به گزارش «شیعه نیوز»، پیدایش تغییرات در زندگی افراد، پیامد‌هایی را به همراه دارد و تولد نوزاد کوچک در خانواده از این امر مستثنی نیست و ممکن است در روابط والدین با فرزند اول اختلال ایجاد کرده و باعث ایجاد تغییراتی در رفتار کودک شود.
زمانی که فرزند دوم متولد می‌شود، میزان اقتدار و قدرت فرزند ارشد خانواده کمتر شده و او به اجبار برای جلب توجه والدین و ارضای نیاز وابستگی، با عضو جدید خانواده رقابت می‌کند. اکثر والدین نیز ناخواسته، به فرزند کوچک خود توجه بیشتری را معطوف می‌کنند.
فرزند اول تاکنون مرکز توجه والدین خود بوده و برای حفظ این جایگاه، بطور غیرارادی به خواهر یا برادر خود حسادت می‌کند.
روان شناسان معتقدند، عدم توجه به تغییرات رفتاری کودکان پس از تولد فرزند دوم، می‌تواند به صدمه دیدن سلامت روان کودک منجر شود.
البته باید توجه داشت که عملکرد والدین بستگی زیادی به شرایط سنی کودک دارد مثلا یک کودک سه ساله در مورد تغییری که قرار است در خانواده اتفاق بیفتد به اندازه یک کودک ۵ ساله نمی‌فهمد. اما به هر حال، فهمیدن و درک احساسات کودک و نحوه برخورد وی با این موضوع، بخشی از پیشرفت احساسی وی را شامل می‌شود.
کودک بالای ۳ سال پخته‌تر است
اگر فاصله بین تولد فرزند دوم و اول زیر ۳ سال باشد باعث می‌شود فرزند اول از لحاظ روانی آسیب ببیند. مادر به دلیل بارداری و تولد فرزند دوم از نظر روانی، عاطفی یا حتی تغذیه نمی‌تواند توجه کافی به فرزند اول خود داشته باشد و قادر به ایجاد فضای مناسبی برای رشد فرزند اولش نخواهد بود.
اما گر فاصله سنی بین کودک اول و دوم بالای ۳ سال باشد فرزند اول به یک پختگی و در اثر آن به شناخت بیشتری از خود رسیده است. در نتیجه این موضوع به مادر کمک می‌کند فرزند دوم خود را با مشکل‌های کمتری به دنیا بیاورد، اما باید این نکته را هم بپذیریم که حسادت یکی از موضوعات طبیعی در فرزند اول محسوب می‌شود که خواه ناخواه به وجود خواهد آمد، اما نوع رفتار والدین به خصوص مادر می‌تواند روی تعدیل و تقلیل این حس تاثیر داشته باشد.
تغییرات رفتاری کودکان بعد از تولد فرزند دوم
اکثر کودکان پس از به دنیا آمدن خواهر یا برادر کوچکشان، دچار تغییرات رفتاری می‌شوند، بسته به نوع شخصیت کودک و آماده سازی والدین، این تغییرات می‌تواند مثبت یا منفی باشد.
لجبازی، پرخاشگری، حسادت، ترس از جدایی از مادر، دیدن کابوس‌های شبانه از جمله واکنش‌های منفی است که در فرزند اول پس از به دنیا آمدن فرزند دوم ایجاد می‌شود و در اکثر کودکان بروز چنین رفتار‌هایی طبیعی بوده و با عملکرد صحیح والدین رفع می‌شود. در برخی موارد، اختلال در عادات غذایی و خواب کودک، پرخاشگری‌های عصبی و آسیب رساندن به نوزاد مشاهده می‌شود.
برای به حداقل رساندن این لطمات احتمالی، بهترین کار این است که شما پیش از تولد نوزاد جدید، در باره تغییری که قرار است در خانواده اتفاق بیفتد صحبت کنید. اما در نظر داشته باشید دیر یا زود، نوزاد متولد می‌شود و باید فرزند خود را برای این پدیده آماده کرده باشید؛ و او را ایفای نقش خواهر یا برادر بزرگ‌تر آماده کنید.
