شبنم ریز روی برگ بنشیند نه اینکه سریع قطره ای شود و بچکد. به چند نکته دیگر هم توجه کنید.
درست است که گیاهان در تابستان رطوبت و خنکای بیشتری می پسندند اما سرما به آنها آسیب می زند. نوسانات کولر و سرمای شدید به خصوص کولرهای گازی گیاه را خشک و شکننده می کند هرچند آبیاری هم کافی باشد. گلدان ها را با فاصله 5 متری از کولر نگه دارید. اگر کولر گازی دارید، اسپری آب یا تامین رطوبت غیرمستقیم ضروری است. وقتی بخور را روشن می کنید حتماً کولر را خاموش و یک پنجره را مدت 5 تا 10 دقیقه باز کنید تا آب جذب شود و زمینه ایجاد کپک و قارچ فراهم نشود. از کجا متوجه شویم رطوبت محیط کم است؟ اگر برگ ها به اصطلاح به «نوک سوزی» دچار شوند یا لوله ای یعنی گیاه حالت دفاعی گرفته تا آب کمتری از دست بدهد. تامین رطوبت با تامین آب و آبیاری فرق دارد. گیاه به رطوبت محیطی هم نیاز دارد.
حوض و حیاط هم داریم هم نداریم
در ساعات گرم به خصوص اگر گیاهان شما در فضای بالکنی، باز یا نزدیک به پنجره قرار دارد، می توانید در یک ظرف مقداری آب که می تواند از آب های بازچرخانی شده و به اصطلاح خاکستری مصرف روزانه خانواده باشد مانند آب حاصل از آبکشی آخرِ سبزیجات و شستشوی میوه، بین گلدان ها قرار دهید. دمای بالای محیط آب را تبخیر می کند و برگ گیاهان آب تبخیر شده را دریافت می کند. این کمک می کند هوای اطراف گیاه رطوبتی مناسب داشته باشد که مانند چتر حفاظتی در برابر تابش تند خورشید و دمای محیط عمل کند. از طرفی پرندگان هم ممکن است مهمان حیاط یا بالکن خانه شما شوند تا از این آب بنوشند. این صفای خانه شما را بیشتر می کند. فقط حتماً به یک نکته توجه کنید، آب بازچرخانی شده به هیچ وجه حاوی موادشوینده یا ضدعفونی کننده نباشد.
این ترفند ساده کمک می کند با تامینِ غیرمستقیم رطوبتِ نسبی گیاه، آب تبخیر شده آن در ساعات گرم جبران و کمتر شود. یک نکته کاملاً بدون خرج و هزینه اما بسیار موثر را هم از قلم نیاندازید؛ چیدن گلدان ها کنار هم. این کار رطوبت آن محدوده را بالا می برد. خنکا و رطوبت مناسبی برای همه گلدان ها فراهم می شود. اگر یادتان باشد قدیم در حیاط های حوض دار، گلدان ها دور حوض یا کنار هم چیده می شد. حالا که دستمان به حوض و حیاط نمی رسد، ظرف آب و یکجا چیدن گل ها کنار هم همان کار را برای ما آپارتمان نشین ها انجام می دهد.
فوت هایی برای باغبانی
چند نکته ساده اما کاربردی شما را برای نگه داری از گیاهان، حرفه ای تر می کند. اگر می خواهید متوجه شوید گیاه شما چند وقت یکبار نیاز به آبیاری دارد، خاک گلدان با شما حرف می زند، چطور؟! خشک شدن سطح خاک ملاک نیست. انگشتتان را چند میلی متر در خاک فرو ببرید اگر مرطوب شد، گیاه تشنه نیست حتی اگر سطح خاک گلدان خشک باشد. اگر انگشت شما خشک یا خاکی ماند یعنی گیاه تشنه است. با یکی، دوبار امتحان کردن این شیوه متوسط آبیاری گیاه در تابستان و زمستان دستتان خواهد آمد حتی اگر این اولین بار باشد که از گیاهی مراقبت می کنید و دوست و آشنایی هم ندارید که به شما راهنمایی دهند. در تعویض گلدان هول و هراسان نباشید. قبلاً گلدان و خاک پایه را آماده کنید بعد گیاه را از گلدان خود جدا کنید. وقتی گیاه را به گلدان جدید منتقل می کنید آرامش داشته باشید تا گیاه آسیب نبیند. اهل فن معتقدند، گیاه استرس می گیرد و ممکن است در روزهای گرم با این جابجایی ناشیانه در جذب و نگه داری رطوبت موفق عمل نکند و از بین برود. در کل تابستان فصل مناسبی برای جابجایی گیاه نیست اما اگر ضرورت داشت با آرامش برخورد کنید تا ریشه، ساقه و گیاه آسیب نبیند و روند زندگی این جاندار دچار اختلال نشود. هرس کردن گیاه در گرما اشتباه مهلکی است. صبور باشید تا پاییز برسد. برای زیبایی گلدان نباید سلامت گیاه را به خطر انداخت.
