هیپنوتیزم یک حالت معمولی است که در طی روز بارها آن را تجربه می کنیم. در واقع، هر بار آماده می شویم که روی کاری تمرکز کنیم، انگار که به دنیای هیپنوتیزم وارد شده ایم. توانایی اراده کردن برای متمرکز شدن یک مهارت بسیار ارزشمند است که مبنای تمرین خود هیپنوتیزمی به شمار می آید. در این مقاله در مورد روش های آموزش خود هیپنوتیزم و برخی مزایای آموزش آن صحبت می کنیم.
در خود هیپنوتیزمی شما روی یک تجربه بسیار متمرکز می شوید و در مورد رسیدن به اهدافتان عبارات مثبتی را به خودتان تلقین می کنید. خود هیپنوتیزم برخلاف زمانی که با یک درمانگر ملاقات می کنید، یک تمرین فردی است که باید به تنهایی آن را انجام دهید. در خود هیپنوتیزم شما هم از مزایای هیجانی و فیزیکی ریلکسیشن این تکنیک بهره می گیرید و هم می تواند افکار و واکنش هایتان را بهتر کنترل کنید.
برخی به دلیل باورهای غلطی که درباره هیپنوتیزم دارند نگران خطرات هیپنوتیزم هستند اما دکتر بهشتیان یکی از پژوهشگران حوزه هیپنوتیزم و هیئت عملی پژوهشگاه علوم انسانی معتقد است آموزش و تمرین خود هپینوتیزم هیچ اثر نگران کننده ای برای فرد ندارد. مگر افرادی که به اختلالات وخیم روانشناسی مثل سایکوز یا هسیتری مبتلا هستند که این افراد هم به اندازه کافی نمی توانند روی انجام تمرینات تمرکز کنند.
اگر کسی در حالت ذهنی «صحیح» قرار داشته باشد، چه کارهایی می تواند انجام دهد؟ وقتی کسی رو هدفی متمرکز است، برای انجام آن انگیزه دارد، و به موثرترین شکل از توانایی هایش برای رسیدن به آنها بهره می گیرد قدرت شخصی اش به اوج می رسد. او می تواند از این قدرت برای راحت تر آموختن مهارت های جدید، شرکت در مسابقات ورزشی، خلاق تر شدن، تحمل درد، و مقابله با مشکلات زندگی با اعتماد به نفس بیشتر بهره گیرد. البته اینها فقط تعداد اندکی از مزایای بی شمار آموزش هیپنوتیزم هستند.
خود هیپنوتیزمی ابزاری برای یادگیری تمرکز، ایجاد انگیزه، آگاهی بیشتر از خود و استفاده بهینه از مهارتهای ذاتی است. اگر به دقت به افرادی که کارهای شگفت انگیزی انجام می دهند نگاه کنید متوجه می شوید که آنها معمولاً به شدت روی کاری که در حال انجام آن هستند متمرکز شده اند. خود هیپنوتیزم در واقع ایجاد و استفاده از تمرکز به شکلی هدفمند است.
خود هیپنوتیزمی بسیار شبیه مدیتیشن است زیرا در هر دو فرد وارد حالت آرامش می شود. تفاوت اصلی این دو تکنیک این است که در خود هیپنوتیزم فرد روی هدفی که کیفیت زندگی او را ارتقا می دهد متمرکز می شود. اما در یک تمرین معمولی مدیتیشن فرد هدف خاصی در ذهن ندارد، بلکه فقط چیزهایی را که از ذهنش می گذرند بدون قضاوت یا هدف می پذیرد. هم خود هیپنوتیزم و هم مدیتیشن سلامت روان را تقویت می کنند، و هر دو به مزایای آموختن و استفاده هدفمند از تمرکز اشاره دارند.
مراحل یادگیری خود هیپنوتیزم در زیر ذکر شده اند. خود هیپنوتیزم تکنیکی بسیار ایمن است و شما بر تمام این فرایند نظارت خواهید داشت. علاوه براین، یک تجربه شخصی از این تکنیک کسب می کنید. هر زمان که خواستید به جلسه آموزش خود هیپنوتیزم پایان دهید، کافی است از یک تا پنج بشمارید و به خودتان دستور دهید که مجددا به حالت هشیاری بازگردید.
ابتدا باید از نظر فیزیکی احساس راحتی کنید زیرا به ریلکس شدن شما کمک می کند. روی یک صندلی نرم بنشینید و دست ها و پاهایتان را در حالت رها قرار دهید. البته می توانید دراز هم بکشید، اما ممکن است به زودی خوابتان ببرد! لباس های تنگ نپوشید و غذای زیاد نخورید تا احساس ناراحت نکنید. مراقب باشید در زمانی این تمرین را انجام دهید که 30-20 دقیقه چیزی حواستان را پرت نکند.
با استفاده از تکنیک متداول که «آرامش عضلای پیشرونده» نامیده می شود وارد حالت خلسه شوید. در این مرحله آگاهانه روی هر تنشی که در بخش های مختلف بدنتان جمع شده است تمرکز شوید و تنش ها را به ترتیب رفع کنید. از دست ها و بازوهایتان شروع کنید و سپس به سوی کمر، شانه ها، گردن، شکم، قفسه سینه، ساق پا و کف پایتان پیش روید. تصور کنید که تنش حل یا بخار می شود. می توانید عضوی را که دچار تنش شده است به آرامی منقبض و سپس رها کنید. احساس آرامش عمیق، خوشایند و راحتی که تجربه می کنید نقطه بسیار خوبی برای آغاز یادگیری هیپنوتیزم است.
مثال های قابل توجهی از کاربرد خود هیپنوتیزم در پزشکی وجود دارند. مثلا مستند ویکتور راوش (1980) درباره یک جراح دندانپزشک است که هیپوتیزم را آموخته است. او وقتی می خواست کیسه صفرایش را با استفاده از حراحی بردارد، از خود هیپنوتیزمی به عنوان تنها داروی بیهوشی استفاده کرد.
مشاهدات علمی اخیرا نشان داده اند که آموزش خود هیپنوتیزم می تواند به مراجهان کمک کند با برخی شرایط بالینی به طور موثری مقابله کنند. این شرایط بالینی عبارتند از:
