به گزارش «شیعه نیوز»، در چند سال اخیر، یعنی بعد از قبضه قدرت در عربستان توسط محمد بن‌سلمان، نگاه جهان به پادشاهی عربستان با سو ظن و نگرانی بوده و جاه‌طلبی‌های ولیعهد عربستان هم این نگرانی‌ها را بیشتر کرده. بعد از ماجراهایی مانند چند شبه‌کودتا در شبه‌جزیره (حصر شماری از شاهزادگان در هتلی در ریاض)، قتل بی‌رحمانه جمال خاشقچی روزنامه‌نگار منتقد، تشکیل ائتلاف نظامی و حمله به یمن و… رسانه‌ها دیگر با تردید فعالیت‌های ولیعهد عربستان را نظاره می‌کنند. این امر البته در مواردی که می‌تواند در راستای جاه‌طلبی‌های بن‌سلمان در تبدیل کشورش به یک قدرت صاحب نفوذ منطقه‌ای قلمداد شود، بیشتر و نگران‌کننده‌تر نیز هست. مواردی مانند همکاری با چین در توسعه دانش و امکانات هسته‌ای عربستان- که شائبه سو استفاده نظامی از فعالیت‌های هسته‌ای را ایجاد کرده است. تا جایی که گفته می‌شود آژانس‌های اطلاعاتی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا همکاری هسته‌ای عربستان سعودی با چین پوششی برای غنی‌سازی اورانیوم و حرکت به سمت تولید سلاح هسته‌ای است یا نه.
سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا با بررسی تلاش‌های عربستان برای ارتقای توانایی‌های خود در زمینه هسته‌ای به دنبال پاسخ به این پرسش هستند که آیا این کشور با تولید سوخت هسته‌ای در مسیر توسعه تسلیحات هسته‌ای قرار دارد یا نه.
آژانس‌های جاسوسی در هفته‌های اخیر به اسنادی طبقه‌بندی شده دست یافته‌اند که نشان می‌دهد عربستان با همکاری چین به قابلیت تولید سوخت هسته‌ای دست یافته است. به گفته مقامات آمریکایی این اسناد زنگ‌های خطر را به صدا در آورده که عربستان سعودی تلاش دارد با پردازش اورانیوم خام آن را به شکلی ذخیره کرده و در آینده از آن برای غنی‌سازی و تولید تسلیحات هسته‌ای استفاده کند.
در بخشی از این مطالعه، به یک سازه تازه‌ساز در حوالی نیروگاه خورشیدی ریاض اشاره شده که به باور شماری از تحلیلگران دولتی و کارشناسان خصوصی می‌تواند یکی از چند سایت شناسایی‌نشده هسته‌ای عربستان سعودی باشد.
مقامات آمریکایی عقیده دارند که سعودی‌ها در این زمینه گام‌های آغازین را برمی‌دارند و سال‌ها طول خواهد کشید تا برنامه نظامی- هسته‌ای سعودی‌ها به توانایی ساخت یک سلاح هسته‌ای برسد.
مقامات سعودی هیچ‌گاه تمایلشان برای رقابت با جمهوری اسلامی ایران را پنهان نکرده‌اند و در سال‌های اخیر و پس از خروج دونالد ترامپ از توافق برجام هم همواره ادعا کرده‌اند که ایران برنامه هسته‌ایش را سرعت بخشیده است. سال ۲۰۱۸ محمد بن‌سلمان گفت که اگر تهران به توانایی تولید سلاح هسته‌ای دست یابد، عربستان هم تلاش‌هایش برای تهیه آن را تشدید خواهد کرد.
هفته گذشته، در جلسه کمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان، آدام شیف رئیس دموکرات این کنگره گفت که در لایحه بودجه اطلاعاتی کشور، دولت ملزم شده درباره تلاش‌های سعودی‌ها برای توسعه برنامه هسته‌ایش و همکاری هسته‌ای این کشور با هر کشوری جز آمریکا (از جمله چین و روسیه) تحقیق کند، که این آشکارا نشان می‌دهد که کمیته به برخی از فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده سعودی‌ها بدگمان است.
وال‌استریت ژورنال در مقاله‌ای که روز سه‌شنبه منتشر شد اعلام کرد که مقامات غربی نگران تاسیساتی در شمال غربی صحرای عربستان شده‌اند. وال‌استریت ژورنال نوشت که این بخشی از همکاری عربستان سعودی با چین برای استخراج کیک زرد از اورانیوم خام است. این نخستین مرحله در پروسه ذخیره‌سازی اورانیوم است که هم با اهداف غیرنظامی و هم برای تولید بمب هسته‌ای به کار می‌رود.
عربستان سعودی و چین به طور رسمی اعلام کرده‌اند که یک سری پروژه مشترک هسته‌ای در خاک عربستان در دستور کار دارند که از آن جمله می‌توان به پروژه استخراج اورانیوم از آب دریا اشاره کرد که چین اعلام کرده با هدف توسعه و پیشرفت برنامه هسته‌ای بزرگ‌ترین تولید کننده نفت جهان در جهت تولید برق هسته‌ای یا تبدیل عربستان سعودی به یک صادر کننده اورانیوم پی گرفته می‌شود.