ساعتِ خوش برای آبیاری گیاه
گل های بالکن یا حیاط را شب ها آبیاری کنید. بهترین ساعت همان دقایق اول بعد از غروب یا یکی، دو ساعت قبل از طلوع آفتاب است. این کمک می کند آب جدب خاک شود و زود تبخیر نشود. گیاه با همان یکبار آبیاری، آب مورد نیاز خود را داشته باشد. در طول روز به هیچ وجه روی گیاهان به خصوص انواع زینتی که بیرون از خانه نگه می دارید، آب نپاشید چون تابش آفتاب روی ذرات آب مثل ذره بین عمل می کند و برگ می سوزد. در تابستان حتماً ساعات خنک تر هوا در یا پنجره را برای تهویه هوا باز بگذارید. گیاه به هوای تازه برای فتوسنتز نیاز دارد. شب گوشه نزدیک ترین پنجره یا تهویه مجاور به گلدان هایی که در خانه چیده اید را کمی باز بگذارید تا دی اکسید گیاهان خارج شود. تجربه مشترک بسیاری از افرادی که تازگی به نگه داری از گیاهان آپارتمانی رو آورده اند این است که نمی دانند چرا شب، موقع خواب حس می کنند کمی هوای خانه دَم یا سنگین شده؟ کمی تهویه هوا هم به گیاه کمک می کند هم تنفس خوبی در طول شب خواهیم داشت.
ساختار گیاه و تشخیص نیازهایش
اگر قرار باشد کمی مصداقی تر درباره گیاهان و آبیاری تابستانی صحبت کنیم شاید چند مثال ساده کمک حال ما باشد. «زامفولیا» گیاه محبوب آپارتمانی است که ریشه های غده ای دارد و برگ های گوشتی با بافت منسجم. بنابراین ذخیره آب گیاه خیلی بالاست و آبیاری زیاد دشمن آن. ریشه غده ای، برگ منسجم و گوشتی در هر گیاه یعنی نیاز به آبیاری کنترل شده و کم دارد. در بیشتر خانه های آپارتمانی گلدان «گندمی» پیدا می شود. گیاهی زیبا که نگه داری پیچیده یا آفت خاصی ندارد. همین آن را محبوب کرده است. ریشه های گندمی کپسولی است و آب در ریشه ذخیره می شود. وقتی خاک گلدان کاملاً خشک شد، آبیاری کنید. با این حال برای زیبا و شاداب شدن گندمی، «جزیره مرطوب» بسازید، می پرسید با کدام امکانات؟ منظور همان افشانه آب یا قرار دادن ظرف آب در مجاورت گلدان و کمی سنگ و ماسه است. برگ های گندمی رطوبت محیطی را دوست دارند. گل «قاشقی» ساقه گوشتی و ضخیمی دارد که آب را ذخیره می کند. این گیاه از خاک خیس متنفر است، نشان به نشان ذخیره آب در ساقه نه ریشه. وقتی خاک گلدان کاملاً خشک بود، آبیاری کنید.آلوئه ورا هم در برگ ها و بدنه گوشتی خود آب را ذخیره می کند. آبیاری زیاد با فساد سریع برگ ها، حیات آن را به خطر می اندازد. هر وقت خاک گلدان خشکِ خشک شد، آبیاری کنید.
این گیاهان رطوبت دوست هستند
«سانسوریا» یا «زیبای محبوب آپارتمانی» ریشه های «ریزومی» دارد که آب را در آن ذخیره می کند. به آبیاری حساس است. شاید فکر کنید این ریشه های کوتاه توانایی تامین رطوبت گیاه را ندارد و مدام آبیاری کنید. این محبت کاذب سبب پوسیدگی گیاه از قسمت انتهایی برگ نزدیک به ریشه می شود. وقتی لایه سطحی خاک گلدان خشک شد باید آبیاری مجدد را انجام داد. «یوکا» هم گیاه پرطرفدار آپارتمانی و مقاوم به خشکی است. اگرحوصله آبیاری منظم گیاه را ندارید یا ممکن است از یادتان برود، یوکا نگه دارید. تحمل تشنگی گیاه بالاست با این حال نباید در حقش کوتاهی کرد. این گیاه برای شهرهای کم آب و گرم گزینه خوبی است. در عوض گیاهانی مثل «حسن یوسف» و «شمعدانی»، رطوبت دوست هستند. به طور کلی ساختار گیاه هم به شما کمک می کند در فهم و درک بهتر شیوه مراقبت از آن. گیاهانی با ریشه های تاری شکل، بلند و مویی، ساقه لوله ای و نازک همچنین برگ های پهن و نازک، قدرت نگه داری و دخیره آب کمی دارند و علاوه بر آبیاری منظم به رطوبت محیطی نیاز دارند و نور ملایم غیر مستقیم برایشان بهتر است. درست برعکس بقیه گیاهانی که بالا گفته شد.
انتهای پیام
