به گزارش «شیعه نیوز»، حج تمتع امسال با توجه به شیوع کرونا برای کشورهای مختلف لغو و فقط برای ساکنان عربستان برپا شد.
برپایی حج تمتع ۹۹ با حضور ۱۰ هزار زائر ساکن عربستان
با لغو حج تمتع از سوی سعودی‌ها، بیش از ۸۶ هزار و ۵۰۰ زائر حج تمتع کشورمان که پس از حدود ۱۴ سال خود را برای حضور در مناسک حج ابراهیمی آماده کرده بودند، یک سال دیگر نیز باید در انتظار تشرف به این سفر معنوی بمانند. حالا با توجه به شیوع روز افزون کرونا و نامشخص بودن زمان مهار این ویروس و از همه مهم‌تر وضعیت حج تمتع سال آینده، باید در انتظار جلسات مسؤولان حج ایران و عربستان و همچنین پیش‌بینی سهمیه کشورمان برای حج سال آینده باشیم.
مذاکرات ایران و عربستان برای حج تمتع ۱۴۰۰ تا دو ماه آینده
حدود دو ماه آینده طبق روال هر ساله تفاهم‌نامه حج تمتع بین ایران و عربستان، در صورت موافقت دو طرف با شرایط یکدیگر به ویژه شرایط ایران برای حضور زوار در عربستان منعقد می‌شود و با توجه به نداشتن رابطه سیاسی و دیپلماتیک بین دو کشور، مسؤولان حج ایران و عربستان پای میز مذاکره می‌نشینند تا برای حضور زائران ایرانی در حج تمتع سال ۱۴۰۰ برنامهریزی کنند.
البته وضعیت کرونا در عربستان همچون بسیاری از کشورها در وضعیت مطلوبی نیست، اما با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از درآمد عربستان جدای از نفت از حضور زائران در این کشور است، درهای مسجدالحرام از هفته گذشته به روی زائران باز و عمره مفرده نیز پس از حدود ۷ ماه تعطیلی، مجدد برقرار شد.
برقراری عمره مفرده با حضور زائران ساکن عربستان/ از سرگیری عمره برای خارجی‌ها تا پایان ۲۰۲۰ میسر نیست
در مرحله نخست قرار است فقط ساکنان عربستان به عمره مفرده اعزام شوند و در هر دوره حدود ۶ هزار نفر با رعایت نکات بهداشتی به این سفر معنوی تشرف یابند و در صورت بهبود وضعیت، پذیرش عمره‌گزاران از سایر کشورها نیز آغاز شود که تاکنون عربستان سعودی برنامه خود را برای پذیرش عمره‌‍‌گزار خارجی با توجه به شرایط کرونا اعلام نکرده است و با وضعیت کنونی در این کشور، به نظر می‌رسد امکان برقراری پروازها برای حضور زائران در مکه مکرمه و ازسرگیری عمره مفرده برای سایر کشورها تا پایان سال ۲۰۲۰ فراهم نباشد.
کاهش سهمیه حج تمتع ۱۴۰۰ در جلسات سعودی‌ها بررسی می‌شود
حتی آنطور که از سوی فعالان سعودی شنیده می‌شود، به نظر می‌رسد برنامهریزی برای حج تمتع ۱۴۰۰ قرار است با تأخیر انجام شود و در صورت تصمیم به برپایی حج تمتع سال آینده، طرف سعودی سهمیه کشورها را کاهش دهد تا بتواند ضمن کنترل جمعیت و رعایت نکات بهداشتی از شیوع بیشتر کرونا جلوگیری کند. این پیشنهاد در جلسات اخیر متولیان حج تمتع عربستان در حال بررسی است.
سهمیه حج تمتع برای ایران در سال جاری، پس از کشورهای اندونزی، پاکستان، هند، بنگلادش و مصر به عنوان بالاترین تعداد زائر بود که با توجه به شرایط موجود باید منتظر تصمیم سعودی‌ها برای تخصیص سهمیه حج به هر کشور باشیم. اما آنطور که از جلسات سعودی‌ها پیش‌بینی می‌شود، کاهش تعداد زائران حج تمتع ۱۴۰۰ محتمل است.
گلایه کشورهای اسلامی از تصمیم عربستان و لغو حج تمتع
امسال پس از تعطیلی حج تمتع از سوی سعودی‌ها، برخی از کشورها از این اقدام عربستان گلایه داشتند؛ تا جایی که حجت‌الاسلام سیدعبدالفتاح نواب، نماینده ولی‌فقیه در امور حج و زیارت این اقدام سعودی‌ها را غیرسازنده عنوان کرد. همچنین برخی از کشورها خواستار اعزام حداقلی زائران به حج شده بودند و در مقابل نیز برخی از کشورها همچون اندونزی که با ۲۲۱ هزار زائر بالاترین تعداد زوار را به خود اختصاص داده بود، از حضور در حج تمتع انصراف داد؛ به طوری که حتی اگر حج تمتع با حضور حداکثری هم برپا می‌شد، از حضور زوار کشورش به عربستان جلوگیری می‌کرد.
حال با توجه به برنامه ایران برای حجاج کشورمان، سازمان حج و زیارت برنامهریزی برای اعزام بیش از ۸۰ هزار زائر به حج سال آینده را عملیاتی می‌کند؛ به طوری که پس از لغو حج تمتع از سوی سعودی‌ها، علیرضا رشیدیان، رئیس سازمان حج و زیارت از مذاکره با بانک مرکزی برای تثبیت نرخ ارز تخصیص یافته به عملیات حج ۹۹ برای حج سال آینده خبر داد که پس از برگزاری جلسات متعدد هزینه حج تمتع سال ۱۴۰۰ برای افرادی که هزینه حج را به طور کامل پرداخت کنند، تثبیت شد.
تصمیم سازمان حج و زیارت برای تثبیت قیمت حج ۱۴۰۰
سازمان حج و زیارت، هزینه حج تمتع سال ۹۹ را با احتساب ارز ۹ هزار تومانی بین حدود ۳۲ تا ۴۱ میلیون تومان در نظر گرفته بود و با توجه به هزینه بالای این سفر، مقرر شد زائران این مبلغ را در دو قسط بپردازند که در قسط نخست ۲۵ میلیون تومان با احتساب سود سپرده پرداخت شد. قسط دوم هزینه حج تمتع با توجه به نامشخص بودن این سفر و بلاتکلیفی زوار به دلیل اطلاع‌‌رسانی نکردن عربستان اخذ نشد و با تعطیلی حج تمتع ۹۹، مقرر شد زائران برای سال آینده مبالغ را در بانک مرکزی ذخیره کنند و با پرداخت کامل هزینه حج، مشمول افزایش قیمت این سفر معنوی با توجه به بالا رفتن قیمت ارز و به تناسب آن افزایش قیمت سفر به حج تمتع ۱۴۰۰ نشوند.
در نهایت حدود ۸۰ هزار زائر هزینه حج تمتع را به صورت کامل پرداخت کردند تا سال آینده با همین قیمت به حج تمتع مشرف شوند. اما با توجه به اینکه عربستان هنوز آماده پذیرش زائران خارجی نشده است، باید منتظر بود تا ببینیم حج تمتع سال آینده به چه شیوه‌ای برپا می‌شود و آیا کرونا تا آن زمان مهار می‌شود یا باید با شرایط موجود وضعیتی برای حج تمتع سال آینده اندیشیده شود.
در صورت کاهش سهمیه حج، تکلیف زائرانی که هزینه حج را تکمیل کردند چه می‌شود؟
در هر صورت بیش از ۸۰ هزار زائر ایرانی با پرداخت کامل هزینه حج تمتع منتظر اعزام به این سفر معنوی هستند و سازمان حج و زیارت نیز به نظر می‌رسد برای اعزام تمام این زوار برنامهریزی کرده است، اما مشخص نیست در صورت کاهش سهمیه از سوی عربستان، چگونه قرار است از بین بیش از ۸۰ هزار زائر، گزینشی صورت گیرد. البته یکی دیگر از مشکلاتی که بسیاری از مشمولان حج تمتع در ماه‌های اخیر از آن گلایه داشتند، نحوه گزینش زائران برای سال ۱۴۰۰ بود. همانطور که سازمان حج و زیارت عنوان کرده بود، افرادی که هزینه حج را به صوت کامل می‌پردازند، در اولویت اعزام قرار می‌گیرند. یعنی با پرداخت هزینه می‌توان سهمیه خود را جلوتر انداخت! در حالی که برخی از مشمولان معتقد بودند که وقتی نوبت آنها شده است، دلیلی برای پرداخت زودهنگام این هزینه وجود ندارد و می‌توانند با قیمت حج ۱۴۰۰ قسط دوم را بپردازند.
سهمیه ایران در حج تمتع امسال ۸۷ هزار و ۵۰۰ نفر بود که طبق روال ایران در نظر داشت درخواست افزایش سهمیه نیز دهد که با توجه به شرایط کرونا و لغو حج از سوی عربستان، هیچ زائری نه تنها از ایران بلکه از سایر کشورها نیز در ایام حج تمتع به عربستان اعزام نشد. البته عربستان مدعی بود که با وجود لغو حج برای سایر کشورها، ۷۰ درصد سهمیه حج ۱۴۴۱ را به خارجی‌های ساکن عربستان اختصاص داده است که با توجه به نداشتن روابط سیاسی دو کشور، هیچ زائری از ایران امسال در حج تمتع شرکت نکرد.
