به گزارش «شیعه نیوز»، دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان یا یوناما در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرده است که کشتار مدافعان حقوق بشر و کارمندان رسانه‌یی در افغانستان به مرحلۀ جدید مرگ‌باری وارد شده است که آزادی بیان و حقوق اساسی همۀ شهروندان افغانستان را تهدید می‌کند و امیدها برای صلح را آسیب می‌رساند.
این نهاد در گزارشی تحت عنوان «کشتار مدافعان حقوق بشر و کارمندان مسلکی رسانه‌ها در افغانستان» که امروز (دوشنبه، ۲۷ دلو) منتشر کرده است، می‌گوید که دورۀ پس از آغاز گفت‌وگوهای صلح بین‌الافغانی گواه شمار زیادی از کشته‌شدن مدافعان حقوق بشر و کارمندان مسلکی رسانه‌یی در افغانستان بوده که به تغییر فضای حقوق بشری و رسانه‌یی انجامیده است.
گزارش تازه‌یی که امروز از سوی یوناما به نشر رسیده، اطلاعات و روند مربوط به قتل‌ها از اول جنوری ۲۰۱۸ تا ۳۱ جنوری ۲۰۲۱ را تجزیه و تحلیل کرده است.
یوناما در این گزارشش گفته است که از ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۰، آغاز گفت‌وگوهای صلح تا ۳۱ جنوری ۲۰۲۱، حدود ۱۱ مدافع حقوق بشر و کارمند رسانه‌یی در حمله‌های هدف‌مند در افغانستان کشته شده‌اند. این روند با نپذیرفتن مسئولیت این حمله‌ها، موجب ایجاد فضای ترس در میان مردم شده است.
شمار بسیاری از افراد مسلکی در کارشان دست به خودسانسوری زده، کارشان را رها کرده و خانه و جوامع خود را به امید بهبود مصونیت‌شان ترک کرده‌اند. در این گزارش آمده است: «بسیاری به شمول شخصیت‌های سرشناس از کشور فرار کرده‌اند. این قتل‌ها تأثیر گسترده‌یی بر جامعه داشته و انتظارات پیرامون تلاش‌های صلح را کاهش می‌دهد.»
دیبرا لاینز، نمایندۀ ویژۀ دبیر کل سازمان ملل متحد برای افغانستان می‌گوید، شهروندان افغانستان به فضای مدنی شکوفا، جامعه‌یی که در آن مردم بتوانند فکر کنند، بنویسند و دیدگاه‌های‌شان را آزادانه و به دور از ترس بیان کنند، نیاز دارند و شایستۀ آن هستند.
بانو لاینز می‌گوید: «صدای مدافعین حقوق بشر و رسانه‌ها برای هر جامعۀ باز و شایسته، ضروری است. در زمانی که گفت‌وگو و پایان‌دادن به جنگ از طریق مذاکره و توافق سیاسی باید در محوریت قرار گیرد، صدای مدافعین حقوق بشر و رسانه‌ها باید بیش‌تر از هر وقت دیگر شنیده شود، اما در عوض آن‌ها خاموش ساخته می‌شوند.»
حمله‌ها علیه نماینده‌گان بخش حقوق بشر و عرصۀ رسانه در کشور موضوع جدیدی نیست، اما طوری که در این گزارش مستند شده است، در نوع قتل‌ها تغییر مشخصی آمده است. موج اخیر، هدف‌قراردادن عمدی، برنامه‌ریزی‌شده و با قصد قبلی افراد که عاملان آن ناشناس باقی مانده‌اند، در تضاد با سال‌های گذشته است. در این گزارش گفته شده است در آن هنگام این‌گونه قتل‌ها عمدتاً به دلیل نزدیک‌بودن افراد به محل حمله‌هایی که از سوی گروه‌های مسلح سازمان‌یافته به طور عمده شاخۀ خراسان داعش، با استفاده از مواد انفجاری تعبیه‌شده انجام می‌شد.
این گزارش تعداد مجموعی ۶۵ کشته از مدافعان حقوق بشر و متخصصان رسانه‌یی را از اول جنوری ۲۰۱۸ تا ۳۱ جنوری ۲۰۲۱ ثبت کرده است که از این میان، ۳۲ تن از حوزۀ حقوق بشر و ۳۳ تن از بخش رسانه‌ها می‌باشند.
از این میان ۱۱ تن که شامل ۵ مدافع حقوق بشر و ۶ کارمند رسانه‌یی‌اند، تنها در جریان دورۀ چهار ماه از اول اکتبر ۲۰۲۰ تا ۳۱ جنوری ۲۰۲۱ کشته شده‌اند.
در گزارش یوناما تصریح شده است، کسانی که برای ارایۀ معلومات به موقع در مورد موضوع‌های مختلف از جمله نقض قوانین بین‌المللی بشردوستانه و قانون حقوق بشر برای مردم افغانستان کار می‌کنند، در بسیاری وقت‌ها در معرض تهدیدات، ارعاب، آزار و اذیت، نظارت یا توقیف خودسرانه قرار می‌گیرند.
یوناما تأکید کرده است که همه جوانب نقش مهمی در جلوگیری از چنین کشتارها و تهدیدها و هم‌چنان در ارتقای پاسخ‌گویی و جلوگیری از عدم مجازات را دارند. به گفتۀ یوناما، تحقیقات در مورد قتل‌ها باید مستقل، بی‌طرف، سریع، دقیق، معتبر و شفاف باشد.
در این گزارش یوناما سفارش‌هایی به طرف‌های دولتی و غیردولتی ارایه شده است. به کارگیری سازوکار محافظتی ملی موثر و کارا مبتنی بر کمیسیون مشترک محافظت مدافعان حقوق بشر؛ ایجاد چارچوب مناسب جلوگیری به شمول تدابیر ویژۀ محافظتی و امنیتی برای مدافعان حقوق بشر، خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ها مشروط بر موجودیت تهدیدات یا سایر انواع تهدیدها و حصول اطمینان از این‌که مدافعان حقوق بشر، خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ها از حقوق قانونی‌شان مانند حق زند‌گی، حق آزادی اجتماع، آزادی بیان و دست‌رسی به اطلاعات و هم‌چنان سایر آزادی‌های اساسی بدون ترس از انتقام یا حمله مستفید می‌شوند، از جمله سفارش‌های یوناما به دولت افغانستان است.
متوقف‌کردن هرگونه قتل مدافعان حقوق بشر، خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ها در مطابقت با قانون حقوق بشر بین‌المللی و قانون بشردوستانۀ جهانی پیشنهاد یوناما به جناح غیردولت است.
تقبیح روی‌دادهای قتل علیه مدافعان حقوق بشر، خبرنگاران و کارکنان رسانه‌ها در سطح رهبری؛ تحقیق قضایایی که اعضای گروه طالبان متهم به ارتکاب آن هستند و پاسخ‌گو قراردادن اعضای طالبان که فرمان قتل‌های هدف‌مند علیه مدافعان حقوق بشر، خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ها را صادر کرده یا [چنین اوامر] را تطبیق می‌کنند و تدوین، تعمیم و تطبیق پالیسیهایی که مانع قتل‌های هدف‌مند علیه مدافعان حقوق بشر، خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ها می‌شود، از توصیه‌های یوناما به طالبان است.
