به گزارش «شیعه نیوز»، در آستانه روز ملی جمعیت، نشست خبری کبری خزعلی، رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، امروز سه‌شنبه ۲۱ اردیبهشت‌ماه با حضور اصحاب رسانه و جمعی از کارشناسان موضوع جمعیت برگزار شد.
در این نشست خبری، خزعلی با اشاره به توصیه‌های اکید مقام معظم رهبری در خصوص لزوم افزایش و جوانی جمعیت، اسامی روزهای هفته جمعیت را اعلام کرد و گفت: روز جمعه اولین روز هفته جمعیت به عنوان روز توزیع متوازن جغرافیایی جمعیت و روز شنبه ۲۵ اردیبهشت ماه به عنوان روز رشد جمعیت جوان و افزایش امید به زندگی نامگذاری شده است که در این دو روز باید بر روی اهمیت افزایش جمعیت و خطرات کاهش جمعیت جوان کار و افزایش جمعیت سالمندی که نتیجه آن لزوم مهاجرت‌پذیری از سایر کشورهاست تمرکز کرده و از مسئولان اقداماتی که باید انجام می‌شد را مطالبه‌گری کنیم.
وی ادامه داد: روز یک‌شنبه ۲۶ اردیبهشت به عنوان روز تسهیلات ازدواج و رفع موانع بازدارنده افزایش فرزندآوری، روز دوشنبه به عنوان روز تحکیم خانواده و افزایش نسل پرنشاط و با امید، روز سه‌شنبه به عنوان روز مجلس شورای اسلامی، قوانین و سیاست‌های جمعیتی، روز چهارشنبه به عنوان روز دولت؛ حمایت‌ها و اجرای قوانین و مصوبات جمعیتی و روز ۳۰ اردیبهشت‌ماه مصادف با روز جمعیت به عنوان روز قوه قضائیه، پیگیری اجرای قوانین و سیاست‌های مصوب جمعیتی نامگذاری شده است.
خزعلی با اشاره به اینکه سال‌هاست که قوانین جمعیتی ارائه شده اما از تیرماه سال ۹۳ تاکنون نهادهای مسئول هیچ گزارشی از عملکرد خود در این خصوص ارائه نکرده‌اند، گفت: روز پنج‌شنبه ۳۰ اردیبهشت‌ماه روز جمعیت است و در این روز جایزه جمعیت به پنج شخصیت حقیقی و حقوقی که در این حوزه کار فرهنگی و پژوهشی برتر انجام داده باشند تعلق می‌گیرد.
وی از اعلام فراخوان جایزه جمعیت سال آینده خبر داد و گفت: فعالان و نهادهای مختلف این حوزه از هم‌اکنون می‌توانند نسبت به معرفی نامزدهای مد نظر خود در این حوزه اقدام کنند.
در ادامه این نشست، علی اکبر محزون، کارشناس جمعیت به بیان آخرین آمارها و شاخص‌های جمعیتی کشور پرداخت و گفت: در سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیت ایران ۸۰ میلیون نفر اعلام شد. در سال ۱۳۹۹ این جمعیت به ۸۴ میلیون نفر رسید و امروز جمعیت ایران ۸۴ میلیون و ۵۱۶ هزار نفر است. تعداد خانوار کشور نیز ۲۶ میلیون خانوار است که متوسط تعداد افراد در خانوار (شاخص بعد خانوار) در حدود ۳,۲ نفر است که نسبت به سال ۹۵ یک دهم کاهش یافته است.
فقط ۸ استان دارای نرخ باروری بالاتر از سطح جانشینی
وی در مورد نرخ رشد جمعیت، گفت: نرخ رشد طبیعی جمعیت در سال ۹۹ بین ۷۱ تا ۷۶ صدم درصد بود یعنی کمتر از یک درصد رشد جمعیت داشته‌ایم. نرخ باروری یعنی متوسط تعداد فرزندان به ازای تعداد خانم‌های در سن باروری در سال ۹۸ یک ممیز ۷۷ صدم به ازای هر خانم بود. آخرین برآوردهای نرخ باروری در سال ۹۸ نشان داد که ۲۳ استان نرخ باروری کمتر از سطح جانشینی و فقط هشت استان بالاتر از سطح جانشینی نرخ باروری داشته‌‌اند.
این کارشناس جمعیت، در مورد آمار بانوان در سن باروری(۱۵ تا ۴۹ سالگی) گفت: این آمارها نشان می‌دهد تا سال ۱۴۰۸ آمار رشد تعداد زنان در سن باردار متوقف می‌شود و از آن پس با کاهش تعداد بانوان در سن باروری مواجه خواهیم بود.
