شیعه نیوز: «علی نعمتی»، کارشناسی ارشد دیتا ساینس و ماشین لرنینگ (یادگیری ماشین) از دانشگاه واشنگتن می‌گوید: «اولین مسئله‌ای که پیرامون واتساپ باید بدانیم این است که واتساپ یک نرم افزار ارتباطی است که پیام‌ها را از یک طرف می‌گیرد و به یک طرف دیگر می‌فرستد و برعکس.
این پیام‌ها که شامل صدا، تصویر و متن نوشتاری است از کاربری مثلا در بوشهر گرفته و برای کاربری در شیراز ارسال می‌شود و وقتی که آن دریافت‌کننده پیام‌ها را دریافت می‌کند کلیه محتوای پیام‌ها از روی سِرور پاک می‌شود. این اصل کار و در واقع پایه و بنیان یک نرم افزار ارتباطی به نام واتساپ است.»
وی ادامه داد: «واتساپ سال۲۰۰۹ توسط دو کارمند سابق یاهو به نام‌های برایان آکتون و جان کوهن زمانی که از یاهو خارج شدند ساخته شد و در سال ۲۰۱۴ نیز این نرم افزار به مارک زوکربرگ و کمپانی فیسبوک به قیمت ۱۹میلیارد دلار فروخته می‌شود.»
این پژوهشگر دیتا ساینس درباره این موضوع که آیا واتساپ پیام‌های کاربران را در سِرور خود نگه می‌دارد می‌گوید: «با توجه به پالیسی (قراداد امنیت اطلاعات) که واتساپ در اپلیکیشن خود تعریف کرده است و همینطور به این دلیل که برای قرار دادن چیزی قریب به یک میلیارد پیام در طول روز (تحقیق در سال ۲۰۱۱) و با داشتن ۲ میلیارد کاربر فعال (تحقیقی در سال ۲۰۱۷) به سرور‌های غول پیکری نیاز است. به همین دلیل واتساپ دیتا را از کاربر اول گرفته و رمزنگاری شده به کاربر دوم منتقل می‌کند، اما محتوا را در سرور خود نگه نمی‌دارد.»
وی افزود: «پس این تصور که منتقل شدن یا متصل شدن اطلاعات کاربران واتساپ به فیسبوک این امکان را به این شرکت برای خواندن اطلاعات آن‌ها می‌دهد تصور درستی نیست. در واقع زیرساخت چنین کاری در شرکت واتساپ وجود ندارد.»
«نعمتی» درباره اقدام جدید واتساپ درباره اشتراک‌گذاری اطلاعات با فیسبوک می‌گوید: «پدیده‌ی جدیدی که در دنیای دیتا به وجود آمده بحث «ماشین لِرنینگ»ها هستند. یا به فارسی «یادگیری ماشین» که بر پایه هوش مصنوعی بوده و در حال حاضر موضوع داغ دنیای فناوری‌های نو در این حوزه است.»
این متخصص علم داده‌ها ادامه می‌دهد: «هر جا که دیتا باشد در نتیجه احتمال حضور ماشین لرنینگ و بحث یادگیری ماشین توسط هوش مصنوعی بالاست. حالا در شرایط جدیدی که به وجود آمده شاید بعضی کاربران تصور کنند فیسبوک قصد دارد اطلاعات ما از جمله عکس‌ها و فایل‌های صوتی و... را مشاهده کند، ما باید بدانیم که از قبل چنین اجازه‌ای را به آن‌ها داده ایم. برای مثال درست است که پیام‌های ما در سرور شرکت حذف می‌شود، اما پروفایل ما همچنان وجود دارد و با استفاده از همین پروفایل‌ها می‌شود چیز‌هایی مثل سن یا حتی بیماری‌ها را تشخیص داد.»
این پژوهشگر حوزه هوش مصنوعی تصریح کرد: «این روز‌ها این پرسش به وجود آمده است که آیا دیتای ما مثل دیتای نوشتاری یا شماره کارت‌های اعتباری به فروش می‌رود یا خیر باید عرض کنم که نه چنین چیزی نیست، اما اطلاعات ما شامل ایمیل و شماره تلفن و ... به فروش می‌رود.»
وی در پاسخ به این پرسش که این اطلاعات چه چیز‌هایی را شامل می‌شود گفت: «مجموعه‌ای از سن، جنسیت، تاریخ تولد، عکس شما و یک سری اطلاعات که آیدی شما را تشکیل می‌دهند. این‌ها را می‌توانند به ماشین لرنینگ‌ها بدهند و یا مثلا کمپانی فیسبوک با فروش این اطلاعات می‌تواند کسب درآمد کند.»
نعمتی اضافه کرد: «خریداران اطلاعات شما از این اطلاعات مثلا برای فروش اجناس خود استفاده می‌کنند. فرض کنیم شما یک خانم بین ۲۵تا ۳۰سال هستید، وقتی که شما در فیسبوک جستجویی می‌کنید با توجه به اطلاعاتی که فیسبوک از شما دارد، پیشنهاداتی چه در جستجو‌ها چه در بحث تبلیغات به شما می‌دهد که به شرایط شما نزدیک است.»
