به گزارش «شیعه نیوز»، اشخاص دارای معلولیت مثل افراد دیگر، جزیی از جامعه هستند و وظیفه شهروندی در قبال آنها حکم میکند که روش ارتباط با این اشخاص را بدانیم تا چنانچه زمانی در کوچه یا خیابان و یا یک مهمانی با چنین شخصی روبرو شدیم و نیاز به ارتباط با وی داشتیم، این ارتباط در کمال شایستگی برقرار شود.
معلولیت چیست؟
طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی (۱۹۸۱)، معلولیت عبارت است از ایجاد اختلال در ارتباط بین شخص و محیط. به بیان دیگر، معلولیت مجموعهای از عوامل جسمی، ذهنی، اجتماعی و یا ترکیبی از آنها که به نحوی در زندگی فرد اثر سو برجای گذاشته ومانع زندگی او به گونه طبیعی میشود.
رفتار با یک فرد معلول
معلولین مثل دیگر اشخاص جامعه دارای حس و هیجان هستند
این که جامعه معلولین را از سایر اشخاص در جامعه جدا بدانید، بنظر اخلاقی نمیرسد برای این که معلولین هم مثل دیگران دارای حس بوده و درک و فهمی مثل بقیه دارند. البته به علت محدودیتهایی که دارند، نسبت به سایرین از حساسیت بیشتری برخوردارند و امکان دارد به رفتار و گفتار افراد دیگر عکس العمل افراطی نشان دهند؛ بنابراین باید همه اشخاص بدانند که در زندگی خویش چطور باید با دیگران و مخصوصا معلولین رابطه برقرار کنند چراکه همه ما در طول زندگی با این اشخاص برخورد خواهیم داشت.
فرد معلول را مخاطب اصلی خویش بدانید
موقع صحبت با شخص دارای معلولیت، با خود او حرف بزنید نه با همراه، مربی، پرستار یا والدینش برای این که هیچ کدام از ما دوست نداریم که موقع صحبت، شخص مقابلمان به کسی دیگر نگاه کرده و سئوالاتش را از وی بپرسد. با اشخاص ناشنوا هم مستقیما حرف بزنید و چنانچه طرف صحبت شما شخصی اتیستیک بود که موقع صحبت به چشم هایتان نگاه نمیکرد باز هم رو به او باشید و مخاطب کلامتان را خود او قرار دهید.
نخست از آنها سوال کنید، آنگاه برطبق خواست شان رفتار کنید
با این پیش فرض که آنها به کمک احتیاج دارند پیش نروید! اول سوال کنید که آیا می توانید، در راستای اثربخشتر یا ساده ترشدنِ کار، کمکی به آنها کنید. افرادِ با تواناییهای متفاوت بهتر از هر کس از نیازهای شان و شیوههای تأمین آنها آگاه اند. چنانچه از شما تقاضای کمک کردند، سوال کنید که برای کمک باید دقیقا چه کنید.
با اعضای خانواده معلولین، نرم و انعطاف پذیر باشید
بسیاری از افرادِ با تواناییهای متفاوت به همراهی و مراقبت اعضای خانواده شان احتیاج دارند. در بسیاری از موارد، اشخاص برای رسیدگی به نیازهای همسر یا فرزند معلول شان ناچار به ترک شغل میشوند. دربرابرِ این اشخاص انعطاف پذیر باشید و چنانچه امکان دارد اجازه دهید کارشان را با شرایط جدید ادامه دهند. این کار تأثیراتِ منفی روی خانواده و نیروی کار را کاهش میدهد.
هیچ گاه در ﻣـﻮرد ﭼﮕـﻮﻧﮕی ﺑـﺮوز ﻣﻌﻠﻮﻟﻴـﺖ از اﻓـﺮاد کم توان ﺳﺆال ﻧﻜﻨﻴﺪ.
ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺿﺮورﺗی در آن اﺣﺴﺎس ﻣیﻛﻨﻴﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ اﺑﺘﺪا ﺷـﺮاﻳﻂ ﻣﻨﺎﺳـﺒی را آﻣـﺎده ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﻓﺮد دارای معلولیت ﺑﺎ رﻏﺒﺖ ﺑﻪ ﺳـﺆاﻻت ﺷـﻤﺎ ﭘﺎﺳـﺦ دﻫﺪ.