وی ادامه داد: آمار جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله در سرشماری سال ۹۰ حدود ۲۳ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر بود، در سرشماری سال ۹۵ به ۲۰ میلیون و ۵۰ هزار نفر کاهش پیدا کرده بود و در سال ۹۹ این آمار به کمتر از ۱۷ میلیون و ۸۲۷ هزار نفر کاهش پیدا کرد.
محزون در مورد آمار سالمندان بالای ۶۰ سال گفت: در سال ۹۰ حدود شش میلیون و ۲۰۵ هزار نفر سالمند بالای ۶۰ سال داشتیم، در سال ۹۵ به هفت میلیون و ۴۱۴ هزار نفر افزایش پیدا کرده بودند، طبق برآوردها در سال ۹۹ به هشت میلیون و ۵۴۲ هزار نفر افزایش پیدا کردهاند. در سال ۹۹ سهم جمعیت بالای ۶۰ سال ۱۰,۲ دهم درصد جمعیت کل کشور بوده است.
وی با اشاره به اینکه در سال ۹۷ یک میلیون و ۳۶۷ هزار تولد داشته‌ایم، گفت: در سال ۹۸ با کاهش ۱۷۰ هزار تولد به یک میلیون و ۱۹۷ مورد موالید رسیدیم و بررسی‌های کارشناسی ما نشان می‌دهد که در سال ۹۹ بعید است که بیش از یک میلیون و ۱۰۰ هزار ولادت ثبت شده باشد. البته ما منتظر هستیم سازمان ثبت احوال این آمار را به صورت دقیق اعلام کند.
وی تصریح کرد: به عنوان کارشناس اعلام می‌کنیم که اختلالی در رصد آماری سیاست‌های جمعیتی از سوی برخی از دستگاه‌های مسئول به وجود آمده است. با مرکز آمار ایران باید همکاری مؤثرتری صورت گیرد تا این اختلال به زودی برطرف شود. اعلام معذوریت کردهاند به خاطر اعلام موالید در کشور که علت آن هم اعلام نشده است.
تأخیر در فرزندآوری
این کارشناس جمعیت به تأخیر در فرزندآوری اشاره کرد و گفت: ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار جوان در سن متعارف ازدواج داریم که ازدواج نکرده‌اند و شامل ۵ میلیون و ۳۷۳ هزار آقا و چهار میلیون و ۴۲۳ هزار خانم است. ۲۲۰ هزار نفر نیز داریم که تا سن ۵۰ سالگی هیچ تجربه ازدواجی نداشته‌‌اند. این مسئله به تأخیر در فرزندآوری نیز منجر شده است.
وی افزود: یکی از عواملی که به شدت در حوزه کارشناسی بر روی آن تمرکز کرده‌ایم این است که کاهش شدید آمار موالید در سال‌های اخیر با برآوردها و اجماع کارشناسی تطبیق نداشته است. دیدگاه کارشناسان کاهش موالید با شیب ملایم بود اما با کاهش شدید آمار موالید مواجه شدیم که نشان می‌دهد آمار مدخله‌ای خارج از برآوردهای کارشناسی جمعیتی باعث این حد از ولادت‌ها در کشور شده است.
در ادامه خزعلی با تأکید بر اینکه متخصصان پزشکی اجتماعی به عامل مداخله‌ای به نام سقط و غربالگری اشاره می‌کنند که از سال ۹۵ این قانون در سیستم بهداشت ادغام شده است، گفت: این فشار که نوعی اجبار برای پزشک و مادر است که پزشک اگر غربالگری نکرده باشد و فرزند معلول به دنیا بیاید به دادگاه کشیده می‌شود به همین دلیل آمار به صورت غیرمنتظره کاهش یافته است و به زودی از صاحبنظران پزشکی اجتماعی نتیجه نهایی را دریافت می‌کنیم فعلاً حدس این است که این مداخله باعث این شدت از کاهش شده است.
در ادامه این نشست، حجت‌الاسلام رسول سالکی، دبیر ستاد راهبردی جمعیت و خانواده حوزه علمیه به بیان اقدامات این ستاد پرداخت.
در ادامه این نشست، حجت‌الاسلام رسول ساکی، دبیر ستاد راهبردی جمعیت و خانواده حوزه علمیه به بیان اقدامات این ستاد پرداخت و گفت: یکی از تدابیر حوزههای علمیه برای مقابله با تهدید کاهش جمعیت تشکیل ستاد راهبری جمعیت و خانواده است. این ستاد متشکل از اعضای حقوقی مثل دفتر تبلیغات، بخش‌های پژوهشی حوزه علمیه و سایر مجموعههای حقوقی و افراد حقیقی مثل فعالان حوزه جمعیت است که ارتباط جدی با حوزههای علمیه دارند.
