اعضای خانواده نخستین متضرران اعتیاد

شیعه نیوز: در طول زندگی افراد زیادی دچار مشکل سوء مصرف موادمخدر شده‌اند که شامل اعتیاد به الکل و مواد مخدر است.

اعتیاد، یک نوع بیماری است که نه تنها بر سلامت فیزیولوژیکی فرد، بلکه بر وضعیت روانی و عاطفی آن‌ نیز تأثیر می‌گذارد، به همین دلیل مطالب زیادی در خصوص تأثیرات منفی اعتیاد، نوشته شده است.

همان قدر که اعتیاد می‌تواند روی مصرف کننده موادمخدر تأثیر بگذارد، از لحاظ عاطفی نیز می‌تواند روی خانواده او اثرگذار باشد، چرا که اعتیاد و خانواده رابطه تنگاتنگی با یکدیگر دارند و افرادی که دچار سوء مصرف مواد مخدر هستند، اغلب متوجه آن نمی‌شوند.

رابطه بین اعتیاد به مواد مخدر و اعضای خانواده

وقتی خانواده‌ای برای کنار آمدن با عزیزی که با اعتیاد دست و پنجه نرم می‌کند، احساسات متضاد و شدیدی را تجربه می‌کند که حتی می‌تواند روی قو‌ی ترین رابطه‌ها هم تأثیر بگذارد, این موضوع آسیب جدی را به اعضای خانواده وارد می‌کند.

خانواده فردی که با اعتیاد درگیر است، متوجه این موضوع هستند که فرد مصرف کننده قصد ندارد برای خانواده خود مشکلی ایجاد و یا به آن‌ها آسیبی وارد کند که همین موضوع می‌تواند باعث شکل گیری همدلی شود که در این میان, خانواده به عنوان مهم‌ترین حامی فرد از او حمایت می‌کنند و به وی عشق می‌ورزند.

از طرف دیگر، فریب و دیگر اشکال سوء استفاده که فرد معتاد هر روز در قبال اعضای خانواده خود مورد استفاده قرار می‌دهد، علت اصلی درد و ناامیدی است که خانواده آن را درک و احساس می‌کنند، بنابراین این احساسات منفی، به روش‌های ناسالم خود را نشان می‌دهند و ممکن است باعث شوند که روی روابط خانوادگی فشار وارد شود.

موارد زیر، برخی از جدی‌ترین راه‌هایی هستند که نشان می‌دهند سوء مصرف مواد مخدر روی خانواده تأثیر می‌گذارد.

آثار مخرب اعتیاد روی اعضای خانواده

تأثیرموادمخدر روی فرزندان

مطالعات نشان می‌دهند که از ۵ کودک، یک کودک در خانواده‌ای بزرگ می‌شود که سوء مصرف مواد مخدر یا مشروبات الکلی دارند. بنابراین، اگر والدینی با مشکل اعتیاد به مواد مخدر دست و پنجه نرم می‌کنند؛ احتمالا این موضوع تأثیرات مخربی در رشد کودک خواهند داشت که این امر به ویژه در خانه‌های تک والدی بسیار جدی است، چرا که این کودکان، به جز خانواده خود, شخص دیگری را ندارند که به آن مراجعه کنند.

زمانی که یکی از والدین با اعتیاد درگیر می‌شود، بیش از حد مشغول جستجو و استفاده از مواد مخدر شده و در نهایت، این امر باعث دور شدن او از مسئولیت‌های خود می‌شود و در نهایت، آن‌ها نیاز‌های فرزندشان را برآورده نخواهند کرد که این بی مسئولیتی پدر یا مادر درگیر مواد مخدر، نیاز‌های اساسی مانند غذا و تمیز نگه داشتن کودک تا نیاز‌های ثانویه مانند اطمینان از تحصیل و زندگی اجتماعی فرزندشان را در بر می‌گیرد.

علاوه بر این، بین اعتیاد و افزایش خطر کودک آزاری ارتباط مستقیمی وجود دارد؛ به طوری که تحقیقات نشان داده است که کودکان بدسرپرست, شانس گرایش بیشتری به مصرف مواد مخدر و اعتیاد دارند و حتی اگر فرزند این گونه والدین به سوء مصرف مواد مخدر روی نیاورند، بزرگ شدن در چنین محیطی سلامت عاطفی و روانی وی را به خطر می‌اندازد که این امر روی اعتماد به نفس، سلامتی و رشد اجتماعی فرزند آن‌ها نیز تأثیر می‌گذارد.

از دست دادن اعتماد

اغلب معتادان به قول‌های خود عمل نمی‌کنند و این باعث می‌شود که روابط آن‌ها بیشتر تحت تأثیر قرار بگیرد، البته لازم به ذکر است که اغلب معتادان به دنبال این هستند که به تعهدات خود احترام بگذارند، امّا تأثیر مواد مخدر باعث می‌شود که نتوانند این کار را انجام دهند، بنابراین اگر آن‌ها در رابطه باشند، به دلیل توانایی نداشتن معتاد در انجام تعهدات، شخص مورد نظر از آن‌ها ناامید خواهد شد.

آن‌ها همچنین ممکن است وعد‌هایی را که به فرزندان خود می‌دهند، فراموش کنند که اگر این روند ادامه دار باشد، کودکان سخت‌تر می‌توانند به افراد دیگر اعتماد کنند که این اعتماد نداشتن به دیگران می‌تواند منجر به ازدواج‌های ناموفق و کودکان ناکارآمد شود.

افزایش استرس

فرد معتاد احتمالا در فشار اعتیاد خود تمام مسئولیت‌ها را به عهده شریک زندگی خود خواهد گذاشت، بنابراین این شریک زندگی اوست که کار‌ها را انجام می‌دهد.

رسیدگی به قبض‌ها، تصمیم گیری، تربیت فرزندان و تمیزکاری و... همه کار‌هایی هستند که فرد معتاد مسئولیت آن‌ها را به گردن شریک زندگی خود انداخته است و این امر، آن‌ها را در معرض خطر افزایش ابتلا به بیماری‌های ناشی از استرس مانند فشار خون بالا و اضطراب قرار می‌دهد.

علاوه بر این، افرادی که به طور مداوم با استرس کار می‌کنند، بیشتر در معرض خطرات ناشی از استرس قرار می‌گیرند و در نهایت، به یک باره از بین می‌روند و این می‌تواند باعث استرس و ناراحتی بیشتر اعضای خانواده شود.

مشکلات اقتصادی

تأمین مالی اعتیاد ارزان نیست و علاوه بر این، سوء مصرف مواد مخدر باعث می‌شود که یک فرد به دلیل عملکرد ضعیف یا حضور نداشتن در محل کار، شغل خود را از دست بدهد و پس از این اتفاق، آن‌ها برای رفع نیاز اعتیاد خود به پس اندازشان روی می‌آورند و در نتیجه، خانواده با مشکل پرداخت هزینه‌های اساسی مانند غذا، لباس، آب، برق و اجاره یا رهن مواجه خواهند شد.

این مشکلات ناشی از مصرف مواد مخدر به همین جا ختم نمی‌شود، چرا که ممکن است مشکلات قانونی دیگری مثل تصادف را نیز به وجود آورد که بار مالی سنگینی را در بر دارد و باعث به وجود آمدن مشکلات عدیده دیگری می‌شود.

فرد معتاد با افراد مختلفی که اغلب از جنس خودشان هستند، ارتباط دارد و بیشتر این افراد کسانی هستند که سعی می‌کنند برای جلب رضایت این فرد, الکل و مواد مخدر را در اختیار او قرار دهند و برای این منظور شاید حتی به او کمک مالی در حد تأمین مواد مخدر کنند که این موضوع نه تنها باعث به وجود آمدن مشکلات اقتصادی زیادی می‌شود، بلکه معتاد را به این فکر می‌اندازد که اعضای خانواده همیشه هزینه او را تأمین می‌کنند و در این خصوص مشکل خاصی نخواهد داشت.

سوء استفاده جسمی و عاطفی

سوء مصرف مواد مخدر علاوه بر اینکه حالت روحی و روانی فرد معتاد را غیر منطقی می‌کند، احتمال دارد که همه اطرافیان او را روی لبه تیغ قرار دهد و این بدان معنا که این اختلاف‌های ساده می‌توانند منجر به درگیری‌های بزرگ شوند، چرا که همه احساس می‌کنند از آن‌ها سوء استفاده شده است.

با رفتار غیر اخلاقی هر فردی، ممکن است علاوه بر سوء استفاده جسمی، سوء استفاده‌های عاطفی نیز صورت گیرد که معتادان می‌توانند عامل سوء استفاده باشند، امّا آسیب پذیری، آن‌ها را در معرض خطر قربانی شدن قرار می‌دهد.

کودکان افراد معتاد نیز ممکن است در نهایت از شخص دیگری سوء استفاده کنند و برخی دیگر از کودکان هم هستند که تلاش می‌کنند برای جبران سرزنش‌های پدر یا مادر معتاد خود بدرفتاری کنند که این اقدامات می‌تواند در آینده باعث بروز آسیب‌های شدیدی به روان کودک شود تا جایی که او به مصرف الکل و مواد مخدر روی آورد که این‌ها نشان می‌دهد اعتیاد و سوء استفاده از آن می‌تواند به یک چرخه کشنده تبدیل شود که تنها با درمان می‌تواند از بین برود.

ترس و سردرگمی

سوء مصرف مواد مخدر معمولا رفتار فرد را غیر قابل پیش بینی می‌کند، به طوری که شما هرگز نمی‌دانید که او در برابر یک موقعیت چه واکنشی نشان می‌دهد و اعضای خانواده برای جلوگیری از آزار جسمی یا روحی تلاش می‌کنند که برای دلجویی از فرد معتاد، جانب احتیاط را رعایت کنند که در نتیجه، باید گفت که اعتیاد در خانواده باعث به وجود آمدن فرهنگ ترس و آشفتگی می‌شود که به دنبال این موضوع، شادی از میان خانواده رخت بر می‌بندد.