بررسی علل پرخوری کودک و نوجوان و راه حل این مشکل

شیعه نیوز: گاهی اوقات اگر کمی دقت کنید، متوجه می شوید که کودک یا نوجوان شما در همه اوقات، در حال خوردن یک چیزی است. به نظر می رسد که او میان وعده های زیادی را بین وعده های اصلی می خورد و همیشه پرخوری دارد. خب حالا باید از کجا بفهمیم که این رفتار او طبیعی است یا باید در مورد آن نگران باشیم؟ یا اگر پرخوری دارد چگونه باید مراقب باشیم که وزن سالمش را نگه دارد و از پرخوری جلوگیری کند؟

علائم پرخوری در کودکان

میل شدید به غذا
خوردن مقدار زیادی غذا به صورت مرتب
عدم توانایی در کنترل اشتها
بالا رفتن غیر عادی وزن
نارضایتی از وعده های غذایی
مخفی کردن غذاها
ناتوانی در کنترل گرسنگی
احساس استرس یا تنش احساس انزجار، ناراحتی یا گناه بعد از پرخوری
ناتوانی در کنترل وزن بدن
نداشتن احساس رضایت پس از وعده های غذایی

علل پرخوری کودکان و نوجوانان

برخی از مشکلات که موجب پرخوری در کودکان می شود، عبارتند از:
پرخوری احساسی

در این نوع پرخوری کودک برای به دست آوردن آرامش و یا رفع کسلی غذا می خورد. خوردن احساسی معمولا سبب پرخوری و دریافت بیش از اندازه کالری و انباشته شدن چربی و بالا رفتن وزن کودک می شود. در صورت مشاهده نشانه هایی از پرخوری احساسی در کودک دلیل آن را بیابید.
اختلال پرخوری شدید

اختلال پرخوری که اغلب در سنین نوجوانی و جوانی بروز می کند، سبب می شود نوجوان شما دیگر کنترلی روی گرسنگی خود نداشته باشد و پرخوری کند.

تکامل رشد کودک

کودکان در سنین رشد بیشتر دچار گرسنگی می شوند زیرا در این سنین بدن برای تکمیل رشد به مواد مغذی و ویتامین نیاز دارد. پرخوری در این سنین طبیعی است اما نیاز به کنترل در موارد غیرضروری دارد.
فعالیت بدنی بیش از حد

برخی کودکان دارای انرژی بالایی هستند و همواره در حال فعالیت بدنی می باشند و متابولیسم بدن آنها کاملا بالا می رود. در این شرایط کودک مواد غذای بیشتری را مصرف می کند و حتی بعد ازاینکه فعالیت بدنی کم شده، پرخوری ادامه یافته و کودک دچار اضافه وزن و چاقی می شود.

الگوبرداری کودک

دوستان، خانواده و آشنایان می توانند به شکل ناخواسته الگوی غذایی را در اختیار کودکان قرار دهند پس همانطور که در نمناک عنوان شده است گاهی پرخوری در کودکان ناشی از الگوبرداری از اطرافیان است. ممکن است به علت الگو برداری میل کودک به مصرف غذاهای چرب و شیرین افزایش یافته و این نوع تغذیه وارد تغذیه کودک شود.
استرس بیش از حد

برخی کودکان به دلیل بروز استرس و یا یک ضربه ی عاطفی به پرخوری روی می آورند. در این شرایط والدین باید کودک را نزد روانشناس ببرند.

عوامل محیطی

عوامل محیطی نیز سبب بروز پر خوری می شوند زیرا این عوامل تعادل میزان کالری دریافتی بدن را به هم میریزد مثلا کودکانی که زیاد تلویزیون می بینند و تحرک ندارند از تنقلات پر کالری استفاده می نمایند و انرژی کمتری مصرف می کنند.
شرایط دوران جنینی و نوزادی

تغذیه اولیه شیرخواران از فاکتورهای مهم در چاقی کودکان است. تغذیه جنینِ داخل رحم باعث تغییرات فیزیولوژیکی می شود. تغذیه نوزاد با شیر مادر از چاق شدن کودک در آینده جلوگیری می کند.

