از گناه پشیمان شو ، خدا تو را می‏‌بخشد

SHIA-NEWS شيعه نيوز:

أعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيطانِ الرَّجيم؛ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبّ‏ِ الْعَالَمِين وَ صَلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبينَ الطّاهِرين وَ لَعنَةُ اللهِ عَلی اَعدائِهِم أجمَعِين.
بِسمِ اللهِ الرّحمَن الرّحِیم؛ اللّهم صَلِّ عَلَی محَمّدٍ وَ آلِ محمَّدٍ و اسمَع نِدائی إذا نادَیتُک و اسمَع دُعائی إذا دَعَوتُک و أقبِل عَلَیَّ إذا ناجَیتُک فَقَد هَرَبتُ إلیکَ وَ وَقَفتُ بَینَ یَدَیک.

مروری بر مباحث گذشته
ماه مبارک رمضان ماه تلاوت کلام الهی است که از مصدر وحی نازل شده است و ماه راز و نیاز عبد با ربّش است که خواسته‎ها و حاجاتش را اظهار می‏کند؛ لذا ماه مبارک رمضان، ماه تلاوت قرآن و ماه دعا است. بحث ما راجع به مضامین ادعیه‏ای بود که انسان نسبت به خود یا دیگران می‏کند. دعای فرد ممکن است در قالب دعاهای مأثوره باشد و یا این‏که خودش آن را قالب‎ریزی کند.
از خصوصیّات شب قدر که در روایات بیان شده، این است که تمام حجاب‎ها برداشته می‎شود و هیچ حجابی از ناحیه ربّ نسبت به عبدش وجود ندارد و این تعبیر در روایت بیان شده بود: «تُفَتَّحُ أَبْوَابُ السَّمَاءِ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ».  شب نوزدهم، شب اندازه‎گیری و بررسی امور سال آینده است؛ شب بیست‏ویکم، شب ثبت و ضبط امور انسان‎ها است و شب بیست‏وسوم نیز بر طبق روایات، شب امضاء ولی‏الله‏الاعظم است. در شب قدر درخواست ما از پروردگارمان دو چیز است؛ یکی ترمیم نسبت به گذشته و دیگری ترسیم امور آینده.

ستاریّت مطلق و ستاریّت ناشی از غفاریّت
همه ما در سال گذشته گناه‏ها و خطاهایی مرتکب شده‏ایم؛ حالا اگر انسان بخواهد بهترین ترمیم شامل حالش شود، تنها راهش پناه بردن به غفاریّت خداوند است. خداوند، هم مقام ستاریّت دارد و هم مقام غفاریّت. مقام غفاریّت خداوند علّت پدید آمدن ستاریّت خاصّ خداوند است. در ستاریّت مطلق خداوند گفته می‎شود که خدا ستّارالعیوب است و در برابر گناهان، ما را رسوا و مفتضح نمی‏کند. این نوع ستاریّت متفاوت با ستاریّت ناشی از غفاریّت خداوند است.

قسم اوّل ستاریّت ناشی از غفاریّت؛ برطرف کردن تبعات گناه
غفاریّت خداوند سه گونه ستاریّت را به دنبال دارد؛ اوّل آن‏که وقتی خداوند ما را می‏آمرزد، نمی‏گذارد تبعات گناه دامن‎گیر ما شود. تبعات گناه ما همان جهنم و عقوبت الهی است. در این قسم از ستاریّت خاصّ الهی، خداوند نمی‎گذارد تبعات معصیت دامن‎گیر فرد عاصی و گناه‎کار شده و پس از مرگ معذّب شود.

قسم دوم ستاریّت ناشی از غفاریّت؛ انساء معصیت از شاهدان
اگر کسی مرتکب گناه و خطا شود، تمام موجوداتی که در ربط با او بوده‏اند، چه فرشتگان رقیب و عتید و چه زمین و زمان و حتّی اعضا و جوارح وی از گناه او مطلع می‎شوند؛ لذا در قرآن آمده است: «يَوْمَ تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَ أَيْديهِمْ وَ أَرْجُلُهُمْ بِما كانُوا يَعْمَلُونَ».  روز قیامت دست و پا و زبان ایشان، علیه آن‏ها به کارهایی که کرده‏اند گواهی می‎دهند؛ زیرا از اعمال او مطلع هستند. قسم دوم از ستاریّت ناشی از غفاریّت آن است که خداوند به موجوداتی که از این معصیت آگاه هستند، می‏فرماید دیگر علیه او گواهی ندهید.

قسم دوم ستاریّت ناشی از غفاریّت؛ امحاء گناهان
ولی ما امشب از خدا چیز دیگری می‏خواهیم و آن این‏که نه تنها این گناهان به ما زیان نرساند و این شاهدان علیه ما شهادت ندهند، بلکه از خدا می‏خواهیم که این معصیت‏ها را امحاء کند. سخن امشب ما با خدا این است؛ خدایا! امشب مرا پاک کن و این پلیدی‏ها را از وجود من دور ساز و مرا تطهیر کن! این، نوع سوم از ستاریّت ناشی از غفاریّت است که نوع کامل و اتمّ آن است.