متناسب با رده سنی آنها رفتار کنید
معلولان تنها از نظر بعضی کارکردها دارای محدودیتهایی هستند. این که با آنها مثل یک بچه رفتار کنید، امکان دارد در آنها حس ناراحتی و ناکارآمدی ایجاد کند. بهتر است همواره با معلولان مناسب با سنشان برخورد کنید.
استفاده نکردن از وسایل معلولین
یکی از مواردی که بسیار اتفاق میافتد استفاده از وسایل این اشخاص برای سرگرم شدن و استراحت کردن است. شاید به عنوان نمونه صندلی چرخ دار مکان خوبی برای استراحت باشد و ما بتوانیم از آن برای استراحت استفاده کنیم، ولی بدون شک چیزی که اشکار و بدیهی است ناراحتی اشخاص معلول از این کارهاست. برای استفاده از وسایل معلولین و جابجا کردن وسایل آنها از معلولین سوال کنید و در صورت رضایتشان به وسایل مربوطه را جابه جا کنید.
در دست دادن با اشخاص معلول عجله نکنید
اشخاص معمولی جامعه موقع مواجهه شدن با یکدیگر و پیدایش احساسات مثبت، با یکدیگر دست مید هند. در موقع برخورد با اشخاص معلول به علت وجود بعضی از محدودیتها در دست دادن به آنها عجله نکنید و اجازه دهید نخست آنها در این امر پیش قدم گردند. بدون دادن دست، با نشان دادن چهره بشاش و خندان هم میتوان در برقراری رابطه سازنده و دوستانه موفق بود.
اشخاص معلول هم تواناییهایی دارد
به خاطر داشته باشید که هیچوقت به عدم توانایی اشخاص توجه نکنید. مطمئن باشید هر کس دارای تواناییهایی است که باید شرایط بروز آن فراهم شود.
خداوند در انسانها این توانایی را قرار داده که چنانچه شخصی از عضوی، نقص داشته باشد، عضو دیگر قدرتمندتر از اعضای بدن اشخاص سالم عمل میکند. به عنوان مثال شخصی که دست راست وی دچار نقض شده است، خداوند چنین قابلیت را به وی میدهد که دست چپش طوری کار کند که اشخاص عادی با دو دست خود چنین توانایی را ندارند.
به قصد ترحم با آنها برخورد نکنید
چنانچه شخص معلول و دارای نقص عضو، متوجه ترحم اطرافیان شود و مجموعهای از این جملات «بخاطر این که تو ضعیف هستی، نمیتوانی، من کمکت میکنم» شوند، در روحیه وی تأثیر منفی گذاشته و بارها شاهد آن بودیم که این اشخاص دچار افسردگی میشوند.
در این مواقع با رفتار معقولانه میتوان به این اشخاص کمک کرد. به عنوان مثال چنانچه شخص معلولی میخواهداز خیابان بگذرد و از لحاظ راه رفتن مشکل دارد، شما میتوانید به او کمک کنید. در مواردی که این اشخاص نیاز به کمک دارند، خیلی معقولانه میتوانید به آنها بگویید «چنانچه به کمک نیاز دارید، در خدمتت هستم» و قصد ترحم نداشته باشید. مثلا بگویید: «آخی، نمیتوانی راه بروی، بیا کمکت کنم»
اطمینان شخص معلول را بدست آورید
باید توجه داشت این اشخاص به علت نقص عضو، بطور ناخودآگاه «آزرده خاطر» هستند و بعضی از آنها نسبت به اطرافیان خویش هم بدگمان می شوند و هنگامی که اطرافیان آنها را راهنمایی میکنند، آنرا از جنبه مسخره و تحقیر میپندارند.
در این مواقع باید اطرافیان این بدگمانی را طبیعی بدانند و تلاش کنید که آنها را نسبت به خودتان خوشبین نموده و کاری کنید که اطمینان این اشخاص را جلب کنید؛ به عنوان مثال اطرافیان باید تلاش کنند هنگامی که شخص معلولی را به مجلس و یا جمعی دعوت میکنند؛ وی با خود چنین تفکری نداشته باشد که تنها به او تعارف شده است.
منبع: بیتوته