«شیعه نیوز»: اسلام به عنوان يك دين حيات‌بخش و نشاط آفرين در جامعه انسانی، هميشه مسلمانان را به وحدت و محبت و بالاتر از آن، به اخوت و برادری دعوت و همگان را به صلح و همزيستی مسالمت آميز فراخوانده است.
در آيه ۱۰ سوره حجرات آمده است: «انّمَا الْمُؤْمِنُونَ اِخْوَهٌ فَأصْلِحُوا بَیْنَ اَخَوَیْكُمْ»، يعنی «مؤمنان، برادر يكديگرند و ميان دو برادر دينی، صلح و آشتی برقرار كنيد.»، وقتی اين آيه نازل شد، پيامبر اكرم اسلام (ص) بين اصحاب خود از مهاجر و انصار عقد اخوت برقرار كرد و معمولاً افرادی كه با هم تجانس داشته و از جهت افكار و انديشه به هم نزديك بوده و سابقه دوستی و رفاقت داشتند، رسماً برادر يكديگر شدند. مثلاً ابوبكر با عمر، طلحه با زبير، عثمان با عبدالرحمن، ابو مسعود با ابوذر، سلمان با حذيفه، مقداد با عمار و همين‌طور ساير صحابه. آن حضرت نيز امام علی (ع) را به برادری خويش انتخاب نمود.
خود پيامبر (ص) در ميان تمامی ياران و فاميلان و صحابه خويش كسی را شايسته برادری خويش نديد جز علی بن ابی‌طالب (ع) را و از آن پس حضرت علی (ع) علاوه بر رابطه‌های گوناگون خويشاوندی و اسلامی با پيامبر (ص)، رسماً برادر دينی وی نيز محسوب گرديد و فضيلتی بزرگ بر فضايلش افزوده شد؛ زيرا علی(ع)، هم شأن و هم فكر پيامبر (ص) بود و آن حضرت درباره علی (ع) فرموده بود: «أنت منی بمنزله هارون من موسی، الاّ انّه لا نبیّ بعدی»، يعنی: «ای علی! تو در نزد من، به منزله هارون در نزد موسی (ع) هستی، مگر اين كه پس از من، پيامبری نخواهد آمد.»
پيامبر اكرم(ص) از آغاز دعوت به مسئله اخوت دينی عنايت ويژه‌ای داشت و آن را نهادی مهم در از ميان بردن كفر و شرك و ايجاد جامعه اسلامی می‌دانست. به همين جهت پس از هجرت به مدينه منوره در روز دوازدهم ماه مبارك رمضان سال اول قمری به امر پروردگار متعال ميان هر دو نفر از مهاجر و انصار را پيمان برادری بست و آن دو را برادران دينی يكديگر نمود.
«ابن اثير» در كتاب معروف «اسدالغابه» گفت: پيامبر (ص) دو بار ميان خويش و علی(ع) عقد برادری بست و در هر دوبار به وی فرمود: أنت اخی فی الدنيا و الآخره. خود علی(ع) بارها فرمود: من بنده خدا و برادر رسول خدا (ص) هستم. اين جمله را پس از من، كسی ادعا نخواهد كرد، مگر شخص دروغ گو.
نزديكترين و محكمترين ارتباط در ميان افراد بشر خويشاوندى است و از ميان انواع خويشاوندى، «برادرى» بسيار نزديك و با صميميت است. پيوند روحها و اتصال جان‌ها از زيباترين جلوههاى عملى ايمان است. جامعه اسلامى به مثابه پيكرى واحد، نيازمند پيوند و همبستگى افراد و گروه‌هاست و هر چه اين همبستگى و اخوت ايمانى فزونى يابد، امكان تحقق فضايلبيشترى در ميان مردم ميسر مىگردد؛ زيرا بسيارى از قوانين اخلاقى اسلام در اجتماع به منصه ظهور مىرسد. لذا جامعهدينى، مجموعهاى مركب از انسان‌هاست كه اجزاى آن به سبب ايمان با يكديگر پيوند خورده و يكپارچگى و وحدتى تام يافتهاند.
براساس رهنمودهاى روشنگر قرآن، اخوت و همدلى ميان انسان‌ها سرفصل و بابى كارساز در روابط اجتماعى است. در واقع مؤمنان برادر يكديگرند، پس ميان برادرانتان اصلاح كنيد و از خدا پروا گيريد كه بر شما رحمت آيد.
رسول خدا (ص) از راه‌هاى گوناگون بسيار كوشيد تا فرهنگ برادرى و اخوت اسلامى در تفكر، گفتار و عمل مسلمانان تجلىيابد. پيمان اخوت ميان مؤمنان و توصيه دائم به برادرى و مصاديق بارز آن مانند همدردى، محبت برادران، راهنمایى، عطوفت و ... نمونههاى اتخاذ شيوه ترويج برادرى توسط پيامبر بزرگوار اسلام (ص) است.
پيامبر (ص) در طول دعوت همهجانبه خويش دو بار رسماً اقدام به عقد اخوت ميان مؤمنان نمود. بار اول پيش از هجرت ميان مهاجران و بار دوم پس از ورود بهمدينه بود كه پيامبر (ص) براى بناى جامعه اسلامى درصدد بود اخوت ايمانى مهاجران و انصار را از پايههاى مستحكم نظام الهى و اجتماعى اسلامى قرار دهد. اين عقد اخوت در ميان مردمى كه پيوسته در آتش رقابتهاى قبيلگى و چشم و همچشمىهاى طايفهاى و تعصبات خونى و نژادى مىسوختند تحولى شگرف بر پا كرد و برادرى و همبستگى اسلامى را جايگزين عوامل جدایى و تفرقه نمود.
بديهى است كه ايجاد يك حكومت صالح و شكل دادن امتى يكپارچه و هم‌سو جز در سايه پيوند محكم انسان‌هاى مؤمن ميسرنمىشود. توجه داشته باشيم كه عدم رعايت اصل اخوت و همدلى زمينهساز بسيارى از مشكلات اجتماعى است. پيامدهاى منفى پشت پا زدن به اصل اخوت نه تنها دامن‌گير جامعه مىشود كه باعث مىشود فرد خود واقعىاش را از دست بدهد و باخود بيگانه شود و روابط اجتماعى به سردى و نابسامانى گرايد، بلكه فرد نيز دچار خستگى روحى و احساس درماندگى مىگردد.*
*: منابع: پايگاه‌های اطلاع‌رسانی www.tooba-ir.org، http://old.tebyan.net، http://www.hamshahrionline.ir و http://www.irib.ir
