«شیعه نیوز»: یک فرمول واحد برای تربیت خوب کودکان وجود ندارد. به هر حال، والدگری یک علم دقیق نیستند. اما قطعاً والدین مقتدر هنرمندند. محققانی که سبک های فرزندپروری (Parenting) را بررسی می کنند، به طور مداوم دریافتند که والدین مقتدر کودکان شادتر و سالم تر را پرورش می دهند. زیرا که این فرزندان برای مواجهه با چالش های دنیای واقعی مجهز هستند. محققان سعی کرده اند والدین را در چهار سبک معمول فرزندپروری دسته بندی کنند. سبک های فرزندپروری را می توان برحسب دو عامل محبت و کنترل پدر و مادر به چهار دسته تقسیم کرد:
سبک مستبدانه
دارای کنترل بالا و محبت کم
سبک سهل گیرانه
دارای کنترل کم و محبت زیاد
سبک طردکننده
دارای کنترل کم و محبت کم
سبک مقتدرانه
دارای کنترل زیاد و محبت زیاد
سبک فرزندپروری مقتدرانه
والدین مقتدر، منطقی و پرورش دهنده هستند و انتظارات مشخص و شفافی دارند. کودکان دارای والدینی که این سبک را نشان می دهند تمایل به خود نظم دهی دارند و خود فکر می کنند. آنها در تربیت کودک قانون وضع می‌کنند و پیامد عدم رعایت قوانین را اجرا می‌کنند. اما احساسات کودک را در هر موقعیت در نظر می‌گیرند. تصور می شود این سبک با دیگر سبک های فرزندپروری بیشتر برای کودکان مفید است.
خبر خوب این است که همه والدین، توانایی تبدیل شدن به والدین مقتدر را دارند. و می توانید استراتژی های معتبر والدین را با خلق و خوی منحصر به فرد فرزندتان مطابقت دهید تا اطمینان حاصل کنید که از روش های از پیش تعریف شده ای که با روحیات کودکتان سازگار نیست، برای تربیت او استفاده نمی کنید.
استراتژی های فرزندپروری برای والدین
در اینجا دوازده استراتژی آورده شده است که به شما کمک می کند تا والدین مقتدرتری شوید:
به حرف فرزند خود گوش فرا دهید
برخلاف والدین مستبد، که معتقدند فرزندان باید دیده و شنیده نشوند، والدین مقتدر از نظرات فرزندانشان استقبال می کنند. آنها به نگرانی های خود گوش فرا می دهند و به آنها اجازه می دهند ایده های خود را به اشتراک بگذارند.
بنابراین چه کودک شما برای دهمین بار همین جوکی را برایتان می گوید، و یا یک داستان طولانی را به اشتراک می گذارد، شنونده خوبی باشید. توجه مثبت به کودک شما تا حد زیادی به جلوگیری از مشکلات رفتاری کمک می کند.
احساسات فرزند خود را تأیید کنید
والدین مقتدر احساسات فرزندان خود را تأیید می کنند. آن ها به بچه ها کمک می کنند تا احساسات خود را برچسب گذاری کنند و به آنها می آموزند که چگونه احساساتشان بر رفتار آنها تأثیر می گذارد.
بنابراین دفعه دیگر که کودک ناراحت شد، در برابر به حداقل رساندن احساسات فرزند خود مقاومت کنید و از این جملات استفاده نکنید: “مسئله بزرگی نیست” یا “گریه را متوقف کنید”. “هیچ دلیلی برای ناراحت شدن وجود ندارد”. زیرا برای او ، این ممکن است یک معامله بزرگ باشد. با گفتن “من می دانم که شما الان واقعاً غمگین هستید” احساسات او را تأیید کنید.
رفتارهای او را اصلاح کنید، نه احساساتش. به او بگویید احساس عصبانیت خوب است، اما ضربه زدن به دیگری درست نیست. یا خوب است که احساس هیجان کنید اما دویدن در داخل فروشگاه مواد غذایی مناسب نیست. سپس، انرژی خود را صرف آموزش راه های قابل قبول اجتماعی برای ابراز احساسات کنید.
