شیعه نیوز: از گذشته تا امروز درمان بسیاری از بیماری‌ها، با گیاهان دارویی انجام شده است. یکی از این بیماری‌ها که اغلب پزشکان از درمان کامل آن قطع امید کرده‌اند، دیابت است. دیابت یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌های شناخته شده در دنیاست که امروزه شیوع بسیاری دارد. هم اکنون دارو‌های متعددی جهت کاهش میزان قند خون ارائه شده است، ولی به دلیل عدم بهبودی کامل این بیماری با مصرف دارو‌های موجود، تمایل به استفاده از درمان‌های جایگزین و سنتی افزایش یافته است.
نقش گیاهان دارویی با خواص کاهش دهنده قند خون در درمان بیماران دیابتی را نمی‌توان نادیده گرفت. در این مطلب به ده نمونه از بهترین گیاهان دارویی موثر در کنترل و درمان بیماری دیابت خواهیم پرداخت.
۱. کاسنی
گیاه کاسنی از جمله گیاهان دارویی است که هم به صورت خود رو یا وحشی و هم به روش کشت، در ایران قابل تهیه است. از برگ تازه گیاه کاسنی و عصاره یا عرق گیاه استفاده می‌شود. ریشه، ساقه، گل و برگ گیاه کاسنی خوردنی است. جالب است بدانید که برخی از افراد مبتلا به دیابت، با خوردن غذا‌هایی که طبیعت گرم دارند، میزان قندخون آن‌ها افزایش می‌یابد.
گیاه کاسنی طبیعتی سرد و‌تر دارد که برای کاهش قند خون موثر است. گیاه کاسنی برای تنظیم فعالیت‌های کبد بسیار مفید است، سلامتی کبد با تنظیم قند خون و ترشح انسولین مرتبط است. نوشیدن یک لیوان عرق کاسنی (به صورت نیمه لیوان عرق کاسنی و نصف آب) قبل از صبحانه تاثیر بیشتری خواهد داشت. کاسنی آرامش بخش است، در نتیجه افرادی که با استرس، میزان قند خون آن‌ها افزایش می‌یابد، حتما از عرق کاسنی استفاده کنند.
۲. بذر شنبلیله
دانه‌های شنبلیله دارای اثر ضددیابتی قابل ملاحظه‌ای هستند. متخصصان طب سنتی معتقدند که فیبر گیاهی موجود در دانه که محلول در آب است، باعث کاهش میزان قند خون می‌شود. همچنین ترکیبات متعدد دیگر، مانند اسیدهای‌آمینه موجود در پودر دانه، موجب تحریک تولید انسولین می‌شوند. تجویز پودر دانه شنبلیله علاوه بر کاهش قند خون، در کاهش غلظت کلسترول و تری‌گلیسرید خون نیز موثر است. مقدار دوز روزانه برای بیماران دیابتی ۱۵ الی ۵۰ گرم دانه چربی گرفته است. شنبلیله طبعی گرم و خشک دارد.
۳. بوقناق
گیاه بوقناق در زمره گیاهان خارداری است که در فارسی به نام باباخازن از آن یاد می‌شود. این گیاه رویش بیابانی و وحشی دارد. بوقناق از نظر طبع در طب سنتی، گرم و خشک است.
به گفته متخصصان طب سنتی، بوقناق برای پاکسازی کبد و فعالیت‌های آنزیمی کبد بسیار مفید است. تجربه ثابت کرده است که عرق بوقناق برای کنترل و تنظیم قندخون در افراد دیابتی به خصوص دیابت نوع دو، موثر می‌باشد؛ اما هنوز به صورت علمی ثابت نشده است.
۴. هندوانه ابوجهل
هندوانه ابوجهل یکی از گیاهان دارویی متعلق به خانواده خیار‌ها است. شکل ظاهری این گیاه و میوه آن، کاملا شبیه به هندوانه معمولی است، اما با ظاهری کوچک‌تر. میوه این گیاه دارای گلوکوزید قابل تبلوری با طعم بسیار تلخ به نام کولوسنتین است. در طب سنتی بسیاری از کشور‌ها از جمله ایران تجویز میوه این گیاه جهت کاهش قند خون متداول است.
اما میوه گیاه بسیار سمی است و مصرف خودسرانه آن باعث اسهال خونی، تخریب بافت معده و در نهایت مرگ می‌شود. برخی افراد مبتلا به دیابت، به اشتباه، دانه‌های وسط میوه گیاه را پودر کرده و می‌خورند. بهتر است از هندوانه ابوجهل به صورت خوراکی استفاده نشود. برخی از متخصصان طب سنتی، هندوانه ابوجهل را جهت جلوگیری و بهبود زخم‌ها و تاول‌های جزئی پا در افراد دیابتی موثر می‌دانند. به این صورت که میوه هندوانه را کوبیده و پا‌ها را مدتی روی محتویات له شده قرار می‌دهند. البته برای انجام این کار ابتدا باید با پزشک متخصص مشورت کرد.
۵. بامیه
طی یک آزمایش معتبر، آب بامیه موجب کاهش و کنترل قند خون موش‌هایی شد که مبتلا به دیابت بودند. تجربه ثابت کرده است که بامیه و دانه‌های آن نیز تاثیر مثبتی در کاهش قند خون دارد. طبع بامیه سرد و‌تر است.
