به گزارش «شیعه نیوز»، سست شدن بنیان خانواده، خویشاوندی، دوستی، وسردی عواطف انسانی وبی مهری از ویژگی های بارز آخر الزمان است.
الف) سردی عواطف انسانی
رسول گرامی اسلام (صلّی الله علیه وآله) وضعیت آن روزگار را از نظر عاطفی چنین بیان می دارد:
«در آن روزگار، بزرگ تران به زیردستان وکوچک تران رحم نمی کنند وقوی بر ضعیف ترحم نمی نماید. در آن هنگام، خداوند به او (مهدی) اذن قیام وظهور می دهد»(۲۲). نیز آن حضرت می فرماید: «قیامت برپا نمی شود تا آن که زمانی فرارسد که مردی (از شدت فقر) به اقوام وبستگان خود مراجعه کند وآنان را به خویشاوندی سوگند دهد تا بلکه به او کمک کنند؛ ولی چیزی به او نمی دهند. همسایه از همسایه خود کمک می طلبد واو را به حقّ همسایگی سوگند می دهد؛ ولی همسایه کمکش نمی کند»(۲۳).
نیز آن حضرت می فرماید: «از نشانه های قیامت، بدرفتاری با همسایه وگسستن پیوندهای خویشاوندی است»(۲۴).
از آن جا که در برخی از روایات «الساعه» به ظهور حضرت تأویل شده است(۲۵)، روایات «اشراط الساعه» را به نشانه های ظهور تفسیر کردیم.
ب) فساد اخلاقی
هرگونه انحراف وفسادی ممکن است به گونه ای قابل تحمّل باشد، جز فساد جنسی که برای انسان های غیرتمند وشرافتمند، بسیار ناگوار وغیر قابل تحمّل است. از انحراف های بسیار زشت وخطرناکی که جامعه پیش از ظهور امام زمان (عجّل الله تعالی فرجه) به آن گرفتار می شود، بی امنیتی خانوادگی وناموسی است.
در آن روزگار، فساد وبی بندوباری اخلاقی، به طور گسترده ای گسترش می یابد. قبح وزشتی کردارهای حیوانی گروهی انسان نما، بر اثر گسترش فساد وتکرار آن از بین می رود وحالت عادی وطبیعی به خود می گیرد. فساد چنان فراگیر می شود که کم تر کسی می تواند ویا می خواهد از آن جلوگیری کند.
جشن های دو هزار وپانصد ساله سلطنتی در سال ١٣۵٠ شمسی ودر زمان سلطنت محمد رضا پهلوی، با عنوان جشن هنر شیراز که در آن صحنه های بسیار زشتی از زندگی حیوانی نمایش داده شد، اعتراض وخشم جامعه اسلامی ایران را برانگیخت؛ ولی در روزگار پیش از ظهور، خبری از این اعتراض ها نیست وتنها اعتراض، این است که چرا در وسط چهارراه ها چنین اعمال زشتی صورت می گیرد. این بالاترین نهی از منکری است که انجام می شود وچنین شخصی، عابدترین فرد زمان خود است.
اینک نظری به روایات می افکنیم تا عمق فاجعه از بین رفتن ارزش های اسلامی وگسترش فساد در آن روزگار را درک کنیم. رسول خدا (صلّی الله علیه وآله) می فرماید: «قیامت برپا نمی شود تا آن که زنی را در روز روشن وبه طور آشکار (ودر پیش روی همگان از چنگ صاحبش) گرفته، در وسط راه به او تعدّی کنند؛ ولی احدی این کار را نکوهش نکند واز آن جلوگیری ننماید. بهترین آن مردم، کسی است که می گوید: ای کاش کمی از وسط راه کنار می رفتی وکارت را انجام می دادی»(۲۶).
هم چنین حضرت می فرماید: «سوگند به آن که جان محمد (صلّی الله علیه وآله) در دست اوست، این امّت از بین نمی روند تا آن که مرد بر سر راه زنان می ایستد (وچون شیر درنده) به آن تجاوز می کند. بهترین آن مردم، کسی است که می گوید: ای کاش او را پشت این دیوار پنهان می کردی ودر ملأ عام، این عمل را انجام نمی دادی»(۲۷).