احساسات فرزند خود را در نظر بگیرید
مقتدر بودن به معنای در نظر گرفتن احساسات فرزندتان است. به این معنا نیست که فرزند شما همیشه تایید شود؛ این امر به منزله فرزندپروری سهل گیرانه است.
به فرزند خود نشان دهید که مسئولیت خانواده را بر عهده دارید، اما به او بگویید که به نحوه تصمیم گیری شما بر همه افراد خانواده اهمیت می دهید.
بنابراین اگر قصد انتقال به شهری دیگر را دارید، از او احساس خود را در مورد این مهاجرت بپرسید، اما در صورت انتقال از او س سوال نکنید که آیا اشکالی ندارد. بچه ها فاقد خرد و تجربه لازم برای تصمیم گیری مهم هستند. آن ها وقتی می دانند بزرگسالان بیشتر از همه می دانند احساس امنیت بیشتری می کنند.
قوانین شفاف ایجاد کنید
والدین مقتدر قوانین خانه مشخصی دارند. آن ها اطمینان می یابند که بچه ها زودتر از موعد، انتظاراتی که از آن ها می رود را می دانند. والد مقتدر دلایل این قوانین را توضیح می دهد.
بنابراین به جای اینکه بگویید: “بخواب زیرا من چنین گفتم”، بگویید: “بخواب تا بتوانی به رشد بدن و مغز خود کمک کنی.”
وقتی کودک شما نکات اساسی مربوط به ایمنی، خطرات بهداشتی، مسائل اخلاقی یا دلایل اجتماعی مربوط به قوانین شما را درک کند، درک بهتری از زندگی پیدا می کند. هنگامی که حتی برای اجرای آن ها در آنجا نباشید، احتمالاً او از قوانین پیروی خواهد کرد.
یک هشدار برای مسائل جزئی ارائه دهید
والدین با اقتدار عواقب فوری را برای نقض قوانین به وجود می آورند. برای مثال اگر کودکی اشتباهی بکند، ممکن است روی صندلی خالی اش قرار گیرد یا امتیازاتی که از قبل داشته را از دست بدهد.
اما برای مسائل جزئی، به آن ها یک هشدار ارائه می دهند. آن ها به کودکان می گویند که اگر رفتار خود را تغییر ندهند چه نتیجه ای به دنبال خواهد داشت.
بنابراین وقت خود را به گفتن چیزهای بی معنی مانند “دست کشیدن” یا “کاری نکنید دوباره به شما بگویم!” تلف نکنید. در عوض، بگویید: “اگر از چنگ زدن به میز خود متوقف نشوید، امروز نمی توانید بازی های ویدیویی انجام دهید” ، یا “اگر اکنون اسباب بازی های خود را بردارید، نمی توانید بعد از ناهار به پارک بروید.”
از ارائه چندین هشدار خودداری کنید. تکرار خود، کودک را آموزش می دهد تا اولین باری که صحبت می کنید گوش ندهد. به فرزند خود نشان دهید که منظور خود را می گویید و آنچه را که می گویید منظور شماست. اگر او به هشدار شما گوش نداد، نتیجه را دنبال کنید.
از پیامدهایی که درس های زندگی می آموزد استفاده کنید
والدین مقتدر باعث نمی شوند که بچه ها به خاطر اشتباهاتشان رنج بکشند. آن ها همچنین از روش هایی که به کودک احساس گناه دهد استفاده نمی کنند. یا جمله هایی را نمی گویند، “من خیلی از شما ناامید شده ام”. آن ها به کودک کمک می کنند ببیند که او انتخاب اشتباهی انجام داده است، اما او شخص بدی نیست.
پیامدها غالباً ماهیتی منطقی دارند. بنابراین کودکی که از قطع کردن بازی ویدیویی خود امتناع می ورزد، ممکن است امتیاز بازی خود را به مدت ۲۴ ساعت از دست بدهد.
عواقبی ایجاد کنید که به کودک شما کمک کند یاد بگیرد در آینده بهتر عمل کند. اگر او برادرش را کتک زد، با او همراه نشوید. در عوض، یک امتیاز را بردارید. سپس، بر روی آموزش مهارتهای بهتر خشم یا حل تعارض به او تمرکز کنید.
بپرسید، “دفعه بعد که ناراحت شدید چه کاری می توانید انجام دهید تا کتک نزنید؟” سپس ، در مورد گزینه های او صحبت کنید و گزینه های دیگری برای ابراز احساسات به او بیاموزید.
پیامدها را نیز حساس کنید. به جای اینکه بگویید، “وقتی دوباره بتوانم به شما اعتماد کنم، می توانید تبلت خود را پس بگیرید”، بگویید: “هنگامی که بتوانید به من نشان دهید مسئولیت پذیر هستید، می توانید دوباره از تبلت خود استفاده کنید. شما می توانید به من نشان دهید که مسئولیت تکمیل کارهایتان و انجام تکالیف درسی هر روز در این هفته را به عهده دارید”.
والدین مقتدر به کودک کمک می کنند ببیند که او انتخاب اشتباهی انجام داده است، اما او شخص بدی نیست.
فرزندپروری با استفاده از مشوق ها
والدین مقتدر از پاداش برای انگیزه دادن به کودکان استفاده می کنند. این به این معنی نیست که آن ها با هدایای مجلل بچه ها را غرق می کنند. در عوض، وقتی کودک با مشکل رفتاری خاصی دست و پنجه نرم می کند، از انگیزه هایی برای کمک به کودک در مسیر درست استفاده می کند. در اینجا چند نمونه هستند:
کودک پیش دبستانی از خوابیدن در تختخواب خودداری می کند. والدین او یک تابو از برچسب درست می کنند و او هر شب که در تختخواب خودش می ماند یک برچسب کسب می کند.
کودک ۱۰ ساله صبح دیر آماده می شود تا برای مدرسه آماده شود. والدین او هر روز یک تایمر تنظیم می کنند. اگر او قبل از خاموش شدن تایمر آماده باشد، فرصت استفاده از وسایل الکترونیکی خود را در آن روز کسب می کند.
یک کودک ۱۲ ساله فراموش کرده است که تکالیف خود را از مدرسه به خانه بیاورد. والدین وی نظارت دقیق تری بر کار او را آغاز می کنند. برای هر تکلیفی که به خانه می آورد، یک ژتون کسب می کند. ژتون ها را بعدتر می تواند با جوایز بزرگ تر، مانند سفر به پارک یا فرصتی برای دعوت از یک دوست، عوض کند.
در نظر بگیرید که چگونه می توانید از پاداش برای آموزش مهارت های جدید به کودک خود استفاده کنید. یک برنامه پاداش ساده راهی سریع و کارآمد برای تغییر رفتار کودک شماست.
اجازه دهید کودک شما انتخاب های کمی انجام دهد!
والدین مقتدر بیش از انتخاب های کوچک گزینه هایی را ارائه می دهند. این به کودکان قدرت می بخشد و آنها را برای تصمیم گیری بزرگ تر در ادامه زندگی آماده می کند.
بنابراین از کودک خود بپرسید، “آیا نخود می خواهید یا ذرت؟” یا “آیا می خواهید اتاق خود را قبل یا بعد از شام تمیز کنید؟” نکته اصلی این است که مطمئن شوید می توانید هر دو انتخاب را عملی کنید.
تعادل آزادی با مسئولیت
والدین مقتدر انتظار دارند فرزندانشان مسئولیت پذیر باشند و آن ها را برای موفقیت تنظیم می کنند. در اینجا چند نمونه از چگونگی انجام این کار آورده شده است:
کودک غالباً فراموش می کند همه وسایل مورد نیاز مدرسه را در بسته بندی خود قرار دهد. پدر و مادرش برای او چک لیست تهیه می کنند. صبح قبل از اینکه از در خارج شوند، از او می خواهند که از طریق چک لیست وسایلش را مرتب کند.