۶. خارمریم
گیاه خار مریم با نام علمی Silybum marianum، یکی از گیاهان دارویی پرکاربرد در طب سنتی است. تجویز این دارو به افراد مبتلا به بیماری کبدی موجب افزایش حساسیت سلولی به انسولین و در نتیجه کاهش میزان قند خون شده است. یک مطالعه در سال ۲۰۰۶ نشان داد که مصرف خار مریم (بذر یا عرق گل) به مدت چهار ماه، میزان قند خون ناشتا و سطح انسولین افراد مبتلا به دیابت نوع دو را کاهش می‌دهد. طبع گیاه خار مریم گرم است.
۷. کارلا
کارلا (خیار یا خربزه تلخ) از خانواده کدوئیان، یکی از سبزیجات معروف آسیای جنوبی است. میوه کارلا سرشار از موادی مانند charactin و momordicin است. این دو ماده موجود در میوه کارلا می‌تواند در کنترل فشار خون و همچنین مبارزه با مشکلات بیماران دیابتی بسیار موثر واقع شود. یک نکته بسیار جالب درباره کارلا این است که دانه‌های میوه کارلا حاوی انسولین گیاهی، به نام پلی پپتید است که مانند انسولین در پانکراس بدن ما عمل می‌کند. شما با مصرف دانه‌های میوه کارلا می‌توانید سطح قند خون خود را کاهش دهید. نوشیدن آب میوه کارلا برای کاهش اثرات دیابت به ویژه دیابت نوع یک بسیار توصیه می‌شود.
۸. چای سبز
همه ما تقریبا به فواید چای سبز در درمان چاقی، کاهش کلسترول، پیشگیری از آلزایمر، بیماری‌های کبدی و ... آشنا هستیم. اما تحقیقات اخیر نشان داده که چای سبز برای افرادی که به دیابت مبتلا هستند، مفید است؛ چرا که چای سبز به عملکرد بهتر سیستم متابولیک کمک می‌کند. همچنین ترکیبات معروف به پلی فنول در چای سبز، در تنظیم قند خون، موثر است. در نتیجه خطر ابتلا به بیماری را کاهش می‌دهد.
۹. گزنه
گزنه گیاهی است علفی و چند ساله که ساقه آن چهار گوش بوده و بطور قائم تا ارتفاع یک متر بالا می‌رود. این گیاه در خرابه‌ها، باغ‌ها و نقاط مرطوب که چهارپایان از آن عبور می‌کنند، به حالت خود رو می‌روید. ریشه این گیاه خزنده بوده و در ناحیه‌ای که سبز می‌شود، به تدریج تمام منطقه را فرا می‌گیرد.
گیاه گزنه حاوی طیف وسیعی از ترکیبات آنتی‌اکسیدانی از جمله پلی فنول‌ها، فلاونوئید‌ها، لکتین و استرول‌ها می‌باشد. طبق مطالعات صورت گرفته، این گیاه، در کاهش سطح گلوکز خون و ریسک بیماری‌های قلبی عروقی به خاطر ویژگی‌های ضد‌فشار خون، آنتی‌اکسیدان و ضد التهاب موثر بوده است. همچنین گیاه گزنه از طریق مهار آنزیم‌های تاثیر گذار روی جذب قند غذا (آلفا آمیلاز و آلفا گلوکزیداز)، تغییر شکل عناصر تولید قند در بدن و محافظت از سلول بتا پانکراس (محل سنتز انسولین) روی کنترل قند خون در دیابتی‌ها موثر می‌باشد.
۱۰. سیاه گیله
سیاه‌گیله یا قره‌قات، نام یک گونه گیاه درختچه‌ای از سرده واکسینیوم است که معمولا در جنگل‌های شمال کشور، از جمله گیلان (اسالم) می‌روید. میوه این گیاه، خوراکی و به رنگ ارغوانی تیره یا سیاه است. برگ‌های سیاه‌گیله سبز تیره و سطح زیر متمایل به سفید است. برگ‌های این گیاه در طب سنتی، در درمان بیماری دیابت استفاده می‌شود. تحقیقات روی حیوانات آزمایشگاهی اثرات ضد دیابتی این گیاه را تایید کرده است. ماده موثر این گیاه به نام آنتوسیانوزید میرتیلین می‌باشد که توسط محلول الکل اسیدی استخراج می‌شود و فعال‌ترین مواد استخراجی است که دارای اثر مشابه انسولین، ولی ضعیف‌تر از آن است. جالب آن که اثر ضد دیابتی تجویز تک دوز این دارو تا چند هفته در بدن باقی می‌ماند.
ده نمونه از گیاهان ذکر شده موثر در کنترل و درمان دیابت، در اغلب عطاری‌ها و یا به صورت طبیعی در طبیعت قابل تهیه هستند. حتما به این نکته توجه کنید که مصرف و استفاده از این گیاهان، بدون تغییر در شیوه زندگی، هیچ اثری در تنظیم یا کنترل میزان قند خون شما نخواهد داشت. تاکید می‌شود که قبل استفاده از این گیاهان دارویی و درمانی موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
منبع: بهداشت نیوز
