بخور، نخورهای زمستانی

به گزارش «شیعه نیوز»، جمله معروف «عقل سالم در بدن سالم است» به تنهایی کافی است تا بدانیم بدون توجه به سلامت جسم نمی توان عقل و روحی سالم داشت و سبک زندگی را با فرکانس فلاح و سعادت تنظیم کرد.

طب سنتی که از آموزه های دینی نیز الهام گرفته، در این باره توصیه های بسیار دارد که یکی از آنها توجه به تغذیه به تناسب فصل است. لذا در این نوشتار و با توجه به قرار داشتن در نیمه زمستان، مزاج این فصل و تغذیه مناسب آن را بررسی کرده ایم که در ادامه تقدیم حضورتان می شود:

مزاج فصل زمستان چیست؟

هر فصلی مزاج خاص خودش را دارد، مزاج فصل زمستان سرد و تر است، بنابراین غذایی که در این فصل استفاده می کنیم باید میزان سردی و تری شان با سردی و تری فصل زمستان تداخل پیدا نکند، چرا که باعث می شود میزان سردی در بدن افزایش پیدا کند. به همین دلیل پزشکان طب سنتی توصیه می کنند غذا های گرم مزاج را بیشتر مصرف کنیم، غذاهایی مثل کره، شیر گوسفند در لبنیات، بالنگ، خرما و انگور میوه ها، نعناع و کلم در گروه سبزیجات، گردو، بادام زمینی و فندق در آجیل ها، گوشت بوقلمون و گوسفند چراکه این خوراکی ها طبع گرمی دارند و مصرفشان در فصل سرد مفید است .

در فصل زمستان بدن به حرارت بالاتری نیاز دارد تا با سرما مقابله کند، بهتر است غذاهایی که با گوشت تهیه می شوند در فصل زمستان نسبت به فصل های دیگر بیشتر مورد استقبال قرار گیرند در این میان مصرف گوشت قرمز گوسفندی بیشتر تاکید می شود.

گوشت های گاو و گوساله به دلیل آنکه سودازا هستند، مصرفشان توصیه نمی شود و بهتر است کمتر مورد استفاده قرار گیرند. گوشت سفید بعد از مصرف گوشت گوسفند توصیه می شود. البته در طب سنتی در مورد مصرف گوشت مرغ سوالاتی وجود دارد برخی بر این عقیده هستند که استفاده نشود و برخی معتقدند که مرغ های محلی که عاری از مصرف هورمون ها هستند، ممنوعیت مصرف ندارند .

به طور کلی در فصل زمستان باید به سمت غذاهایی برویم که با گوشت به خصوص گوشت گوسفندی طبخ می شوند تا باعث گرمی بدن شوند. لذا آبگوشت و آش ها و سوپ هایی که به همراه گوشت طبخ می شوند مثل آش شله قلمکار و ترخینه برای این فصل مفید هستند. اما آش هایی که گوشت کمی دارند برای این فصل خیلی توصیه نمی شود مثل آش رشته که ممکن است باعث ایجاد انسداد بعضی مسیر های عروقی هم شود. به طور کلی رشته خیلی مورد تائید پزشکان طب سنتی نیست. آش مفید در فصل زمستان همان آش شله قلمکار است.

در زمستان خوردن حلیم توصیه می شود، اما بهتر است حلیم با کمی نخود پخته و به همراه کمی دارچین مصرف شود. سوپ جو خاصیت سردی دارد و بهتر است از سوپ گندم به جای آن استفاده شود. اما اگر دوست دارید از جو استفاده کنید می توانید جو را به همراه عدس بپزید تا یکدیگر را تعدیل کنند.آش انار هم جز آش های مناسبی است که بهتر است در فصل زمستان میل کنید .