وی رویکرد این ستاد را استفاده از ظرفیت‌های علمی و پژوهشی حوزههای علمیه نسبت به موضوع جمعیت، توانمندسازی طلاب و مبلغان حوزههای علمیه و استفاده از ظرفیت روحانیون، مبلغان حوزههای علمیه برای فرهنگ‌سازی اعلام کرد و گفت: برنامه‌های پنج ساله در همین حوزه در حال تدوین است.
حجت‌الاسلام ساکی تصریح کرد: قدم اول ما این بود که مجموعههای مردمی که در حوزه جمعیت فعالیت می‌کنند را شناسایی و توانمند کنیم تا هم‌افزایی اتفاق بیفتد. یکی از راهبردهای ما اقناع نخبگان و اقناع عمومی جامعه بود. در راستای اقناع نخبگان سال گذشته بیش از ۷۰ نشست تخصصی برگزار کردیم. همچنین تلاش داریم آسیب‌هایی که به دلیل کاهش جمعیت متوجه خانواده شده است را بررسی کنیم. ۱۰ نشست عمومی و شش دوره عمومی و ۱۸ دوره تخصصی آموزشی نیز برای مبلغان و مربیان برگزار شد.
وی از جمله آسیب‌هایی که به خانواده‌ها وارد شده را تک فرزندی و تنزل جایگاه مادری عنوان کرد و گفت: هسته‌سازی و حمایت از تشکل‌های مردمی از دیگر اقدامات ما بوده که در حال حاضر با ۲۰ مجموعه مردمی در ارتباط هستیم.
دبیر ستاد راهبردی جمعیت و خانواده حوزه علمیه از نامگذاری این ستاد برای روزهای هفته جمعیت نیز خبر داد و گفت: روز اول را روز حمایت از خانواده‌های نابارور با عنوان در ارزوی فرزند، روز دوم را با موضوع آسیب‌های تک فرزندی به عنوان فرزند تنهای من، روز سوم را با موضوع سالخوردگی جمعیت و آسیب‌های آن با عنوان زندگی سالمندی من، روز چهارم را به منظور مقابله با سقط جنین به عنوان روز می‌خواهم زنده بمانم و روز پنجم را با موضوع ارزش فرزندآوری با عنوان جامعه دوستدار فرزند من، روز ششم را با موضوع فرزندآوری و سلامت مادر به عنوان مادری اکسیر جوانی و روز آخر را ارتباط خانواده با حاکمیت با عنوان حاکمیت و فرزند خانواده نامگذاری کرده‌ایم.
وی در تشریح برنامه‌های هفته ملی خانواده، گفت: هفت کلیپ با موضوع هر روز تهیه خواهدشد، هفت پوستر و لوگوی متناسب با هر روز تولید شده، هفت مصاحبه تخصصی برای هر روز طراحی شده و به صدا و سیما نیز کارشناس جمعیت معرفی شده است.
حجت‌الاسلام ساکی افزود: به دنبال ایجاد زیرساخت‌هایی برای مجموعههای مردمی بودیم از جمله این زیرساخت‌ها اپلیکیشنی با عنوان مثبت خانواده است که در آن سعی شده محتواهای مورد نیاز مجموعههای مردمی را در اختیار آنها قرار دهیم. سایت مجمع نیز به زودی رونمایی می‌شود.
در ادامه محمد جواد محمودی، مسئول کمیته جمعیت دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به ۷۴ ماده طرح جوانی جمعیت به تشریح دلایل انتخاب هر بند پرداخت و ضمن بیان نتایج پژوهش‌ها و پایان نامه‌های مرتبط با کاهش جمعیت، گفت: نرخ رشد سالمندی در کشور بالاتر از نرخ رشد جمعیت است و در آینده ۱۵ تا ۱۶ برابر نرخ رشد جمعیت رشد سالمندی را خواهیم داشت. وابستگی مالی سالمندان نیز در تمامی کشورها در حال افزایش است. کاهش جمعیت موجب کاهش ۴۰ درصدی رشد اقتصادی خواهدشد و برای مقابله با کاهش نیروی کار باید بهره‌وری را ۸۰ درصد افزایش دهیم و سطح تکنولوژی را بیش از دو برابر کنیم.
محمودی تصریح کرد: درست است که در آینده رشد تکنولوژی موجب کاهش نیاز به نیروی کار خواهد شد اما ۳۳ درصد جمعیت سالمند نیازمند حمایت هستند و این یعنی در آینده نسل‌های بعدی از رفاه کمتری برخوردار خواهند بود.
انتهای پیام
