آیا بدون تشرف می‌توان ثواب حج را کسب کرد

به گزارش «شیعه نیوز»، حج جزء معدود عبادت‌هایی شمرده می‌شود که برای گروه خاصی از مسلمانان واجب است و هر ساله تعداد محدودی از مسلمانانی که استطاعت جسمانی و مالی دارند به این فریضه بزرگ اسلامی مشرف می‌‌شوند، اما آیا سفر حج و برکات این سفر منحصر به زائران حج تمتع است و سایر مسلمانان نمی‌توانند از آن بهره‌مند شوند؟ امسال که حج تمتع به صورت محدود برگزار می‌شود و زائران کشورهای اسلامی در این سفر معنوی حضور ندارند، چگونه می‌توان از معنویت و برکات حج بهره‌ برد؟

این دو سؤال را از حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعبدالفتاح نواب، نماینده ولی‌فقیه در امور حج و زیارت، پرسیدیم که وی پاسخ داد: وقتی فردی به حج مشرف می‌شود همه کسانی که در شکل‌گیری شخصیت این زائر خانه خدا مؤثر بوده‌اند، از سفر حج او بهره می‌برند و حتی امکان دارد خود حاجی از سفر حج بهره کافی نبرد، اما کسانی که در شکل‌گیری شخصیت او نقش داشته‌اند یا در حضور وی در سرزمین وحی مؤثر بوده‌اند از برکات آن حج بهره‌مند شوند. برای مثال اگر خود زائر با نیت خالصی به حج مشرف نشود، از این سفر بهره نخواهد برد، اما کسانی که زمینه تشرف او را فراهم کرده‌اند، از این تشرف بهره‌ معنوی خواهند برد. این افراد ممکن است پدر و مادری باشند که در ساختن روحیه دینی فرد نقش داشته‌اند یا مربی و معلمی که به فرد در پرورش اخلاق دینی کمک کرده‌اند.

حجت‌الاسلام والمسلمین نواب در خصوص کسانی که به حج مشرف نشده‌اند اما دوست دارند از معنویت حج بهره ببرند، گفت: اگر فردی به زائر حج تمتع التماس دعا بگوید و آن زائر او را دعا کند، آن فرد از برکات حج بهره‌مند خواهد شد، اما اگر همانند امسال حج تعطیل باشد، می‌توان ثواب حج را کسب کرد. طبق روایات، کسانی که دهه اول ذی‌الحجه بین نماز مغرب و عشا نماز ذکر شده در مفاتیح‌الجنان را بخوانند، خداوند از ثوابی که به زائران خانه خود می‌دهد، به این افراد نیز عنایت خواهد کرد.

ثواب حج را ببریم

وی تصریح کرد: بنابراین ممکن است انسان به حج مشرف نشود، اما ثواب حج را ببرد و از مواهب سرزمین وحی بهره‌مند شود. طبق روایات، اگر کسی مشکل برادر دینی خود را برطرف کند، ثواب چند ده‌، چند صد یا چند صد هزار حج را به وی می‌دهند. بنابراین برای اینکه انسان از مواهب حج بهره‌مند شود، تنها راهش تشرف به مکه نیست. امام رضا(ع) در این خصوص می‌فرمایند که اگر کسی مشکل برادر دینی خود را برطرف کند، ثواب چندین حج مقبول را می‌برد.

نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت با اشاره به اینکه زائران حج تمتع سال جاری، یک سال فرصت دارند که خود را بیش از گذشته برای حضور در سرزمین وحی آماده و خودسازی کنند، گفت: اینکه راه خانه خدا به این صورت بسته شده، آزمایش الهی برای همه ماست و از سوی دیگر این فرصت را خداوند به ما داده تا بیشتر در زمینه حج فعالیت کنیم.

وی ادامه داد: تاریخ سرزمین وحی و اسلام را مطالعه کنید. توجه ویژه به آیات قرآن کریم در خصوص حج نیز به شما در شناخت حقیقت حج کمک می‌کند. کاری که حضرت ابراهیم(ع) انجام داده به حدی اهمیت دارد که خداوند متعال به حضرت محمد(ص) می‌فرماید: «ثُمَّ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ؛ سپس به تو وحى كرديم كه از آيين ابراهيم حق‏گراى پيروى كن [چرا كه] او از مشركان نبود». (سوره نحل آیه ۱۲۳) یعنی ای پیامبری که سرسلسله همه پیامبران الهی و سید رسل هستی، از روش و آئین ابراهیم خلیل پیروی کن. اگر زائر در خصوص زندگی حضرت ابراهیم مطالعه کند، در فهم حقیقت حج موفق‌تر می‌شود.

ضرورت مطالعه درباره آداب حج

حجت‌الاسلام والمسلمین نواب اضافه کرد: حضرت ابراهیم(ع) برای اطاعت از خداوند حضرت اسماعیل را برای قربانی برد و حضرت اسماعیل(ع) نیز این مسئله را پذیرفت. همه اینها درس است و وقتی زائر به مکه مشرف می‌شود، حجر اسماعیل را که در آن حضرت اسماعیل دفن است می‌بیند. وقتی زائر مطالعه کند، با نگاه و بصیرت دیگری به این اماکن مشرف می‌شود. حج یک فرع دینی است و همه مسلمانان با مطالعه درباره این دستور الهی و تاریخ اسلام می‌توانند اطلاعات دینی خود را افزایش دهند و این امر می‌تواند به تغییر سبک زندگی کمک کند.

نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت به زائران توصیه کرد تا فرارسیدن حج آینده به مطالعه کتاب‌هایی درباره آداب حج بپردازند تا از سرّ پوشیدن لباس احرام، تلبیه گفتن و ... مطلع شوند و گفت: فرصتی به زائران امسال داده شده تا با دید وسیع‌تر و بهتری در سال آینده به حج مشرف شوند و با همین هدف آموزش زائران حج تمتع تا حج سال آینده تداوم خواهد‌ داشت.