از این میوه ها فاصله نگیرید

به، سیب،گلابی و انار (با گلپر) باید در روزهای سرد به دلیل گرمی معتدلی که دارند، بیشتر مصرف شوند تا بدن را هم گرم نگه دارند. مصرف میوه های سرد در این فصل اصلا توصیه نمی شود، همچنین، نوشیدنی های سرد که با آب سرد تهیه می شوند منع مصرف دارند. انجیری که در آب یا شیر خیس خورده باشد می تواند در فصل زمستان بخصوص برای افراد مسن خیلی مفید باشد؛ چرا که مزاج را روان می کند و یبوست را از بین می برد هم اینکه ارزش غذایی خوبی دارد. شیره انگور و کشمش هم می تواند نقش موثری در این فصل داشته باشند.

دمنوش های زمستانی

دمنوش آویشن، بادرنجبویه و رازیانه جز دمنوش هایی هستند که نوشیدنشان در فصل زمستان هم دلچسب و هم مفید است. برای دم کردن این گیاه بهتر است این نکته را رعایت کنید: «یک قاشق مربا خوری از هر کدام را داخل یک فنجان آبجوش بریزید و در فنجان را با وسیله ای مثل نعلبکی یا در پوش مخصوص ببندید، بعد از ۱۰ دقیقه دمنوش را از صافی رد کنید و بنوشید. البته باید توجه داشته باشید که تفاله گیاهان نباید وارد آب صاف شده شوند.»

با این ادویه ها غذاها را طعم دار کنید

دارچین یکی از ادویه هایی است که بهتر است در غذای فصل زمستان بیشتر مورد استفاده قرار بگیرد غیر از دارچین، آویشن، زنجبیل و ادویه هایی که طبع گرمی دارند مصرفشان پیشنهاد می شود .

گوجه و خیار قدغن

سبزی هایی مثل کلم، گل کلم، چغندر و کرفس مصرفشان در زمستان می تواند بسیار مفید باشد چرا که در بدن حرارت خوبی را ایجاد می کنند و هضم شان راحت است. سبزی هایی که مزه تند دارند مثل شاهی و ترخون هم خوردنشان در این فصل مناسب است اما باید از مصرف سیفی جات از جمله خیار، گوجه و کاسنی پرهیز کنید .

اگر ماست استفاده می کنید باید از مصلحات آن مثل پونه و نعناع هم استفاده کنید، چرا که سردی ماست را از بین می برد. همچنین ماست نباید همراه با غذاهای گوشتی به خصوص گوشت مرغ مصرف شود.

بنابر توصیه طب سنتی بهتر است ماست و سالاد در همه فصل ها همراه غذا مصرف نشود و هرکدام از آنها را بهتر است به عنوان یک میان وعده مجزا میل کنید به این دلیل که روی هم خوردن در طب سنتی توصیه نمی شود چرا که هضم هر غذا متفاوت و ممکن است فرد را با مشکلات گوارشی مواجه کند بهتر است همراه با غذا مایعات مصرف نشود

اگر تمایل به مصرف مایعات دارید ۱ تا ۲ ساعت بعد از غذا یا قبل از غذا آب یا مایعات دیگری نوشیده شود مایعات هضم غذا را برهم می زند همچنین بعد از خوردن میوه هم نباید آب مصرف شود در هر وعده باید یک نوع غذا میل شود حتی باید در مورد خوردن میوه ها این نکته را رعایت کنید .

پنیر جزء گروه لبنیات است که بیشتر در وعده های صبحانه مورد استفاده قرار می گیرد در صورتی در طب سنتی توصیه می شود بیشتر اوقات پنیر به همراه گردو به عنوان شام مورد استفاده قرار بگیرد نه در وعده صبحانه چرا که اگر پنیر صبح خورده شود بلغم و رطوبت بدن بالا می رود و در طولانی مدت ممکن است باعث کم کار شدن حافظه شود، اما اگر در وعده شام و همراه گردو خورده شود این عارضه کاهش پیدا می کند .