نکته :

عادت های نادرست، بیماری ها و تفکرات اشتباه به شدت بر روی پرخوری کودکان اثر گذارند.
وقتی علل پرخوری کودک و نوجوان شما جدی است

در بعضی از کودکان و نوجوانان، پرخوری نشانه یک مشکل در عادات غذایی آنهاست . گاهی اوقات این مشکل ریشه در اختلالات عاطفی یا اختلالات غذایی آن ها دارد.
پرخوری عاطفی یا عصبی چیست؟

پرخوری عاطفی یعنی غذا خوردن هنگام ناراحتی برای دوری از کلافگی یا پاسخ به احساسات شدید که نیاز به دریافت مواد مغذی را در فرد بالا می برد. پرخوری عاطفی باعث غذا خوردن زیاد می شود و معمولاً در آن زمان به آن اندازه کالری و مواد مغذی نیاز نیست. در طول زمان نیز کالری های اضافه روی هم جمع می شوند و باعث می شود که کودک به اضافه وزن و چاقی دچار شود. پرخوری همچنین عاملی برای احساس گناه یا خجالت در کودک خواهد شد.

اگر علائم پرخوری عاطفی را در کودک مشاهده کردید، حتماً با او در مورد نگرانی ها صحبت کنید. به او کمک کنید که پاسخ بهتری هنگام تمرکز روی حل یک مسئله داشته باشد.

اختلال غذایی بینگ چیست ؟

اختلالات مربوط به غذا خوردن معمولاً در سنین نوجوانی یا در اوایل جوانی رخ می دهند که یکی از آن ها اختلال غذایی بینگ می باشد که در آن شخص به طور منظم مقدار زیادی غذا را در مدت زمان کوتاه می خورد.

افرادی که به این اختلال دچار هستند، اغلب به دلیل غذای زیادی که می خورند از دیگران خجالت می کشند. ممکن است آن ها مقداری غذا را هم پنهان کنند تا تنهایی این کار را انجام دهند.

این افراد معمولاً سعی می کنند رژیم هایی را در پیش بگیرند اما به موفقیت نمی رسند. آن ها اغلب قول می دهند که پرخوری را ترک کنند اما موفق نخواهند شد. آن ها احساس می کنند که هیچ وقت نمی توانند میل زیاد خود به غذا خوردن را کنترل کنند و در نتیجه دچار اضافه وزن و چاقی می شوند.

اگر در مورد این اختلال در کودک خود نگران هستید، حتماً رفتار های او را زیر نظر بگیرید و با پزشک او صحبت کنید. پزشک می تواند کودک را ارزیابی کند و بهترین راهکارها را معرفی کند که به کودک کمک کند.

عوارض و خطرات پرخوری برای سلامتی چیست ؟

پرخوری می تواند عاملی برای اضافه وزن باشد و کودکانی که دچار اضافه وزن و چاقی هستند، در معرض خطرات و مشکلات جدی تری از جمله موارد زیر قرار می گیرند:

بیماری قلبی
دیابت
فشارخون بالا
کلسترول بالا
آسم
آپنه خواب
بعضی از انواع سرطان ها
اختلال پرخوری بینگ همچنین می تواند عاملی برای مشکلات معده و ایجاد علائم افسردگی باشد.

راه کار والدین برای مقابله با پرخوری کودکان و نوجوانان

عادات غذایی کودک از همان سن پایین آغاز می شود و ممکن است بین سنین 1 تا 2 سال شکل بگیرد. به همین دلیل بسیار مهم است که والدین عادات غذایی سالم را به کودک یاد بدهند و آن ها را تشویق کنند که این عادت ها را رعایت کنند.

نمونه هایی از این عادات سالم باید در سنین پایین آغاز شود و تا دوران نوجوانی هم ادامه پیدا کند. در این قسمت راهکارهایی را به شما معرفی می کنیم که می توانید آن ها را انجام دهید و سلامت کودک تان را تضمین کنید.

الگوی خوبی برای کودک باشید.
غذاها و میان وعده های سالم را برای خودتان انتخاب کنید.
همیشه به اندازه کافی پروتئین، سبزیجات و حبوبات کم چرب را در میان وعده ها و وعده های اصلی جای دهید.

حتی اگر کودک استقبال نمی کند، باز هم غذاهای سالم و متنوع را به او پیشنهاد دهید.
کودکان همیشه نسبت به غذای جدید پذیرا نیستند اما اگر سعی کنید انتخاب های سالم و متنوع داشته باشید، احتمال پذیرفتن آن در کودک بالاتر می رود و ممکن است که سریعاً به عادت غذایی سالم عادت کند.
به کودک یاد بدهید که چگونه باید برای ناهار در مدرسه انتخاب های سالم داشته باشد.