در بیانی دیگر می فرماید: «آن مردمان چون حیوانات، در وسط راه برهم می شورند وباهم می ستیزند وآن گاه یکی از آنان به مادر، خواهر ودختر او در وسط راه ودر حضور همگان تجاوز می کند، سپس آنان را در معرض تعدّی دیگران قرار می دهد ویکی پس از دیگری عمل زشت را انجام می دهند؛ ولی کسی این کردار زشت را نکوهش نمی کند وتغییر نمی دهد. بهترین آنان کسی است که می گوید: اگر از جاده واز نظر مردم دور می شدید، بهتر بود»(۲۸).
ج) گسترش اعمال منافی عفّت
محمد بن مسلم می گوید: به امام باقر (علیه السلام) عرض کردم: ای فرزند رسول خدا! قائم شما چه وقت ظهور خواهد کرد؟ امام فرمود: «هنگامی که مردها خود را شبیه زنان کنند وزنان شبیه مردان شوند. آن گاه که مردان به مردان اکتفا کنند [یعنی لواط کنند] وزنان به زنان»(۲۹).
روایت دیگری به همین مضمون از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است(۳۰). ابو هریره نیز از پیامبر (صلّی الله علیه وآله) نقل می کند: «قیامت برپا نمی گردد تا آن که مردان برای انجام عمل زشت بر یک دیگر سبقت بگیرند؛ چنان که نسبت به زنان چنین می کنند»(۳۱).
روایات دیگری نیز به همین مضمون آمده است(۳۲).
د) آرزوی کمی تعداد فرزند
پیامبر اسلام (صلّی الله علیه وآله) می فرماید: «رستاخیز برپا نمی شود، تا آن که کسی که پنج فرزند دارد، آرزوی چهار فرزند کند وآن که چهار فرزند دارد، می گوید: کاش سه فرزند داشتم وصاحب سه فرزند آرزوی دو فرزند دارد وآن که دو فرزند دارد، آرزوی یک فرزند نماید وکسی که یک فرزند دارد، آرزو کند که: کاش فرزندی نداشت»(۳۳).
در روایت دیگری می فرماید: «روزگاری خواهد آمد که غبطه مرد کم فرزند را بخورید، چنان که امروز غبطه فرزند وثروت زیادتر را می خورید؛ تا آن جا که یکی از شما، از کنار قبر برادرش می گذرد وخود را بر قبر او می غلطاند؛ آن گونه که حیوانات خود را بر خاک چراگاه می غلطانند ومی گوید: ای کاش من به جای او بودم واین سخن نه به سبب شوق دیدار خداوند ویا به دلیل اعمال نیکی است که از پیش فرستاده است؛ بلکه به جهت بلاها وگرفتاری هایی است که بر او فرود می آید»(۳۴).
نیز آن حضرت می فرماید: «قیامت برپا نمی شود، مگر آن که فرزند کم گردد»(۳۵). در این روایت «الولد غیضا» آمده است که معنای آن نقص وحبس(۳۶) وشاید به معنای سقط جنین وجلوگیری از بارداری نیز باشد؛ ولی کلمه «غیظا» که در روایت دیگری آمده است به معنای غم ومشقّت ومحنت وجوشش غضب است.
یعنی مردم در آن دوران با سقط جنین وجلوگیری از افزایش فرزند، مانع زیاد شدن فرزندان می شوند. یا فرزند داشتن موجب غم واندوه وخشم خواهد بود وشاید این به علت مشکلات سخت اقتصادی، گسترش بیماری ها در کودکان ونبودن امکانات، تبلیغ وتشویق به کنترل جمعیت ویا عامل دیگر باشد.
ه) افزایش خانواده های بی سرپرست
رسول خدا (صلّی الله علیه وآله) می فرماید: «از نشانه های قیامت این است که مردان کم می شوند وزنان بسیار. تا آن جا که هر پنجاه زن یک سرپرست خواهند داشت»(۳۷).
شاید این وضعیت بر اثر افزایش تلفات جانی مردان باشد که در جنگ های پی درپی وطولانی صورت می گیرد.
نیز آن حضرت می فرماید: «قیامت برپا نمی شود، مگر آن که روزگاری فرارسد که به دنبال یک مرد، حدود سی زن به راه افتد وهرکدام از او تقاضا کند که با او ازدواج نماید»(۳۸).
حضرت در روایت دیگری می فرماید: «خداوند دوستان وبرگزیدگان خود را از دیگران جدا می کند تا این که زمین از منافقان وگمراهان وفرزندان آنان پاک شود. زمانی فرارسد که پنجاه زن با یک مرد روبه رو شده، یکی می گوید: ای بنده خدا! مرا بخر ودیگری می گوید: به من پناه ده»(۳۹).
انس می گوید: پیامبر (صلّی الله علیه وآله) فرمود: «قیامت برپا نمی شود، مگر آن که زمانی فرارسد که (بر اثر تلفات مردان وکثرت زنان) زنی کفشی را در راه بیابد و(از روی دریغ وافسوس) گوید: این کفش از آن مردی بوده است؛ در آن روزگار، برای هر پنجاه زن، یک سرپرست خواهد بود»(۴۰).
انس می گوید: آیا نمی خواهید حدیثی را که از پیامبر (صلّی الله علیه وآله) شنیدم، نقل کنم؟ پیامبر (صلّی الله علیه وآله) فرمود: «مردان از بین خواهند رفت وزنان باقی می مانند»(۴۱).
فهرست منابع:
٢٢. الزام الناصب، شیخ علی یزدی حائری، قم،١۴٠۴ ه. ق.
٢٣. امالی الشجری (الأمالی الخمیسیه)، یحیی بن حسین شجری، ت ۴٧٩ ه. ق، عالم الکتب، بیروت.
٢۴. امالی شیخ طوسی، ابو جعفر محمد بن الحسن طوسی، ت ۴۶٠ ه. ق، المکتبة الأهلیه، بغداد.
٢۵. امالی مفید، محمد بن محمد بن نعمان، ت ۴١٣ ه. ق، انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، قم.
٢۶. الامامة والتبصره، علی بن الحسین بن بابویه قمی، ت ٣٢٩ ه. ق، مدرسة الامام المهدی (عجّل الله تعالی فرجه)، قم.
٢٧. الانساب، ابو سعد عبد الکریم تمیمی سمعانی، ت ۵۶٣ ه. ق، مؤسسة الکتب الثقافیه، بیروت،١۴٠٨ ه. ق.
٢٨. الایقاظ من الهجعه، محمد بن الحسن حرّ عاملی، ت ١١٠۴ ه. ق، دار الکتب العلمیه، قم.
٢٩. الایام المکیه، نجم الدین طبسی، دانشکده علوم اسلامی قم.
٣٠. بحار الأنوار، محمد باقر مجلسی، ت ١١١١ ه. ق، مؤسسة الوفاء، بیروت.
٣١. البدء والتاریخ، منسوب به ابو زید احمد بن سهل بلخی مقدسی، ت ٣۵۵ ه. ق، کتابخانه اسدی، تهران.
٣٢. البرهان فی تفسیر القرآن، سید هاشم بحرانی، ت ١١٠٧ ه. ق، چاپخانه علمیه، قم.
٣٣. البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان، علاء الدین علی بن حسام الدین، معروف به متقی هندی، ت ٩٧۵ ه. ق، چاپخانه خیام، قم.
٣۴. برهان قاطع، محمد حسین برهان، ت ١٠٨٣ ه. ق، نشر خرد، نیما، تهران.
٣۵. بشارة الإسلام، سید مصطفی آل السید حیدر کاظمی، ت ١٣٣۶، کتابخانه نینوی الحدیثه، تهران.
٣۶. بشارة المصطفی، ابو جعفر، محمد بن أبی القاسم طبری، کتابفروشی حیدریه، نجف اشرف.
٣٧. بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد، محمد بن الحسن بن فروخ صفّار قمی، ت ٢٩٠ ه. ق، کتابخانه آیة الله مرعشی، قم.
٣٨. بهجة الآمال، ملاّ علی علیاری تبریزی، ت ١٣٢٧ ه. ق، بنیاد فرهنگ اسلامی کوشانپور، تهران.
٣٩. بیان الائمه، محمد مهدی نجفی، قم،١۴٠٨ ه. ق.
۴٠. البیان فی اخبار صاحب الزمان، محمد بن یوسف بن محمد قرشی، گنجی شافعی، ت ۶۵٨ ه. ق، دار احیاء تراث أهل البیت، تهران.
۴١. تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العتره الطاهره، سید شرف الدین علی حسینی استرابادی نجفی، قرن ششم، مدرسة الامام المهدی (عجّل الله تعالی فرجه)، قم.
یا مقلب القلوب، ثبّت قلوبنا علا دینک
اللّهم صلّ علا محمّدوآل‌محمّد و عجّل فرجهم