ماهی غذای مناسبی برای فصل زمستان نیست ،اما اگر قصد داشتید در این فصل ماهی میل کنید، بهتر است آن را با روغن کنجد سرخ کنید و همچنین بعد از مصرف ماهی ۱ یا ۲ عد خرما خورده شود .خوردن ترشی و ماست همراه با ماهی در همه فصول ممنوع است .

باید بین آخرین وعده غذایی با خواب ۳ ساعت فاصله باشد تا هضم غذا کامل شود، توصیه می شود. بعد از غذا فرد نخوابد چون باعث تحلیل بدن می شود در طب سنتی خواب روز توصیه نمی شود مگر در موارد خاص اما در فصل زمستان توصیه می شود به هیچ عنوان در روز نخوابید چون فرد را مستعد ابتلا به بیماری های فصلی می کند .

شلغم درمانی

اکثر استادان طب سنتی خوردن شلغم را توصیه می کنند روزانه بین دو تا سه عدد به هر طریق بخارپز، آب پز و… مصرف شود چرا که شلغم ضد بلغم و ضد سرما خوردگی است و از ابتدا با سرما خوردگی پیشگیری می کند. لبو هم خیلی مفید است البته در کنار خود چغندر بیشتر توصیه می شود که برگش هم استفاده شود چرا که خواص بیشتری دارد میزان قند چغندر زیاد اما میزان کالری اش کم است و چاق کننده نیست و برای رفع یبوست و تقویت بدن مفید است اما به دلیل قند بالایی که دارد توصیه می شود افرادی که مشکل دیابت یا ناراحتی معدوی دارند از مصرف آن خوداری کنید .

ورزش‌هایی مانند پیاده روی و ورزش‌هایی که در آنها از توپ استفاده می‌شود، بدن را گرم می‌کند.

در فصل پاییز استفاده از مسهل‌هایی مانند خاکشیر، روغن زیتون یا انجیر برای پاکسازی سموم از بدن به کار برده می‌شود ولی استفاده از مسهل‌های قوی در فصل زمستان مناسب نیست به دلیل اینکه موجب تحلیل قوای بدن می‌شود.

غذاهایی با طبع گرم برای زمستان

افراد در فصل زمستان از مصرف موادغذایی دارای طبع سرد پرهیز کنند و این موادغذایی را با یک ماده غذایی گرم مانند خرما مصرف کنند تا از ساخته شدن بیش از حد خلط بلغم پیشگیری شود. چون همانطور که گفته شد فصل زمستان دارای طبیعت سرد و تر است و خلط بلغم در این فصل بیشتر ساخته می‌شود.

فصل زمستان برای افراد صفراوی مزاج که دارای طبیعتی گرم و خشک هستند، مفید است ولی برای افراد بلغمی مزاج و افراد بالای 60 سال مضر است. در این فصل به دلیل بسته شدن منافذ بدن، بخاراتی که تولید می‌شود، ریزش پیدا می‌کند و به صورت نزله درمی‌آید. نزله موجب بروز بیماری‌هایی مانند زکام، انواع سرماخوردگی، ذات‌الریه و ذات‌الجنب می‌شود که بروز این بیماری‌ها در این فصل افزایش پیدا می‌کند.

درد مفاصل در فصل زمستان افزایش پیدا می‌کند

افرادی که به دردهای مفاصل مبتلا هستند، دردشان در این فصل افزایش پیدا می‌کند. افرادی که سرد مزاج هستند در این فصل از مصرف موادغذایی دارای طبع سرد پرهیز کنند و این موادغذایی را با یک ماده غذایی گرم مانند خرما مصرف کنند . در این فصل بهتر است از غذاهای گرم و خشک استفاده کنند همچنین بیشتر لباس‌های ابریشمی و پشمی بپوشند و در جای گرم بخوابند و حتی‌الامکان از خوابیدن روی زمین پرهیز کنند؛ ورزش کردن در این فصل موجب افزایش خلط صفرا می‌شود و بدن را گرم و از بروز بیماری‌ها پیشگیری می‌کند.