در صحیحه معاویه بن‏عمار، امام صادق(صلوات‎الله‎علیه) می‏فرمایند: «إِذَا تَابَ الْعَبْدُ الْمُؤْمِنُ تَوْبَةً نَصُوحاً أَحَبَّهُ اللَّهُ فَسَتَرَ عَلَيْهِ فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ»؛ هنگامی که بنده  مؤمن خالصانه توبه کرد، اوّلین اثرش این است که مورد محبّت خدا قرار می‎گیرد و خداوند ستاریّت خود را در دنیا و آخرت شامل حال او می‏کند. «قُلْتُ وَ كَيْفَ يَسْتُرُ عَلَيْهِ»؛ عرض کردم چگونه؟ «قَالَ يُنْسِي مَلَكَيْهِ مَا كَتَبَا عَلَيْهِ مِنَ الذُّنُوبِ وَ أَوْحَى إِلَى جَوَارِحِهِ اكْتُمِي عَلَيْهِ ذُنُوبَهُ وَ أَوْحَى إِلَى بِقَاعِ الْأَرْضِ اكْتُمِي عَلَيْهِ مَا كَانَ يَعْمَلُ عَلَيْكِ مِنَ الذُّنُوبِ»؛ حضرت فرمود خداوند ابتدا خطاب به رقیب و عتید می‎کند که عیوب او را فراموش کنید! سپس به اعضا و جوارح می‎گوید شما هم فراموش کنید! پس از آن به زمین نیز می‏گوید آنچه که بر روی تو معصیت کرد را فراموش کن! «فَيَلْقَى اللَّهَ حِينَ يَلْقَاهُ وَ لَيْسَ شَيْ‏ءٌ يَشْهَدُ عَلَيْهِ بِشَيْ‏ءٍ مِنَ الذُّنُوبِ».  چنین بنده‏ای روز قیامت وقتی خدا را ملاقات می‏کند، هیچ موجودی علیه او شهادت نمی‏دهد!

استغفار؛ پناه بردن به مقام غفّاریت خداوند
وقتی می‏گویی «أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ رَبِّي وَ أَتُوبُ إِلَيْه» و استغفار می‏کنی، به مقام غفاریّت خداوند پناه می‏بری. ما امشب از خدا بهترین ترمیم را طلب می‏کنیم؛ یعنی می‏گوییم خدایا، این معاصی را از من جدا کن و مرا تطهیر و پاک کن! به شاهدان معصیت من نیز بگو یادتان برود که این بنده چه کار کرده است! هیچ‎کس نتوانسته این مقامات الهیّه را ادراک کند که «غافرالذنب» و «رحمه‏للعالمین» بودنِ خداوند به چه معنا است. نه مقام رحمت او را کسی درک کرده است و نه مقام مغفرت او را. حتّی نیازی نیست که بگوییم «أَسْتَغْفِرُ اللَّه»؛ همین‏که خدا ببیند ما در دلمان پشیمان و خجالت‏زده هستیم، رحمت و غفران خود را شامل حال ما می‏‌کند.

خداوند نمی‎خواهد کسی را رسوا کند
حضرت موسی(علیه‏السلام) در راه طور سینا بود. در بین راه کسی شروع کرد پیش او التماس کردن و گفت من گناه بدی کرده‏ام؛ از خدا بخواه که از من بگذرد. سپس گناهی که مرتکب شده بود را به حضرت موسی گفت. حضرت موسی به خداوند گفت این بنده از تو پوزش می‎طلبد؛ او را مشمول رحمت و مغفرتت قرار بده! خطاب رسید که من او را بخشیدم؛ ولی به او بگو که من از تو یک گلایه دارم! چرا این مطلب را به تو گفت که تو مطلع شوی و هر وقت تو را ببیند، از تو خجالت بکشد؟! من نمی‎خواهم بنده من از کسی خجالت بکشد.

از گناه پشیمان شو، خدا تو را می‏‌بخشد!
در وسائل‏الشیعه ابان بن‏تغلب از امام صادق(علیه‎السلام) نقل می‎کند: «سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ يَقُولُ مَا مِنْ عَبْدٍ أَذْنَبَ ذَنْباً فَنَدِمَ عَلَيْهِ إِلَّا غَفَرَ اللَّهُ لَهُ قَبْلَ أَنْ يَسْتَغْفِرَ».  هیچ بنده‎ای نیست که گناهی کرده باشد و بعد پشیمان شده باشد، مگر این‏که خدا او را قبل از آن‏که بگوید «أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ رَبِّي وَ أَتُوبُ إِلَيْه»، می‎آمرزد. ما پروردگارمان را نشناخته‏‌ایم!

