به گزارش «شیعه نیوز»، مُبطِلات روزه یا مُفْطِرات رفتار‌هایی هستند که روزه را باطل می‌کنند. مهم‌ترین مفطرات خوردن و آشامیدن و رابطه جنسی هستند. دوری از بیشتر مبطلات واجب، ولی اجتناب از برخی مانند سفر، واجب نیست. برخی مفطرات در هر صورت باعث باطل شدن روزه هستند، اما بیشتر آن‌ها فقط در صورت عمدی بودن باعث روزه را باطل می‌کنند.
به‌فتوای فقیهان، موارد زیر جزو آن دسته از مبطلات روزه است که باید از آن‌ها اجتناب کرد. البته در خصوص برخی از آن‌ها اختلاف‌نظر هست:
خوردن و آشامیدن
آمیزش جنسی
استمناء
دروغ بستن به خدا، پیامبر اکرم (ص) و امامان
رساندن غبار غلیظ به حلق
ارتماس یا فروبردن تمام سر در آب. برخی از فقیهان این مورد را از مبطلات روزه نمی‌دانند.
باقی‌ماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان صبح. کسی که جنب شده یا از حیض و نفاس پاک شده باید قبل از اذان صبحغسل کند و اگر تا اذان صبح غسل نکند روزه آن روزش باطل است.
اماله (تنقیه) با مایعات
قی‌کردن
نیت قطع روزه یا نیت انجام‌دادن یکی از مبطلات آن.
موارد بالا در صورت عمدی‌بودن منجر به بطلان روزه می‌شوند، ولی اگر از روی فراموشی یا اجبار انجام شوند، روزه باطل نمی‌شود.
مبطلاتی که انجام‌دادنشان در روزه جایز است
مسافرت‌رفتن (قبل از اذان ظهر)، دیدن خون حیض یا نفاس، جزو مفطرات هستند، ولی اجتناب از آن‌ها واجب نیست. یعنی شخص روزه‌دار می‌تواند سفر کند.
خوردن و آشامیدن
بر اساس فتوای فقیهان، خوردن و آشامیدن وقتی روزه را باطل می‌کند که عمدی باشد و اگر شخص فراموش کند که روزه است، روزه‌اش صحیح است. این حکم به خوردنی‌ها و آشامیدنی‌های متعارف اختصاص ندارد. مقدار خوردن و آشامیدن هم مهم نیست. همچنین خوردن و آشامیدن باید از طریق دهان و حلق باشد. برخی از فقیهان، تزریق آمپول یا سرم را باعث از بین رفتن روزه نمی‌دانند.
تشنگی زیاد
به‌فتوای بیشتر فقیهان شیعه، اگر روزه‌دار دچار تشنگی شدیدِ غیرقابل تحمل شود، می‌تواند به قدر ضرورت و رفع تشنگی، آب بنوشد. درباره وظیفه روزه‌دار پس از نوشیدن آب، دو فتوا وجود دارد: برخی می‌گویند گرچه نوشیدن آب جایز دانسته‌اند، روزه باطل می‌شود و با این حال روزه‌دار باید تا هنگام مغرب از مفطرات روزه دوری کند و قضای آن روز را نیز بگیرد. در مقابل، گروهی دیگر از فقیهان، با وجود نوشیدن آب، روزه را صحیح می‌دانند و در نتیجه می‌گویند نیازی به قضای آن نیست.
رفتار‌های جنسی
جِماع یا آمیزش جنسی، هرچند به انزال منجر نشود، روزه را باطل می‌کند. آمیزش از قُبُل یا دُبُر (جلو یا پشت) تفاوتی ندارد و در این حکم تفاوتی بین زن و مرد نیست. اگر روزه‌دار از روى فراموشى یا از روى اجبار، به‌طورى که هیچ اختیارى نداشته باشد، جماع کند، روزه‌اش باطل نمى شود.
فقیهان استمناء (خارج کردن عمدی منی) را نیز از مبطلات روزه می‌دانند؛ البته به‌فتوای آنان، اگر کسی قصد انزال (خروج منی) نداشته باشد، اما رفتارش به انزال منجر شود، روزه‌اش صحیح است. ملاعبه اگر با هدف خروج منی صورت نگیرد و به‌طور اتفاقی به انزال منجر شود، روزه را باطل نمی‌کند؛ اما اگر کسی با هدف انزال ملاعبه کند و رفتارش به انزال منتهی شود، روزه‌اش باطل است.
احتلام یا خروج منی در خواب از مبطلات روزه نیست؛ اما اگر کسی قبل از اذان صبح محتلم شود، باید تا قبل از اذان صبح غسل جنابت انجام دهد. احتلام در طول روز به روزه ضرری نمی‌رساند.
غبار غلیظ و سیگار
به فتوای تعداد زیادی از فقیهان، رساندن غبار غلیظ به حلق، روزه را باطل می‌کند. بر همین اساس گروهی از فقیهان شیعه، کشیدن سیگار و قلیان و مانند آن‌ها را نیز جزو مبطلات دانسته‌اند. در رساله توضیح‌المسائل بعضی از فقیهان، تصریحی بر باطل شدن روزه با سیگار نیست؛ فقط استعمال دخانیات در حال روزه، به احتیاط واجب حرام دانسته شده است.
دروغ، غیبت و گناهان اخلاقی
گناهانی مثل دروغ و غیبت در شمار مبطلات روزه نیستند. به‌فتوای فقیهان تنها دروغ‌بستن به خدا، پیامبر اسلام (ص) و امامان شیعه روزه را باطل می‌کند. برخی فقیهان دروغ‌بستن به حضرت زهرا (س) و سایر پیامبران و جانشینان آن‌ها را نیز جزو مبطلات شمرده‌اند. در این میان محمدحسین کاشف‌الغطاء دروغ بستن به خدا و پیامبر و امامان را باعث باطل‌شدن روزه نمی‌داند. او معتقد است این کار جزو گناهان کبیره است و همچون سایر گناهان، در ماه رمضان حرمتش تشدید می‌شود.
شنا و استحمام و غسل کردن
برخی از فقیهان، اِرتِماس، به‌معنی بردن تمام سر زیر آب، را از عوامل باطل کننده روزه دانسته‌اند. بنا بر این فتوا، غسل ارتماسی در حال روزه ماه رمضان صحیح نیست و باعث بطلان روزه هم می‌شود. به‌فتوای این گروه از فقیهان، اگر بخشی از سر بیرون آب باشد، روزه صحیح است؛ بنابراین زیر دوش رفتن مانعی ندارد. گروهی دیگر از فقیهان ارتماس در حال روزه را حرام می‌شمارند؛ اما آن را باعث باطل‌شدن روزه نمی‌دانند.
