شیعه نیوز:
پاسخ اجمالی
روایت؛ در لغت به معنای حمل است، چنان که گویند: «رَوَى الْبَعِیرُ الْمَاءَ»؛ شتر آب را حمل کرد. و به شخص سیراب بخاطر آشامیدن آب «ریّان» می‌گویند.[1] همچنین به معنای داستان، قصه و نمایش نامه نیز آمده است.[2] و به روز هشتم ذی الحجّة بدین جهت که حاجیان برای عزیمت به عرفات آب حمل می‌کنند، یوم الترویّة گفته شده است.[3]
در اصطلاح علم حدیث‌شناسی روایت مترادف با معنای حدیث می‌باشد. و همان حوزه معنایی حدیث درباره روایت نیز جاری است، هر چند که اصطلاح روایت کاربرد کمتری نسبت به حدیث دارد. و به حدیث از آن جهت روایت گفته شده است که گفتار، فعل یا تقریر معصوم را نقل یا حمل می‌کند. راوی حدیث نیز در حقیقت حامل حدیث است.[4]
و حدیث در اصطلاح علمای شیعه عبارت است از: «کلامی که حکایت کند از گفتار یا کردار یا تأیید و امضای پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) یا یکی از امامان معصوم( علیه السلام )».[5] اما حدیث در اصطلاح اهل سنت، عبارت است از: «کلامی که به پیامبر اکرم( صلی الله علیه و آله و سلم ) یا یکی از صحابه یا تابعین منتهی می‌شود. و به خاطر تشخیص و جدا کردن هر دو قسم از یکدیگر گاهی به کلامی که به صحابه و تابعین منتهی می‌شود اثر می‌گویند».[6]
سنت در لغت به معنای راه و روش و طریقه است، و در اصطلاح عام، به معنای راه و روش پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) در گفتار و رفتار و تأیید دیگران می باشد.[7]
اما سنت در اصطلاح علم حدیث شناسی بر گفتار و رفتار و تأیید معصوم( علیه السلام ) – پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) و امامان( علیه السلام )- اطلاق می شود.[8]
[1]. فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، ج 2، ص 246، منشورات دار الرضی، قم، چاپ اول، بی‌تا؛ طریحی، فخر الدین، مجمع البحرین، تحقیق: حسینی، سید احمد، ج 1، ص 198 - 199، کتابفروشی مرتضوی، تهران، چاپ سوم، 1375ش.
[2]. بستانی، فؤاد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی- فارسی، ص 446، «واژه روی»، انتشارات اسلامی، تهران، چاپ دوم، 1375ش.
[3]. مجمع البحرین، ج 1، ص 196.
[4]. نصیری، علی، حدیث شناسی، ج 1، ص 30، انتشارات سنابل، قم، چاپ اول، 1383ش.
[5]. عاملى، بهاء الدین، محمد بن حسین، الوجیزة فی علم الدرایة، محقق، مصحح، احمدیان، مرتضى، ص 4، کتابفروشى بصیرتى، قم، چاپ اول، 1390 ق.
[6]. سبحانی، جعفر، أصول الحدیث و أحکامه، ص 19، مؤسسه امام صادق( علیه السلام )، قم، چاپ سوم، 1424ق.
[7]. طریحی، فخر الدین، مجمع البحرین، تحقیق، حسینی، سید احمد، ج 6، ص 268 کتابفروشی مرتضوی، تهران، چاپ سوم، 1375ش.
[8]. سبحانی، جعفر، دروس موجزه فی علمی الرجال والدرایه، ج 1، ص 162.
T
