به گزارش «شیعه نیوز»، کشور ارمنستان به عنوان تنها کشور در منطقه غرب آسیا با جمعیت اکثراً مسیحی در دنیا مطرح بوده است. با این همه مسلمانان این کشور با وجود در اقلیت بودن تلاش کردهاند که آداب و مناسک خود را در تنها مسجد این کشور معروف به مسجد کبود ایروان انجام دهند.
مسجد کبود که با نام مسجد آبی آسمانی نیز معروف است، یک مسجد شیعه است که قدمت آن به قرن هجدهم باز میگردد. این مسجد در شهر ایروان قرار دارد و به سفارش حسینعلی خان، خان ایروان، ساخته شد. این مسجد یکی از قدیمیترین سازههای موجود در مرکز ایروان و شاخصترین بنا از دوره حضور ایرانیان در این شهر است.
این مسجد بزرگترین مسجد بین هشت مسجد ایروان در قرن نوزدهم بود و امروزه تنها مسجد فعال ارمنستان است.
فعالیت این مسجد در دهه ۱۹۲۰ و ظهور اتحاد جماهیر شوروی متوقف و از آن به عنوان موزه استفاده میشد. در دهه ۱۹۳۰ ابتدا موزه ضد دین و متعاقباً موزه ضد فاشیسم در این مسجد مستقر شدند. از سال ۱۹۳۶ تا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، این مسجد تبدیل به موزه علوم طبیعی شد که شامل یک آسماننما در داخل نمازخانه اصلی بود و بخش دیگر مسجد، موزه تاریخ ایروان شد.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، در فوریه ۱۹۹۱ توافق اولیهای بین مقامات شهر و هیئتی ایرانی برای مرمت مسجد حاصل شد. این مسجد دو بار و بین سالهای ۱۹۹۴ و ۱۹۹۸ مورد بازسازی اساسی قرار گرفت. مقامات شهر در ۱۳ اکتبر ۱۹۹۵ رسماً حق استفاده از این مسجد را به ایران منتقل کردند. بازسازیهای دیگری بین سالهای ۲۰۰۹ و ۲۰۱۱ انجام شد.
دولت ارمنستان این مسجد را به عنوان یک بنای تاریخی با اهمیت ملی توصیف کرده است. این ساختمان یکی از قدیمیترین بناها در مرکز ایروان است و تنها بنای موجود است که از دوره ایرانیان در ایروان به شمار میآید. مساحت مجموعه مسجد ۷۰۰۰ متر مربع بوده و دارای مشخصات سنتی یک مسجد از جمله مناره، محراب، کتیبههای منقش به عبارات اسلامی و غیره است.
این مسجد شامل ۲۴ حجره قوسی شکل است که رو به حوض وسط حیاط قرار داشته که با باغ گل رز احاطه شده است. مناره مسجد ۲۴ متر ارتفاع و دارای شیبی ۷ درجه است، اما از نظر معماری ایمن به نظر میرسد.
در حال حاضر مسجد کبود تنها مسجد فعال در ارمنستان است که تعداد کمی مسلمان را (بین ۸۱۲ تا ۱۰۰۰ نفر که تقریبا ۰,۰۳ درصد از کل جمعیت این کشور است) شامل میشود. در این مسجد علاوه بر مناسک عبادی، آموزش زبان فارسی هم صورت میگیرد. در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۵ دولت ارمنستان مجتمع مسجد را به مدت ۹۹ سال به سفارت ایران در ارمنستان اجاره داد تا از آن به عنوان یک مرکز فرهنگی استفاده کند.