علاقه اندیشمند انگلیسی به آیة الکرسی

به گزارش «شيعه نيوز» به نقل از مرکز خبر حوزه، آیت الله کریمی جهرمی طی سخنانی در برنامه طرح تقویت اعتقادی که از سوی دفتر امام جمعه گلپایگان در این شهر برگزار می‌شود، با اشاره به این مطلب که توحید در میان معارف الهی از جایگاه بالایی برخوردار است، گفت: اهمیت هیچ یک از معارف اسلامی و الهی به پای توحید نمی رسد و آن چیزی که انسان را از بقیه موجودات ممتاز و حرمت انسانی را حفظ می‌کند، چیزی جز توحید نیست.

وی افزود: قرآن کریم برای اینکه این معنا را در جان انسان بدمد، این مطلب را به اشکال مختلف بیان کرده است؛ و آیات عدیده ای در قرآن کریم ویژه باب توحید است اما آیة الکرسی در میان آیات توحیدی دارای آثار و برکات خاصی است که دقت در مفاد آن بسیار ارزشمند است.

این استاد حوزه با بیان این مطلب که وجه تسمیه آیة الکرسی را به واسطه آورده شدن نام کرسی در این آیه ذکر کرده اند، اظهارداشت: پیامبر اکرم(صلي الله عليه و آله) و ائمه اطهار(عليهم السلام) آثار و برکات فراوانی را برای این آیه شریف ذکر کرده اند؛ البته برخی مطالب پیرامون اینکه آیة الکرسی در واقع دو آیه و یا سه آیه را در بر می‌گیرد نیز وجود دارد که در اینجا بنای بحث پیرامون آن را نداریم.

وی گفت: با اینکه در این مجال، جای بحث فقهی مربوط به آیة الکرسی نیست، ولی در برخی کتب فقهی قدما از جمله «روض الجنان» شهید ثانی و کتب مرحوم علامه حلی بحث‌های مختلفی در این باره صورت گرفته است.

وی افزود: «الله لااله الاهو الحی القیوم» در ابتدای این آیه، بیانگر نشانه‌های معبودی است که جز او نیست و به غایت بی همتا است و همه چیز در این جهان بر مبنای اراده او حرکت می‌کند که امام علی(عليه السلام) نیز در مناجات مخصوص خود به زوایای مختلف حی بودن و قیوم بودن خداوند اشاره می‌کنند؛ حیات به تمام معنای کلمه مربوط به ذات اقدس الهی است و هر چه حیات دارد مولود حیات ابدی ذات اقدس پروردگار است و دیگری کلمه «قیوم» است که آن وجود پاکی که همه موجودات را به پا داشته و هر که در جهان خلقت است و دارای اثر است به برکت تدبیر اوست و اوست که این موجود را روی پای خود اقامه کرده و نگاه داشته است و اگر یک آنی عنایت ذات اقدس الهی برداشته شود، حیات، معنا و مفهوم و مصداقی نخواهد داشت.

آیت الله کریمی جهرمی اظهارداشت: در این آیه به زوایای ظریفی از توحید اشاره می‌شود از جمله در کلمه «حی» که یکی از مقاصد آن ذکر این مطلب است که هیچگاه، خواب، خداوند را درگیر خود نمی کند و پروردگار به طور دائمی توجه و علم دارد؛ مضامین این آیه کریمه به حدی است که بسیاری را متحیر کرده است و گذشتگان و متاخران، کتاب‌های مستقلی در این باب به نگارش در آورده اند.

این استاد حوزه علمیه، توجهات یک دانشمند انگلیسی مسلمان شده، به آیة الکرسی را متحیر کننده ذکر کرد و گفت: این نقل در کتاب «الاسلام دین الفطرة والحرّیه» نوشته «جاریش» از نویسندگان مشهور مصری آمده است که این دانشمند انگلیسی بیان می‌دارد که، آیه ای در قرآن است که از خواندن آن خسته نمی شوم و دوست دارم در باره آن بیاندیشم که در این آیه، خدا را چنان توصیف کرده که بزرگان ادیان با آن هوش و ذکاوت‌های بالا از ارائه چنان توصیفی راجع به ذات اقدس الهی عاجز و ناتوان اند و در پایان نیز گفت که این آیه، «آیة الکرسی» است.

وی افزود: این نویسنده مصری در ادامه خطاب به خوانندگان خود، آنان را به جان پدرانشان قسم می‌دهد که کدامین یک از آنها تا این اندازه به معانی و محتوای این آیه دقت کرده اند؛ یعنی نشان می‌دهد که ما مسلمانان هنوز به عمق این آیه شریف توجه نداشته ایم.

آیت الله کریمی جهرمی خاطرنشان کرد: این مضامین عالیه یک مطلبی را بیان می‌دارد، اهتمامی که ائمه(عليهم السلام) دین راجع به این آیه داشتند برای این است که باب توحید و توحید خالص در این آیه بیان شده است به همین دلیل است روایات متعدد با تعابیر بسیار بلندی در این باب وارد شده است.