مسایل پزشکی خود را برای کودک توضیح دهید
به فرزند خردسال خود توضیح دهید که مراجعه شما به پزشک به علت بیماری نیست بلکه مادران باردار باید مرتب به پزشک مراجعه کنند تا وضعیت مادر و نوزاد داخل شکمش چک شود. این موضوع می‌تواند از نگرانی‌های او بکاهد.
او را می‌توانید در مراجعات پزشکی، همراه خود ببرید، حتی کودک شما می‌تواند به صدای قلب جنین شما گوش کند یا حتی او را از طریق دستگاه سونوگرافی ببیند و احیانا سوالاتی را که در ذهن دارد با پزشک سونوگرافی در میان بگذارد. حتما با راهنمایی و کمک مشاور خانواده به تمام سوالات او در باره مسافر کوچک خانواده پاسخ دهید.
با ورود فرزند دوم، از توجه خود به کودک کم نکنید
با کودک خود در مورد اهمیت نقش او در ارتباط با نوزاد خانواده و کمک‌های موثری که می‌تواند داشته باشد صحبت کنید. در ضمن دقت داشته باشید اگر وسایل نوزادتان را آماده و مرتب می‌کنید، حتما تغییراتی هم در اتاق کودک خود اعمال کنید تا حس کند او هم به اندازه نوزاد خانواده مهم و در مرکز توجه قرار دارد.
به فرزند اول مسئولیت بدهید.
اما راهکار درست، دادن اطلاعات به فرزند اول است یعنی والدین قبل از اینکه تصمیم به بارداری بگیرند خوب است با کودک در این مورد صحبت کنند. درواقع، باید برای کودک توضیح داد که با تولد خواهر یا برادری که در راه است ممکن است توجه و محبت والدین به اندازه فعلی نباشد، چون برادر یا خواهر به توجه و کمک والدین نیاز دارد.
در واقع، باید کودک را از شرایطی که قرار است ایجاد شود، آگاه کنیم. از جمله کار‌هایی که می‌توان انجام داد سهیم کردن کودک در مراقبت و نگهداری فرزند دوم است. درواقع، با دادن مسئولیت‌هایی به فرزند اول او را در تولد فرزند دوم سهیم کنیم. برای مثال از کودک می‌خواهیم که چیدمان اتاق فرزند دوم را بر عهده بگیرد تا احساس حسادت به حداقل ممکن برسد. این راهکار مدیریتی ارتباطی بین فرزند اول با دوم است.
فرزند دوم را از فرزند اول دور نکنید
هرگز سعی نکنید فرزند اول را از فرزند دوم دور کنید. بسیاری از والدین با تصور اینکه فرزند اول ممکن است به فرزند دوم آسیب برساند فرزند دوم را از او دور نگه می‌دارند که این کار به هیچ وجه درست نیست و باعث بروز حسادت در فرزند اول خواهد شد.
مادر با تولد فرزند دوم همچنان باید نوع ارتباط فرزند اول با دوم را مدیریت کند یعنی کماکان مسئولیت‌هایی را به فرزند اول در خصوص نگهداری و مراقبت از فرزند دوم بدهد تا تعامل بین فرزند اول و دوم را بیشتر کند. وقتی فرزند دوم به یک سالگی رسید لازم است از اتاق والدین جدا شود. در ۶ ماه اول لازم است کودک کنار والدین بخوابد، در ۶ ماهه دوم توصیه می‌شود کودک در تختی مجزا، اما همچنان در اتاق خواب والدین خود باشد و، اما در ۶ ماه سوم بهتر است کودک از اتاق والدین خارج شود و در اتاق فرزند اول بخوابد.
این کار به فضای ارتباطی بین فرزند اول و دوم کمک بخواهد کرد. معمولا فرزند اول ممکن است این حس را داشته باشد در شرایطی که فرزند دوم کنار والدینش خوابیده، او به نوعی تنها رها شده و به همین دلیل خود را تنها رها شده و به همین دلیل خود را تنها حس می‌کند و حس حسادت در او ایجاد می‌شود، بنابراین قبل از اینکه باعث بروز چنین حس‌هایی در فرزند اول شویم لازم است در مورد چنین شرایطی برای فرزند اول شفاف سازی کنیم و برایش توضیح دهیم در چند ماه اول برحسب نیاز‌های فرزند دوم لازم است او کنار والدین بخوابد. با این کار حساسیت‌ها را به حداقل خواهیم رساند.
منبع: بیتوته
