به گزارش «شیعه نیوز»،اگر تنها ابزاری که در اختیار دارید یک چکش باشد پس هر مشکلی به چشم شما شبیه یک میخ دیده میشود. "
این یک ضرب المثل معروف انگلیسی است که میخواهد بگوید انسانها تحت تاثیر پیشینه و دانش و تخصص خود قرار می گیرند و قصد دارند راهکارهایی متناسب با آموختهها و چارچوب ذهنی خود ارائه دهند.
بر این اساس، آبراهام مازلو، روانشناس، نظریهای تحت عنوان " چکش " مطرح و در آن اظهار کرده است که برخی از افراد مشکلات را مثل میخ میبینند و میخواهند آنها را با چکش حل کنند.
واقعیت این است که زندگی مدرنیته امروز با تمامی پیچیدگیها و مشکلاتی که دارد مستلزم دقت و نگاه متخصصانه است؛ چرا که نمیتوان به سرعت و با نادیده گرفتن تمامی جوانب نسبت به برطرف شدن مشکلات اقدام کرد.
مهرداد ثابت، روانشناس، در گفت و گو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان, در رابطه با " نظریه چکش مازلو " اظهار کرد: انسانها دیگر مثل گذشتههای دور به صورت قبیلهای زندگی نمیکنند و شکل گیری زندگی مدرن و وسیع شهری و مشکلات ناشی از آن و زندگی در این شرایط مستلزم مهارتهای گستردهای برای حل مسائل و مشکلات است.
وی بیان کرد: انسانها نمیتوانند در تمامی زمینهها تخصص کافی داشته باشند. از اینرو، در زندگی مدرنیته شهری باید از یکدیگر چیزهای مفیدی یاد بگیرند و آن دسته از مسائل و مشکلاتی که تخصصیتر هستند را باید به افراد متخصص واگذار کنند.
این روانشناس تصریح کرد: افراد عاقل، متفکر و بالغ، هنگام روبرو شدن با یک موقعیت جدید و چالش برانگیز از ابزار قدیمی استفاده نکرده بلکه از روشهای مفیدی برای برطرف شدن مسائل و مشکلات استفاده میکنند.
ثابت گفت: برخی از افراد اطلاعاتشان محدود به یک حوزه است. بدین معنا که تنها با یک ابزار آشنایی دارند و میخواهند صرفا با همین روش و ابزار به تمامی مسائل و مشکلات پاسخ دهند. در واقع، آنها تنها یک کلید دارند که میخواهند تمامی قفلها را با این کلید باز کنند.
وی با بیان یک مثال ادامه داد: مثلا ممکن است یک روانشناس به تمامی ابعاد و روشهای درمانی آشنایی کافی نداشته باشد؛ به طوری که برای درمان اختلالهای متفاوت صرفا از یک بسته درمانی استفاده کند و با همین روش باعث به وجود آمدن مشکلات متعددی برای افراد شود چرا که درحقیقت از راه حل چکشی استفاده کرده است.
این روانشناس تصریح کرد: گاهی برخی از این روانشناسان با استفاده از نظریه چکش مازلو، در زندگی زوجین کلیشههایی را تحمیل میکنند چرا که آنها صرفا با یک راه حل آشنایی دارند و بدلیل سهولت یا اطلاع نداشتن از راهکارهای دیگر و یافتن پاسخ سریع, درصدد ارائه یک راهکار سریع و ناکارآمد هستند.
ثابت گفت: در چینین شرایطی، فرد تمامی مشکلات را به شکل یک میخ میبیند و تنها ابزاری که در دسترس دارد چکش است. حال، تصور کنید که این چکش و میخ در اختیار فردی که تخصص کافی ندارد قرار بگیرد. در این صورت، او فکر میکند که تمامی مسائل و مشکلات را میتواند با استفاده از این چکش برطرف کند.
وی در خصوص پیامدهای ناشی از به کارگیری راه حلهای چکشی ادامه داد: آن چه که به عنوان یک راه حل شروع میشود، در طول زمان میتواند به یک حساسیت و آسیب پذیری ناخوشایند و غیر ضروری همراه با کاهش توانایی افراد در حیطه مهارتهای تکنیکی، اجتماعی، شناختی، مدیریتی، تحقیقی و آموزشی تبدیل شود.
این روانشناس با اشاره به استفاده از دو راهکار مهم برای اجتناب از راه حلهای چکشی تاکید کرد: یادگیری مهارتهای حل مساله و استفاه از نظر افراد خیرخواه و همچنین روانشناسان کارآمد و حرفهای برای این منظور بسیار مفید هستند.