تا جایی که می توانید از مصرف فست فود دوری کنید. اگر هم مجبور شدید و او را به رستوران بردید، حتما سالم ترین ماده غذایی را انتخاب کنید.
از مصرف نوشیدنی های شیرین مثل نوشابه یا چای های طعم دار و شیرین خودداری کنید. اجازه ندهید که کودک شما در روز بیش از یک لیوان آبمیوه بنوشد.
او را مجبور نکنید که بشقاب غذای خود را کامل پاک و تمیز کند.
به او یاد دهید که هر زمان که احساس سیری کرد، می تواند از غذا خوردن دست بکشد.
از غذا به عنوان یک پاداش یا جایزه استفاده نکنید، مثلاً به جای این که بعد از انجام یک کار خوب، وعده خوردن بستنی را بدهید، می توانید به او قول دهید که یک بازی جدید با او انجام خواهید داد.
همیشه در خانه میان وعده های سالم داشته باشید. مثلا از میوه هایی مثل سیب و موز، سبزیجات خام مثل هویج و کلم، کرفس و ماست کم چرب استفاده کنید.

فواید فعالیت فیزیکی برای مقابله با عوارض مواقع پرخوری

کودک خود را تشویق کنید که از لحاظ فیزیکی و جسمی فعال باشد . فعالیت فیزیکی فواید بسیار زیادی از جمله موارد زیر دارد:

باعث می شود که به جای ذخیره چربی، کالری بسیار بیشتری در بدنش بسوزد.
سطح قند خون کودک را متعادل نگه می دارد؛ مخصوصاً زمانی که او در معرض مشکلاتی مثل دیابت باشد.
فشار خون و سطح کلسترول را پایین می آورد.
استخوان و ماهیچه های کودک را قوی می کند.
قدرت و استقامت کودک را بالا می برد.
استرس او را می کاهد.
خواب و وضعیت ذهنی او را بهبود می بخشد.
اعتماد به نفس او را بالا می برد زیرا باعث می شود که نسبت به بدن و ظاهرش، احساس بهتری داشته باشد.
از مشکلات جدی مثل اضافه وزن و چاقی جلوگیری می کند.
مطالعات نشان می دهد که انجام فعالیت فیزیکی به طور منظم برای رشد سالم کودک ضروری است. پس او را تشویق کنید که حداقل 60 دقیقه به انجام فعالیت های ایروبیک در طول روز بپردازد و انجام ورزش را برای او یک کار جذاب تبدیل کنید.

روش هایی که به شما کمک می کند کودک خود را از لحاظ فیزیکی فعال کنید

1. زمان استفاده از موبایل، کامپیوتر و لوازم الکتریکی را نباید بیشتر از دو ساعت در روز کنید زیرا بازی های ویدئویی و کامپیوتری، گشت و گذار در اینترنت، پیام دادن، تماشای زیاد تلویزیون باعث می شود که کودک کم تحرک شود. پس این زمان ها را محدود کنید.

2. به کودک خود کمک کنید تا فعالیت فیزیکی را پیدا کند که از آن لذت می برد ، مثلاً ممکن است کودک عاشق شرکت کردن در ورزش های گروهی، بازی در بیرون از منزل یا انجام یک کار به شکل داوطلبانه باشد.

3. انجام فعالیت فیزیکی را به عنوان بخشی از سبک زندگی خانوادگی خود تبدیل کنید. با هم پیاده روی کنید. دوچرخه سواری کنید و کارهای خانه را با یکدیگر انجام دهید و همیشه یک سبک زندگی فعال داشته باشید.
آیا باید برای کودک خود رژیم کاهش وزن در نظر بگیریم ؟

هرگز نباید کودک خود را مجبور به رعایت رژیم کاهش وزن کنید؛ مگر این که پزشک به شما دستور داده باشد. کودکان در طول روز به تعداد مشخصی از کالری ها و مواد مغذی برای رشد و افزایش سطح یادگیری نیاز دارند.

چه زمانی زیاد خوردن غذا توسط کودکان و نوجوانان طبیعی محسوب می شود؟

گاهی اوقات کاملاً طبیعی است که کودک و نوجوان بیشتر از حد معمول غذا بخورند. همچنین ممکن است کمی اضافه وزن هم پیدا کنند. این اتفاق معمولاً قبل از رشد قدی او رخ خواهد داد. این نوع اضافه وزن معمولاً به سرعت عبور می کند و باعث می شود که کودک بعد از آن، روند طبیعی را در پیش بگیرد.

منبع : نمناک