کودکی برای آماده شدن به موقع برای مدرسه تلاش می کند. والدین او برنامه ای را تنظیم می کنند تا به او یادآوری کنند که چه زمانی باید لباس بپوشد، صبحانه بخورد و مسواک بزند. آنها به او یادآوری می کنند که باید به ساعت نگاه کند و به برنامه خود پایبند باشد.
اگر کودک شما با مسئله ای دست و پنجه نرم می کند، یک برنامه مدیریت رفتاری ایجاد کنید که از تلاش های کودک شما برای استقلال بیشتر پشتیبانی کند.
در ابتدا از پشتیبانی بیشتری استفاده کنید، اما اطمینان حاصل کنید که کودک شما بیشتر به شما وابسته نیست تا به او بگویید چه کاری باید انجام دهد. با گذشت زمان، او باید اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند.
فرزندپروری با تبدیل اشتباهات به فرصت های یادگیری
والدین مقتدر، بچه ها را به خاطر اشتباه نکردن خجالت نمی دهند. در عوض، به آن ها کمک می کنند بفهمند که چگونه این اشتباهات را به فرصت های یادگیری تبدیل کنند.
بنابراین وقتی فرزندتان اشتباهی مرتکب شد، توضیح دهید که چرا رفتار او انتخاب اشتباهی بود. چیزی مانند این بگویید: “گرفتن چیزهایی که متعلق به شما نیست اشتباه است. این رفتار، احساسات دیگران را آزار می دهد و باعث می شود مردم فکر کنند شما خودخواه هستید یا اینکه حقیقت را نمی گویید”.
هنگامی که کودک شما شخصی را آزار داد، به او کمک کنید تا جبران کند. اصرار کنید او پس از آسیب رساندن، اسباب بازی مورد علاقه خود را به خواهرش قرض دهد. یا به او کمک کنید تا از شخصی که آزرده خاطر شده است عذرخواهی کند.
اگر کودک شما یک جرم را تکرار می کند، با هم مسئله را حل کنید. بگویید: “این دومین بار است که اتوبوس را در این ماه از دست می دهید. فکر می کنید چه چیزی به شما کمک می کند تا به موقع به ایستگاه اتوبوس برسید؟”
تشویق خود نظمی و انضباط
والدین مقتدر علاقه ای به کنترل فرزندان خود ندارند، آن ها به دنبال این هستند که به کودکان آموزش دهند که خودشان را کنترل کنند.
بنابراین هر وقت کودک ناراحت شد، او را آرام نکنید. به او بیاموزید که چگونه خودش را آرام کند. و کودکتان را خسته نکنید تا کارهایش را انجام دهد. به او کمک کنید تا مسئولیت انجام کارهای خود را به تنهایی بیشتر کند.
یک برنامه مدیریت رفتار ایجاد کنید که بر آموزش مهارتهای زندگی متمرکز باشد. کنترل تکانه، کنترل خشم و نظم و انضباط شخصی در طول زندگی به او کمک می کند.
با فرزند خود رابطه سالم داشته باشید.
فرزندپروری مقتدرانه این نیست که دستورات را بپذیرید و اصرار کنید و از آن ها اطاعت کنید. در عوض، این در مورد یک الگوی خوب بودن و آموزش مهارت های زندگی به بچه هاست.
برخلاف والدین مستبد، والدین مقتدر خونگرم و دوست داشتنی هستند. آنها محبت نشان می دهند و می دانند پرورش کودکان مهم است.
هر روز چند دقیقه وقت بگذارید تا به کودک توجه لازم خود را بدهید؛ حتی در روزهایی که رفتار بدی دارد. گذراندن وقت با کیفیت در کنار هم، به کودک کمک می کند احساس دوست داشته شدن و پذیرش داشته باشد، که برای کمک به او در داشتن اعتماد به نفس در مورد این که کیست و توانایی تحقق آن را دارد، کلیدی است.
منبع : میگنا