این محقق می‌افزاید: «تا هشتم فوریه پذیرش این مقررات به صورت کاملا اختیاری است، اما پس از آن اجباری می‌شود و اگر شما آن را نپذیرید، سرویس را از دست می‌دهید. در واقع به دلیل قوانین موجود می‌خواهد از شما اجازه بگیرد، اما از قبل تصمیمش را گرفته است که فیسبوک به عنوان کمپانی مادر هم، اطلاعات شما را از طریق واتساپ داشته باشد.»
«علی نعمتی» درباره اپلیکیشن‌های جایگزین واتساپ می‌گوید: «سرویس‌های زیادی برای جایگزینی واتساپ وجود دارد. مثلا این روز‌ها اسم نرم افزار سیگنال بر سر زبان هاست؛ اما نرم افزار‌ها نیاز به کسب درآمد دارند و شما هیچ اپلیکیشنی پیدا نمی‌کنید که به صورت صد درصد رایگان باشد و خیلی هم امن باشد و اطلاعات شما را نفروشد. عملا این موضوع از نقطه نظر تجاری منطقی نیست، چون کمپانی‌ها به دنبال سود هستند و از این طریق سرپا می‌مانند و به فعالیت خود ادامه می‌دهند. با این وجود سیگنال ادعا می‌کند غیرانتفاعی است به این معنی که دنبال سوددهی و فروش اطلاعات نیست.»
وی ادامه داد: «سیگنال که به عنوان جایگزین واتساپ معرفی می‌شود کارایی در حد واتساپ دارد که البته معمولا چنین جایگزینی‌هایی به سیاست‌های داخلی و تجاری کشور‌ها و استقبال کاربران بستگی دارد.»
«نعمتی» که در حال تحصیل در مقطع دکترا با گرایش تاثیر ماشین لرنینگ‌ها در بیماری‌های واگیردار است درباره این نکته که شرکت‌هایی مثل فیسبوک با اطلاعات ما چه کار‌هایی می‌توانند کنند توضیح داد: «اگر به طور کلی شما مایل به انتشار یا درز اطلاعات خود در اینترنت و در نتیجه فروش و استفاده از آن‌ها نیستید، بهتر است که اولا تعداد اپلیکیشن‌های مشابه را کاهش داده و سعی کنید صرفا با یک اپلیکیشن کار کنید و دوم اینکه عکس و محتوایی که فکر می‌کنید برای شما دردسر ساز خواهد شد را با این اپلیکیشن‌ها ارسال نکنید.»
این پژوهشگر هوش مصنوعی افزود: «پس در صورتی که مایل هستیم اطلاعات ما به هیچ وجه درز پیدا نکند نباید از این اپلیکیشن‌ها استفاده کنیم که البته این هم در دنیای کنونی امکان پذیر نیست. اما میتوان با عدم دسترسی برنامه‌ها به صدا و تصویر و مکان یابی و… میزان این اطلاعات را کاهش داد.»
وی تاکید کرد: «نظر شخصی من این است که با توجه به ساختار امنیتی این اپلیکیشن‌ها به هیچ وجه عکس و فیلم خود را با این نرم افزار‌ها ارسال نکنید چرا که در اموری مثل تشخیص چهره یا مقاصد دیگری استفاده می‌شود. حتی همین گوشی‌هایی که در دست من و شماست دائما در حال شنود صدای ماست و بار‌ها اتفاق افتاده که ما با اطرافیان خود درمورد موضوعی صحبت می‌کنیم و مدتی بعد در اینستاگرام به پست‌هایی با همین مضمون برمی‌خوریم.»
«نعمتی» درباره اینکه کاربران ایرانی نگرانی از بابت درز و فروش اطلاعات خود داشته باشند یا خیر اظهار کرد: «باید گفت که به دلیل تحریم‌ها و اینکه شرکت‌های ارایه دهنده در ایران مستقر نیستند، معمولا اطلاعات ایرانی‌ها برای فروش قرار داده نمی‌شود، اما قطعا با توجه به توسعه ماشین لرنینگ در آینده شاهد این موضوع خواهیم بود.»
وی افزود: «فرض بگیرید شرکت اپل با توجه به اطلاعات من که می‌داند بین ۲۵تا ۴۰ ساله هستم یک سری تبلیغات را به نمایش می‌گذارد. واضح است که این تبلیغات یا برای ایرانی‌ها نمایش داده نمی‌شود یا به دلیل تحریم‌ها کارایی خاصی برای طرفین نخواهد داشت، پس با این شرایط می‌بینیم که تاثیری بر دنیای ایرانی‌ها نخواهد داشت. به هرحال باید در نظر گرفت اطلاعات ذکر شده همچنان در حال ذخیره شدن هستند و در زمان مناسب مورد استفاده قرار می‌گیرند.»
این کارشناس ادامه داد: «دلیل دوم اینکه به دلیل تایپ فارسی توسط کاربران ایرانی، و اینکه ماشین لرنینگ‌ها خیلی در بخش فارسی توسعه داده نشده اند. البته این موضوع صرفا برای متون نوشتاری است، ولی فیلم و عکس را به راحتی میتوان دید و تحلیل کرد.»
«علی نعمتی» بیان کرد: «با تمام این شرایط ایرانی‌ها در معرض خطر کمتری از بابت افشای اطلاعات خود هستند گرچه که این امر مقطعی است. در نتیجه با توجه به همه این موضوعات کاربران لزوما بایست قرارداد امنیتی هر نرم افزاری که استفاده می‌کنند را قبل از تایید مطالعه کنند و به‌طور کلی سواد آی تی خود را ارتقا دهند.»
