«شیعه نیوز»: بیشترین تاثیر بر شکل گیری رفتار و شخصیت کودک بر عهده خانواده است. تنبیه بدنی و کتک زدن بچه ها یکی از موضوعات بحث برانگیز میان روانشناسان و والدین می باشد. تقریبا تمام روانشناسان، والدین را از کتک زدن کودکان نهی می کنند. تنبیه بدنی کودکان یک نوع فروکش کردن عصبانیت آنی است و اثر کوتاه مدتی دارد اما در مقابل اهمیت دادن به مزایای و رفتارهای درست کودکان، تاثیر بیشتری دارد. ارزیابی سود و زیان کتک خوردن توسط فرزند از مهمترین مسائلی است که والدین پس از مدتی با آن روبه رو می شوند، یعنی کودک با خود فکر می کند که با انجام فلان کار پدر و یا مادر به صورت او سیلی خواهند زد.
عواقب کتک زدن کودک
آیا واقعا انجام آن کار ارزش سیلی خوردن دارد ؟
اگر انجام کاری از نظر کودک، ارزش سیلی خوردن داشته باشد، حتما آن را انجام خواهد داد حتی اگر تنبیه بدنی به دنبال داشته باشد. اما اگر به جای کتک زدن یکی از مزایای او را دریغ کنید، او به هزینه بالای کار خود پی می برد و سعی در انجا دوباره آن نخواهد کرد. همانطور که در بخش خانواده پلاس نمناک می خوانید به فرزند خود بگوئید به شرطی مزایا را به او بر می گردانید که رفتار خود را اصلاح کند. مزایا می تواند مانند اسباب بازی محبوب و یا گردش روزانه باشد.
روش های پیشنهادی موفق در تربیت کودک بدون کتک زدن
پاداش
به جای کتک زدن فرزندتان به خاطر یک رفتار بد، به رفتارهای خوب او پاداش بدهید. چرا که تقویت رفتارهای خوب موجب از بین رفتن سریعتر رفتارهای بد می شود. هرچند وقت یکبار با تهیه پاداشی هرچند کوچک، فرزند خود را غافلگیر کنید تا انگیزه او را برای اصلح رفتارهایش را افازیش دهد. پاداش باعث می شود کودک بر رفتارهایی که باید انجام دهد تمرکز کند نه رفتاری که موجب کتک خوردن او می شود. این پاداش می تواند شامل گردش در پارک، تهیه غذای مورد علاقه و یا خرید لوازم التحریر و ... باشد.
آموزش مهارت های جدید
کتک زدن مهارتی جدید را به کودک شما نمی آموزد. مثلا اگر فرزند شما خواهر، برادر و یا دوستش را کتک می زند شما نیز متعاقبا او را تنبیه بدنی می کنید و به او حل مسئله و مشکل را یاد نمی دهید. فرزند شما باید ازهمان دوران کودکی برخی مهارت های پایه نظیر مهارت حل مسئله و کنترل احساسات را آموزش ببیند زیرا با یادگیری این مهارت ها در کودکان توسط والدین، بسیاری از سوء رفتارها از بین خواهد رفت.
گاه علت کتک زدن از سوی والدین، اذیت و عصبانی شدن آنها از رفتار فرزندشان است.
نادیده گرفتن
گاه عصبانی شدن و اذیت کردن والدین منجربه کتک زدن کودکان می شود. توجه داشته باشید که در چنین مواقعی، نادیده گرفتن، از عکس العمل نشان دادن تاثیر بیشتری دارد. برخی از رفتارهای غلط کوچک را می توان به راحتی نادیده گرفت و نیاز به نشان دادن عکس العمل شدید ندارد. البته این موضوع بدین معنا نیست که شما نباید در قبال رفتارهای خطرناک فرزندتانواکنشی داشته باشید بلکه نیازی نیست تا به هر رفتاری که فرزندتان برای جلب توجه انجام می دهد توجه کنید.
مثلا اگر کودک با بهانه گیری و فریاد کشیدن سعی در جلب توجه شما دارد، به او توجهی نکنید، اما بعد از چند دقیقه به او توضیح دهید که او می تواند خواسته های خود را با آرامی و خونسردی به شما بگوید تا شما متوجه حرفهای او شوید.
تعریف و تمجید کردن
در طول روز به رفتارهای مثبت فرزندتان توجه کنید و با انجام هر کار درست و مثبتی، از فرزندتان تعریف و تمجید کنید. برای مثال اگر او هنگام بازی با خواهر و یا برادرش، رفتار مسالمت آمیزی داشته باشد ، به او این نکته را یادآوری کرده و تشکر کنید. بیشتر به رفتارهای مثبت فرزندتان تمرکز کنید.بدین ترتیب رابطه ای مثبت بین شما و فرزندتان تشکیل می شود و فرزند شما رفتارهای مثبت خود را تکرار خوهد کرد.
عدم توهین به شخصیت کودک
هدف از تنبیه باید دور کردن فرزند از رفتار بد باشد. بنابراین نباید شخصیت او مورد توهین قرار گیرد و تنها باید رفتار زشت او را سرزنش کنید.
زیادی روی نکردن در تنبیه
کتک زدن کودک ، عامل رشد نیست و به او رفتار درست را نمی آموزد و فقط به عنوان یک واکنش آنی برای تنبیه استفاده می شود. تا حد امکان از کتک زدن و تنبیه کودکان دور باشید تا آثار مخرب آن را در سلامت جسم و روح کودکان را در آینده مشاهده نکنید. هر اقدامی هر چند موثر، در صورت زیاده روی بیش از حد، اثر خود را از دست می دهد. مثلا مادری که برای هر کار تنبیه بدنی کمی هم انجام دهد پس از مدتی فرزند عادت کرده و کار خود را ادامه می دهد.
عصبانیت به موقع
عصبانی شدن نیز از روش های تنبیه است.برخی از کودکان لجباز هستند و مراحلی که ذکر شد در تنبیه آنها موثر نمی باشد.اما باز هم دلیلی برای کتک زدن آنها وجود ندارد. در این مواقع کمی عصبانیت لازم است؛ کافی است با قاطعیت به فرزندتان بگویید:دیگه دارم از دستت عصبانی می شم!». همین مقدار کم اگر تکراری نباشد باعث شکسته شدن مقاومت کودک می شود.
تهدید و تذکر
به جای تبیه کردن می توان از روش تهدید و تذکر استفاده کرد. ساس تهدید، بر ترساندن کودک از وقوع امری است که از آن هراس دارد. البته باید توجه داشت که امکان عملی کردن تهدید ها در مواقع ضروری وجود داشته باشد و هرگز نباید از تهدید های ظاهریاستفاده کرد. مثلا اگر کودک کار درستی انجام نداده و حرف مادر را گوش نمی کند، می توان گفت:اگر به این کارهایت ادامه دهی به پدرت خواهم گفت. این تهدید باید در همین حد باشد و نه بیشتر، البته همکاری پدر با مادر در این رابطه نیز مورد نیاز است.
منبع : نمناک
