به گزارش «شیعه نیوز»، در روز عید فطر، روزه حرام است و مسلمانان نماز عید برگزار میکنند. پرداخت زکات فطره در این روز بر مسلمانان واجب است. در ادامه با آداب و رسوم چند کشور در برگزاری عید فطر آشنا خواهیم شد، با ما همراه باشید.
عراق:
یکی از چیز‌هایی که عید فطر را در عراق از دیگر کشورهای اسلامی متمایز می‌کند، پخت شیرینی «کلیجه» به صورت دسته جمعی است. برای پخت این شیرینی اعضای خانواده دور هم جمع شده و شیرینی می‌پزند. این شیرینی با ترکیبی از آرد، روغن، شکر مخلوط با خشکبار، خرما و کنجد تهیه می‌شود. پس از آن در قالب‌های کوچک و بزرگ ریخته و مادر خانه آنها را در داخل فر قرار می‌دهد. در روز عید مردم که برای عید و بازدید به خانه‌های هم می‌روند، این شیرینی را به مناسبت آنکه فصل سرما باشد یا گرما با نوشیدنی گرم یا سرد میل میکنند. مردم عراق درجنوب بصره، بر اساس عادت قدیمی در کوچه‌ها و محله‌های خود برای ایجاد مهر و محبت جمع شده و غذای مخصوص «المطبک» را که از گوشت و برنج درست شده با هم می‌خورند. این آداب و رسوم را از آبا و اجداد خود به ارث برده اند و در ایام عید فطر و عید قربان از این غذا استفاده میکنند. این آداب و رسوم، رسم کشورهای جزیره عربی، نجد و حجاز بوده است و در عربستان و کویت همچنان ادامه دارد.
یمن:
مردم یمن نیز به آداب و رسوم خاص خود پایبندند و از انواع مختلف شیرینی‌های محلی خود می‌خورند. برعکس دیگر کشورها مردم یمن در روز عید فطر به طیبعت می‌روند و و در این روز از طبیعت بکر لذت می‌برند و لباس‌های نو می‌خرند و می‌پوشند. زنان یمنی جزء معدود زنانی هستند که در طبخ گوشت و کبابی کردن آن مشهورند. مردان با چوب درختان برایشان وسایل کباب کردن گوشت را آماده میکنند. این نوع غذا در مهمانی‌ها و مراسم درست می‌شود.
امارات:
مسلمانان امارات در آخرین روزهای‌ماه مبارک رمضان با خرید لباس نو و تغییر برخی از لوازم منزل به استقبال عید سعید فطر می‌روند. براساس یک سنت دیرینه مردم امارات عید را در کنار اعضای خانواده، دوستان و دیگر مسلمانان با شکرگزاری به درگاه خداوند سپری میکنند. در روز نخست عید فطر بعد از خوردن خرما و برخی شیرینی‌های سنتی لباس‌های نو به تن کرده و به مسجد می‌روند تا نماز عید را اقامه کنند. بازی‌های دسته جمعی، نقاشی حنا روی دست و داستان‌سرایی، از دیگر مراسم این روز است. عید فطر در این کشور سه‌روز تعطیل است و یک روز قبل از فرارسیدن عید نیز جزو تعطیلات قرار می‌گیرد.
سوریه:
مردم سوریه در ساعات اولیه روز عید نماز خود را در مسجد جامع اموی و یا دیگر مساجد برپا میکنند و پس از آن به زیارت اهل قبور رفته و بر سر مزار اموات خود، قرآن تلاوت میکنند. مردم سوریه به ویژه در روستا‌ها طبق آداب و رسوم خود اقوام و خانواده‌ها به دور هم بر سر یک سفره که مملو از غذاها، خواراکی‌ها و شیرینی‌های محلی است، جمع می‌شوند. این شیرینی‌ها شامل «المزالیقات، الملیحی، قطایف و فطایر» می‌شود. در شهر‌ها و استان‌های سوریه، مرردم علاوه بر شیرینی‌ها از کیک‌ها م نوشیدنی‌هایی لذت می‌برند که به مدت طولانی آن را تناول نکرده بودند که شامل السندوات، القشه، المحاشی و الکبب می‌شود. دمشقی‌ها مثلی دارند که می‌گویند دهه اول ماه مبارک رمضان «للمرق»، دهه دوم «للخرق» و دهه سوم «لصر الورق» است و به این معنی است که دهه اول به آبگوشت خوری، دوم خریدن لباس و دهه سوم به خوردن شیرینی جات اختصاص دارد.
عربستان:
مردم عربستان بر اساس عادت و آداب و رسوم همیشگی خود صبح روز عید فطر قهوه، چای، انواع آبمیوه‌ها و خرما‌ها را تناول می‌کنندو پس از آن یکی از مشهورترین خوردنی‌ها که از برنج و گوشت «الکبسه» درست شده می‌خورند. از عادت‌های اهل مکه خوردن شیرینی «المنار» بعد از نماز عیدفطر است که همسرانشان تهیه کرده اند.
عمان:
عید سعید فطر در کشورهای حوزه‌ی خلیج فارس نیز از رنگ و بوی خاصی برخوردار است. در این کشورها، روز عید فطر در‌های کاخ برای دیدار از پادشاه یاامیر آن سرزمین باز است. مردان این مناطق پس از اقامه‌ی نماز با یکدیگر رو بوسی میکنند. مراسم رو بوسی در این کشورها سنت خاصی دارد. در این روز تمام افراد خانواده بهترین لباس‌های خود را بر تن میکنند و در نماز عید شرکت می‌نمایند. قبل از نماز، موذنین با خواندن اذان، پایان ماه رمضان را اعلام کرده و مردم را به نماز دعوت میکنند.
کویت:
کشور کویت تنها کشوری است که مردم برای عید فطر هفت شبانه روز را به جشن گرفتن می‌پردازند. در این روز‌ها تمامی مغازه‌ها با پرچم‌هایی مخصوص عید زینت داده می‌شوند. تمامی منازل و مغازه‌ها و حتی شرکت‌ها نیز از قبل تمیز شده اند و بوی عود از همه جا به مشام می‌رسد. در این روز‌ها مردم به عید دیدنی اقوام و آشنایان می‌روند و همگی لباس‌هایی نو که برای این عید خریداری کرده اند، می‌پوشند.
فلسطین:
مردم فلسطین، عید فطر را در میان خون و مرگ جشن می‌گیرند، ولی با این وجود مادر‌ها در خانه‌ها شیرینی می‌پزند. پناهندگان فلسطینی در روز عید بر سر مزار اموات و شهدای خود می‌روند و برایشان قرآن تلاوت میکنند.
سودان:
مردم کشورهای عربی و اسلامی، عید فطر را به عنوان یکی از برزگترین اعیاد اسلامی خود جشن می‌گیرند و با آداب و رسوم خاصی به استقبال عید فطر می‌روند. مردم سودان در نیمه ماه مبارک رمضان با خانه تکانی کردن خود را برای عید آماد میکنند. زنان در خانه انواع کیک و شیرینی‌های محلی را می‌پزند و بعد از نماز عید به مساجد برده و به میان مردم و افراد کهنسال و کودکان تعارف میکنند. بعد از نماز عید فطر مردم به دیدن بیماران و افراد کهنسال می‌روند. ساعت‌های اول عید به دید و بازدید اقوام و همسایگان اختصاص دارد. بعد از ظهر روز عید بعد از نماز ظهر و خوردن ناهار، مردم بر سر مزار اموات خود می‌روند.
ترکیه:
عید فطر در ترکیه به دلیل مصرف زیاد شیرینی و آب نبات در این روز به 'شکر بایرامی' یعنی عید شکر معروف است. چند روز مانده به عید خانه تکانی و پخت و پز شیرینی‌های مخصوص عید شروع می‌شود. نماز عید با شکوه تمام و با حضور برخی سران سیاسی و دولتی ترکیه در مساجد محل در سراسر کشور برگزار می‌شود. مردم در این روز به زیارت اهل قبور می‌روند، لباس‌های نو استفاده میکنند و به دید و بازدید از خویشان و آشنایان می‌پردازند. در ترکیه تعطیلات رسمی به مناسبت این عید سه روز است.
مصر:
مسلمانان مصر یک هفته پیش از فرا رسیدن عید فطر به استقبال این روز رفته و مراسم خاصی که برگرفته از میراث گذشتگان آنها است و با گذشت زمان نیز آن را حفظ کرده‌اند برگزار میکنند. شب عید فطر مصری‌ها اشعار خاصی که یکی از آنها "این شب عید” است را می‌خوانند. نماز عید فطر دراین کشور بسیار باشکوه برگزار می‌شود و صندوق‌های پرداخت زکات فطریه در محل برگزاری نماز‌ها مستقر می‌شوند. تعطیلات عید از اول تا سوم شوال است. کیک‌های عید فطر درعین بومی بودن از تنوع زیادی برخوردار است. برگزاری مسابقات ورزشی از جمله اسب دوانی از مراسم خاص عید فطر در مصر است.
اندونزی:
مردم اندونزی با برگزاری مراسمی به نام حلال‌به‌حلال به معنی روز مصالحه و آشتی که در مساجد برگزار می‌شود به استقبال عید فطر می‌روند. در شب عید مسلمانان اندونزی به کوچه و خیابانها می‌روند و ندای الله اکبر سر می‌دهند و با زدن طبل و نواختن موسیقی رسیدن عید فطر را اعلام کرده و به یکدیگر تبریک می‌گویند. ارسال کارت تبریک به آشنایان در ایام عیدفطر نیز یکی دیگر از مرسومات عیدفطر در اندونزی است. از رسوم جالب در اندونزی در زمان عید فطر بازگشت بیشتر اندونزیایی‌هایی خارج‌نشین به کشورشان است. در اندونزی سه‌روز پیش و دو روز پس از عید فطر تعطیل رسمی است.
هندوستان:
مسلمانان کشور هندوستان نیز در روز عید فطر آداب ویژه‌ای دارند. پس از نماز، بزرگترین فرد خانواده در منزل به انتظار اقوام و آشنایان می‌ماند و برای پذیرایی از آنها، غذای عید فطر تهیه می‌کند. کوچک‌تر‌ها با حلقه‌های گل به دیدار ریش‌سفید خانواده می‌روند و ظهر عید فطر را با هم می‌گذرانند. در این روز، موسیقی سنتی هندی در کوچه و بازار نواخته می‌شود و مردم لباس‌های نو به تن میکنند. در حقیقت نمایش نماد‌های سنت و فرهنگ اصیل هندی، بخشی از جشن عید فطر را به‌خود اختصاص می‌دهد؛ به‌طوری که بدون آن، عید مفهومی ندارد و با آن، رنگ و بوی دیگری می‌گیرد. از این‌رو جشن عیدفطر، در میان مسلمانان هندی به‌دلیل سبک خاص فرهنگی‌ای که دارند، اندکی متفاوت است.
پاکستان:
مسلمانان پاکستان نیز مانند دیگر کشورهای مسلمان نشین، روز عید را با اقامه نماز عید فطر و صرف صبحانه‌ای ساده آغاز میکنند. سپس به دیدار بزرگان خانواده می‌روند و صله رحم را به جا می‌آورند. البته جشن واقعی عید فطر در پاکستان، از ظهر آن روز شروع می‌شود. شوهر‌ها و پدر‌ها به فرزندان و همسرانشان عیدی می‌دهند و خانم‌های خانه، غذای خوش طعمی را که به «خرمای شیرین شده» معروف است، آماده میکنند و همگی با هم به هنگام صرف ناهار، روز عید را جشن می‌گیرند. تعطیلات عید فطر در پاکستان سه روز است و در آن، مدارس و اداره‌ها تعطیل می‌شود و همه به تفریح و شادی می‌پردازند و بیشتر وقت خود را با اقوام و آشنایان می‌گذرانند.
اردن:
عید سعید فطر از بزرگترین اعیاد اردن است. مردم از چند روز پیش از فرا رسیدن عید در تکاپوی خانه تکانی، خرید لباس و سایر مایحتاج عید هستند. آنها در این روز به دید و بازدید اقوام، دوستان، همسایگان و زیارت اهل قبور می‌پردازند. وزارتخانه ها، اداره‌های رسمی و موسسه‌های عمومی به مناسبت عید سعید فطر در این کشور چهار روز تعطیل هستند.
مالزی:
مردم مالزی عید فطر را (hari raya puasa) به معنای روز عید می‌نامند. آنان از چند روز مانده به عید خود را آماده‌ی استقبال میکنند، شهر را چراغانی کرده به خرید از فروشگاه‌ها برای آمادگی در روز عید می‌پردازند. مردم به سفر می‌روند تا روز عید را در روستا‌ها و شهر‌های مختلف در کنار خانواده‌ی خود سپری کنند. مردم مالزی در شب پیش از عید به تهیه‌ی غذا و شیرینی سنتی مخصوص از جمله "رندانگ" که از گوشت گاو و مرغ پخته شده در شیرنارگیل درست می‌شود و همچنین "توپات" که از برنج پیچیده شده در برگ خرما تهیه می‌شود می‌پردازند. رسم جالب دیگری که در این کشور جریان دارد سنت "سفره باز" است. نخست وزیر و مقامات دولتی قبل از عید از مردم دعوت به عمل می‌آورند تا در روز عید در خانه‌ی آنان حضور پیدا کنند. مقامات دولتی در روز عید درب خانه‌ی خود را بر روی عموم مردم باز میکنند و مردم هم برای عرض تبریک به منزل آنان می‌روند.
افغانستان:
در افغانستان سه روز تعطیل رسمی برای عید فطر در نظر گرفته شده است. این عید دارای تقدس زیادی برای مردم افغانستان است. معمولا مردم برای عید لباس‌های نو خریده، کودکان و نوجوانان به دست‌های خود حنا می‌بندند و عده‌ی زیادی از مردان و تعداد کمی از زنان برای نماز در مساجد جمع می‌شوند. در این سه روز همسایه‌ها برای دید و باز دید به خانه‌های یکدیگر می‌روند و عید را به هم تبریک می‌گویند. دید و بازدید‌ها به گونه‌ای است که وقتی کسی به خانه‌ی دیگری رفت، دیگری نیز حتما باید به خانه‌ی او بیاید و اگر چنین نکند عمل او بی احترامی به شخص مقابل پنداشته می‌شود. در بعضی از روستا‌ها مراسم عید به صورت دسته جمعی برگزار می‌شود به گونه‌ای که زنان روستا با پخت نوعی نان به همراه همسران و کودکان خود در خانه‌ی بزرگ روستا جمع می‌شوند.
تونس:
در تونس عید فطر با حلوا آغاز می‌شود. این نام شیرینی‌ای است که مردم از اجداد خود از صد سال پیش یاد گرفته و به یکدیگر یاد داده اند. به مناسبت عید زنان تونسی شیرینی‌هایی با نام‌های «المقروض، الغریبه، الباقلاوه، المحشی و الصمصه» درست میکنند. بسیاری تونسی‌ها در این روز، طبق‌های شیرینی خود را با یکدیگر مبادله میکنند و هنگام مهمانی رفتن از شیرینی‌های یکدیگر تناول میکنند. اهالی روستای صفاقس، در این روز بر اساس آداب و رسوم خود ماهی شور درست میکنند و در روز اول عید می‌خورند. تونسی‌ها عید فطر را عید صغیر می‌نامند به دلیل اینکه اعتقاد دارند این برای کودکان است، زیرا بزرگترهابرایشان لباس‌های عید، کفش و اسباب بازی می‌خرند و به آنها عیدی می‌دهند.
لیبی:
مردم لیبی در روز عید، لباس‌های سنتی خود را می‌پوشند و با همان لباس‌های سنتی خود به مساجد و به دید و بازدید اقوام خود می‌روند. در روز عید مردم شیرینی‌های «البقلاوه، المقروض و الغریبه» می‌پزند و آب انار و آبمیوه‌های دیگر می‌نوشند.