وی با اشاره به روایت شیخ ابوجعفر طوسی در امالی به نقل از امام علی(عليهم السلام) درباره آیة الکرسی، گفت: در این روایت، «ابو امامه باهلی» به نقل از امام علی(عليهم السلام) آورده است که امام فرمودند که «من نمی بینم، عقل کسی، اسلام را درک کرده باشد و در فضای اسلامی متولد شده باشد که تمام شبی را بخوابد و این آیه کریمه(آیة الکرسی) را تلاوت نکند؛ و در ادامه می‌فرمایندکه «اگر می‌دانستید که این آیه چیست و چه مطالبی در آن نهفته است و چه گنج والایی است، در هیچ حالی این آیه را ترک نمی کردید در گروهتان، درکار کردن و راه رفتن، در حال خواب و بیداری این آیه را رها نمی کردید.»

وی افزود: امام علی(عليهم السلام) این آیه را گنجی ذکر فرموده اند که در عرش به پیامبر اکرم(صلي الله عليه و آله) عنایت شده است که به هیچ پیامبری پیش از پیامبر خاتم(صلي الله عليه و آله) اعطا نشده است و سپس فرموده اند؛ زمانی که چنین جملاتی را از زبان حضرت محمد(صلي الله عليه و آله) شنیدم، شبی نشد بدون اینکه این آیه شریفه را تلاوت کنم، سر بر بالش بگذارم.

وی در ادامه به روایتی دیگر از امام علی(عليهم السلام) اشاره کردکه در آن، پیامبر اکرم(صلي الله عليه و آله) در حالی که به نشانه تاکید بر چوب منبر می‌زدند، بر لزوم قرائت آیة الکرسی به مومنان یادآوری می‌کردند و گفت: پیامبر اکرم(صلي الله عليه و آله) فرمودند کسی که آیة الکرسی را پشت سر هر نمازی بخواند، مانعی برای او در ورود به بهشت نیست خداوند این شخص را که در مقام عابد و صدیق است را ایمن نگاه می‌دارد، تا جایی که این امان بر جانش، خانه و همه خانه‌های اطراف او احاطه پیدا می‌کند.

این استاد حوزه با ذکر این مطلب که آیة الکرسی آیه توحید و وحدت پرستی است و خداشناس واقعی کسی است که یک دوره آیة الکرسی را بخواند و تدبر کند، خاطرنشان کرد: یکی از علائم شخص موحد، آن است که نمی تواند با افرادی که دشمن خداوند تلقی می‌شوند، سازگاری کند و همواره با آنها به ضدیت برمی خیزد.

وی افزود: خداوند در قرآن، این شرط را از اساسی ترین شروط پذیرش موحدان ذکر کرده است زیرا در سوره مجادله، موحدان در راه خدا ملاحظه پدران و فرزندان و خویشان و عشیره خود را نمی کنند زیرا ایمان در قلب آنان ریشه دوانده است و خداوند می‌فرماید که این افراد همواره به بت پرستان می‌گفتند که راه ما از شما جداست و هیچ وقت سر دوستی با شما (بت پرستان و مشرکان) نخواهیم داشت.

آیت الله کریمی جهرمی، در بیان علامت‌های یکتا پرستی و موحد بودن انسان، اظهارداشت: علامت دیگری که برای افراد موحد در قرآن آمده است عبارت است از اینکه انسان در هیچ آنی ذکر خداوند را فراموش نکند؛ یعنی اینکه عبادات دیگر را به جا آوریم ولی دائم الذکر باشیم و ذکر خداوند را هیچگاه فراموش نکنیم.

وی در ادامه جوانان را خطاب قرار داد و گفت: یکی دیگر از ویژگی‌های موحدان جنبه مراقبت الهی آنان بیان شده است، و بنده در این جا مخصوصا به جوانان می‌گویم که خدا را مراقب خود بدانید که فکر نکنید هر کاری که کردید تمام شد زیرا مقابل دید خدا هستید.

این استاد حوزه، صبر و توکل را از دیگر آثار ایمان به خدا و موحد بودن دانست و افزود: خداوند در ذیل داستان حضرت ابراهیم(عليه السلام) آورده است که انسانی که به خداوند ایمان و توکل دارد از هیچ چیزی ترس و واهمه ای به دل راه نمی دهد زیرا پیامبران(صلي الله عليه و آله) همواره می‌گفتند که مگر می‌شود به جز خدا به کس دیگری توکل کرد؟ پیوسته به قوم خود که آنان را آزار می‌دادند می‌فرمودند که با همه این آزارها، تکیه و توکل ما به خداوند است زیرا خدا راه را به ما نشان داد و در این مسیر حرکت می‌کنیم.