فرشتگان مقرّب برای مؤمنان استغفار می‌‏کنند
از نظر ظاهر هم این‏گونه است که خداوند فرشتگان مقرّب خود را می‎گمارد که برای ما استغفار کنند. در آن آیه شریفه می‏‌فرماید: «الَّذينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَ مَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ يَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذينَ آمَنُوا رَبَّنا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْ‏ءٍ رَحْمَةً وَ عِلْماً فَاغْفِرْ لِلَّذينَ تابُوا وَ اتَّبَعُوا سَبيلَكَ وَ قِهِمْ عَذابَ الْجَحيمِ».  فرشتگان مقرّب خدا برای مؤمنین استغفار می‎کنند و به خدا می‎گویند خدایا، رحمت تو همه چیز را در بر گرفته است؛ پس کسانی که توبه کرده و از راه تو تبعیّت کردند را بیامرز!

خودت را در معرض مغفرت الهی قرار بده!
مطلبی که در اینجا مطرح می‎شود، این است ‏که آیا انتخاب بندگانی که مورد مغفرت و رحمت خداوند قرار می‎گیرند، از طرف خداوند است یا بندگان؟ آیا خداوند برای مغفرت، از بین بندگان گل‎چین و انتخاب می‏کند؟ اگر انتخاب با خدا باشد، من نمی‏دانم که خداوند چه کسی را انتخاب کرده و آیا من هم جزء انتخاب‏شدگان هستم یا خیر؛ امّا اگر انتخاب با عبد باشد، من خودم می‎فهمم. زیرا میزان را به دست خودم داده است.

در باب مسأله مغفرت و رحمت این‎طور است که اگر عبد خودش را در معرض رحمت و مغفرت قرار بدهد، رحمت و مغفرت شامل حالش می‎شود. پس خودت را در معرض قرار بده! در معرض قرار دادن احتیاج به مبرِز هم ندارد؛ زیرا این امر، درونی است. خدا درون دل من و تو را امشب می‎بیند. اگر دید که واقعاً شرمنده هستیم و نسبت به گذشته‎مان واقعاً پشیمانیم، مأمورینش را می‎گمارد و آن‏ها شروع می‎کنند به طلب مغفرت کردن برای ما.

ملائکه، مأمور استغفار برای مؤمنین در شب قدر
اِبن‏عباس روایتی را از پیغمبر اکرم(صلّی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) پیرامون لیالی قدر نقل می‎کند. «إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى يَأْمُرُ الْمَلَائِكَةَ فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ يَعْنِي لَيْلَةَ الْقَدْرِ أَنْ يَهْبِطُوا مَعَ جَبْرَئِيلَ وَ مِيكَائِيلَ مِنْ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى إِلَى الْأَرْضِ فِي أَرْبَعَةِ مَوَاطِنَ»؛ خداوند در شب قدر به فرشته‏ها امر می‎کند که از سدرة‏المنتهی به سوی چهار مکان در زمین فرود بیایند؛ «عَلَى سَطْحِ الْكَعْبَةِ وَ عَلَى قَبْرِ رَسُولِ اللَّهِ وَ فِي بَيْتِ الْمَقْدِسِ وَ طُورِ سَيْنَاءَ»؛ بر روی کعبه، بر قبر پیغمبر اکرم، در بیت‏المقدس و در طور سینا. «ثُمَّ يَقُولُ جَبْرَئِيلُ تَفَرَّقُوا فَيَتَفَرَّقُونَ فَلَا يَبْقَى دَارٌ وَ لَا حُجْرَةٌ فِيهَا مُؤْمِنٌ أَوْ مُؤْمِنَةٌ إِلَّا وَ تَأْتِيهِ الْمَلَائِكَةُ... وَ يُهَلِّلُونَ وَ يُسَبِّحُونَ وَ يَسْتَغْفِرُونَ كُلَّ اللَّيْلِ لِأُمَّةِ مُحَمَّدٍ».  سپس جبرائیل به فرشتگان می‎گوید روی زمین پراکنده شوید.  ملائکه در زمین پراکنده می‏شوند، به نحوی که هیچ جایگاهی نیست که در آن مؤمن و مؤمنه‎ای باشد، مگر این که آن‏ها دورش را می‎گیرند و شروع می‎کنند به استغفار کردن برای او.

چشم‎های ما نمی‎بیند! امّا امشب تمام اطراف محفل ما را ملائکه گرفته‏اند و برای ما استغفار می‎کنند و از طرف ما از خدا طلب آمرزش می‎کنند. ما امشب از خدا بهترین ترمیم و بهترین ترسیم نسبت به آینده را می‎خواهیم. البته ما حوائجی که به ذهنمان می‎آید را می‎گوییم، امّا این‏ها کافی نیست. از خدا بخواه هر چه را که خیر است در سال آینده به تو بدهد و هر چه شر است را از تو دور کند.