میانمار:
جوانان مسلمان میانماری گروه‌های آوازخوانی با عنوان جاگو تشکیل می‌دهند که به زبان هندی و اردو به معنای بیدارباش است. این گروه‌ها به شهر‌های کوچک می‌روند و هنگام سحر شعر‌هایی را با مضمون معنوی و تنها با استفاده از هارمونیکا می‌خوانند تا مردم برای صرف وعده سحری بیدار شوند. عید فطر در این کشور تعطیلی رسمی ندارد، اما بعضی از کارکنان دولت به صورت ساعتی مرخصی می‌گیرند تا به دید و بازدید اقوام بروند. مسلمانان برای عرض تبریک دست راست خود را بر روی پیشانی می‌گذارند و دست دادن و یا در آغوش گرفتن در این عید رسم نیست. پخش غذا و هدیه بین خانواده‌ها و کارکنان غیرمسلمان دولت نیز رواج دارد. مسلمانان میانماری در این عید از بزرگتر خود طلب بخشش میکنند. در صبح عید فطر نماز جماعت در فضا‌های باز برگزار می‌شود و معمولا خانم‌ها در این نماز شرکت نمی‌کنند. مردم با تزئین خانه‌ها و چراغانی محلات یا ارسال کارت تبریک یا ایمیل تبریک و برگزاری آتش‌بازی جشن می‌گیرند.
چین:
از ۵۶ گروه مذهبی در جمهوری چین حداقل ۱۰ گروه که جمعیتی معادل ۱۸ میلیون نفر دارند، مسلمان هستند و عید فطر را جشن می‌گیرند. در یکی از استان‌های چین جمعیت هان چین در مؤسسات عمومی و خصوصی و دستگاه‌های دولتی وعده‌های غذای گوشت و بره سرو می‌کند. در بعضی دیگر از استان‌ها مانند شینگ ژیان و نینگ ژیا یک الی سه روز تعطیلی رسمی برای مسلمانان و غیرمسلمانان اعلام می‌شود. اما در برخی نواحی فقط یک روز مرخصی به مسلمانان داده می‌شود. مردم در این ایام بر سر مزار سید اجل عمر شمس الدین سیاستمدار پارسی می‌روند و مرقد وی را غبار روبی میکنند و در آنجا قرآن می‌خوانند. همچنین سر زدن به مزار درگذشتگان در این ایام رواج دارد.
آمریکا:
مسلمانان آمریکا در مراکز اسلامی، مساجد و یا پارک‌ها نماز عید فطر را به صورت جماعت برگزار میکنند. در ایام سه روزه عید مردم به دید و بازدید یکدیگر رفته، غذا‌های شیرین و یا تند سرو میکنند و گاهی خیرین یا مراکز اسلامی جشن‌هایی را تدارک می‌بینند. در بعضی از شهر‌ها تعداد مسلمانان آنقدر زیاد است که ظرفیت مساجد پر شده و نماز را در چند نوبت برگزار میکنند. اداره پست آمریکا از سال ۲۰۰۱ به مناسبت عید فطر تمبر‌هایی را روانه بازار می‌کند.
کانادا:
در کانادا هم مانند آمریکا مسلمانان با ملیت‌های مختلف از محل کار خود یک روز مرخصی می‌گیرند تا نماز عید فطر را در کنار یکدیگر و به صورت جماعت برگزار کنند. در این ایام دانشجویان دو الی سه روز به کلاس نمی‌روند؛ چراکه این عید بزرگ را فرصت خوبی برای دیدار خانواده خود در شهر‌های دیگر می‌دانند. در کانادا نیز جشن‌های مختلفی در مساجد، سالن‌های شهر یا مراکز اسلامی برگزار می‌شود و در مکان‌هایی با نام خانه باز غذا‌های مختلف و شیرینی برای مسلمانان و غیرمسلمانان سرو می‌شود. در این مراکز مسلمانان به دیدار یکدیگر می‌روند و عید را تبریک می‌گویند. در شهر‌هایی مانند ونکور، اوتاوا، تورنتو، مونترال و کلگری به دلیل تعداد بالای مسلمانان و راحتی حال آنان نماز را در چند نوبت برگزار میکنند.
انگلستان:
عید فطر در انگلستان نیز یک تعطیلی عمومی نیست بلکه مسلمانان از محل کار خود مرخصی می‌گیرند تا بتوانند نماز عید را به صورت جماعت برگزار کنند. همچنین پوشیدن لباس‌های نو، پخت غذا‌های محلی، عیدی دادن و دید و بازدید در این عید جزو آداب و رسوم مسلمانان از ملیت‌های مختلف است.