مقامات اطلاعاتی دهه‌های متمادی است که به دنبال شواهدی هستند که نشان دهد سعودی‌ها قصد تبدیل شدن به یک قدرت نظامی هسته‌ای را دارند. این یک نگرانی تقریبا همگانی است و تحلیلگران عقیده دارند که تاثیراتی گسترده در منطقه خواهد داشت و با ایجاد رقابت نظامی هسته‌ای باعث بی‌ثباتی خاورمیانه خواهد شد. تاکنون اسرائیل تنها قدرت هسته‌ای نظامی منطقه بوده، اما این امر هرگز به طور رسمی تایید نشده است.
در دهه ۱۹۹۰، سعودی‌ها در تولید بمب هسته‌ای کمک‌های زیادی به پاکستان کردند. حالا در شرایطی که نزدیک به هفتاد و پنج سال از اولین و تاکنون آخرین بمب هسته‌ای می‌گذرد، تنها ۹ کشور دنیا دارای سلاح هسته‌ای هستند.
اما از زمانی که مشخص شد بهانه‌های آمریکا و انگلیس برای حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ بر اساس ارزیابی‌های نادرست از برنامه‌های هسته‌ای و میکروبی صدام حسین انجام گرفته، سازمان‌های اطلاعاتی از ترس تکرار این اشتباه فاحش چندان تمایلی به هشدارهای هسته‌ای ندارند.
در کاخ سفید، ظاهرا دولت ترامپ نسبت به تلاش سعودی‌ها نگرانی چندانی ندارد. آنها که به اصرار و تاکید خواهان خاتمه دائمی برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران بودند، بر تلاش‌های عربستان سعودی جهت تولید سوخت که می‌تواند گامی در مسیر تولید سلاح باشد، چشم بسته‌اند، آن‌هم در حالی که پرونده عربستان سعودی در زمینه حقوق بشر و ماجراجویی‌های نظامی چندان هم روشن نیست. اما ترامپ و دستیارانش به واسطه ارتباط نزدیکی که با رهبران سعودی دارند، ترور جمال خاشقچی روزنامه‌نگار منتقد سعودی را نادیده گرفته و حتی ولیعهد عربستان را به خاطر تلاش در راستای صلح مورد تقدیر و تجلیل قرار داده‌اند.
اما طرف دیگر ماجرا بی‌تردید برای آمریکایی‌ها نگران‌کننده است. آمریکا در چند ماه اخیر در چند جبهه مختلف، از شیوع عامدانه ویروس کرونا تا سرکوب آزادی‌خواهان هنگ کنگ علیه چین به منازعه برخاسته است. با این حال، -حداقل- تاکنون درباره توافق هسته‌ای چین با سعودی‌ها شاهد واکنش رسمی ایالات متحده نبوده‌ایم و سخنگویان شورای امنیت ملی و سازمان سیا هم در این مورد اظهارنظر نکرده‌اند.
هفته گذشته وزارت امور خارجه در بیانیه‌ای که در نیویورک تایمز منتشر شد، گفت که «آمریکا به همه شرکا و متحدین خود در مورد خطرات تعامل با جمهوری خلق چین در زمینه فعالیت‌های هسته‌ای غیرنظامی هشدار می‌دهد» و در ادامه با ذکر خطراتی مانند خطر استراتژیک همکاری با چین، سرقت فناوری و خطراتی از این دست به شرکا و متحدینش پیشنهاد کرد که «فقط با تامین‌کنندگان قابل اعتماد که دارای استانداردهای منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای هستند کار کنند».
با این‌که ترامپ از آغاز دولت خود به توافقاتی با سعودی‌ها بر سر برنامه هسته‌ای غیرنظامی این کشور دست یافته -که به تصویب کنگره نیاز دارد- اما به هر حال همکاری عربستان با چینی‌ها زنگ خطر را به صدا درآورده که سعودی‌ها ممکن است دست از ایالات متحده برداشته و در زمینه زیرساخت‌های چند میلیارد دلاری مورد نیاز برای تولید سوخت هسته‌ای به چین متوسل شوند. به هر حال تجربه تاریخ نشان می‌دهد که چین به طور سنتی اصرار چندانی بر تدابیر سختگیرانه‌ای چون پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای نداشته و احتمالا در آینده نیز نخواهد داشت.
با این حال با توجه به رخدادهای منطقه همکاری عربستان با چین باعث شگفتی برخی نیز شده است. موات لارسن در این زمینه با ذکر این که رابطه جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی از رقابت نیز خصمانه‌تر است، به طنز می‌گوید که عربستان سعودی به دنبال همکاری‌های هسته‌ای و توافق‌نامه دفاعی با روسیه و چین است که هر دو روابط اقتصادی عمیقی با ایران دارند و در سال‌های اخیر در مقابل آمریکا از ایران حمایت کرده‌اند.
ماجرای همکاری هسته‌ای عربستان و چین با این که قبلا به طور رسمی از سوی دو طرف ماجرا رسانه‌ای شده بود، اما زمانی نگرانی رسانه‌ها را موجب شد که سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا در یک منطقه بیابانی یک سایت هسته‌ای را شناسایی کردند که مشکوک به نظر می‌رسید. سایتی که دیوید آلبرایت، رئیس موسسه علوم و امنیت بین‌المللی گفت کهشباهتی تقریبی با تاسیسات اتمی اصفهان دارد که آن نیز توسط چینی‌ها ساخته شده است.
