شیعه نیوز:
پرسش
دوستی دارم که شیعه است و من از اهل سنت. من او را از جان خود بیشتر دوست دارم، حتی حاضرم که در قدومش بمیرم، و کم و بیش تفاوت سنی هم داریم، آیا چنین دوستی از نظر اسلام اشکال دارد؟! بعضی از علما گفته‌اند که چنین دوستی پایدار نمی‌ماند، در حالی‌که دوستی ما تقریباً پنج سال است که ادامه دارد!
پاسخ اجمالی
. از نظر اسلام، تفاوت سنی - هرچند به مقدار زیاد - به تنهایی نمی‌تواند مانعی برای رفاقت و دوستی دو فرد مسلمان باشد، مگر آنکه در نظر عرف، چنین رفاقتی به بدبینی اطرافیان نسبت به آنها منجر شده و انسان در معرض تهمت قرار گیرد که تنها به دلیل آنکه انسان نباید خود را در معرض تهمت قرار دهد، چنین رفاقتی باید محتاطانه و با رعایت تمام جوانب باشد.
2. دوستی‌ها اگر بر محور خدایی باشد؛ یعنی خصوصیات اخلاقی و دینی انسان مؤمن، چنان برجسته باشد که باعث جذب افراد شود، تا زمان وجود این ویژگی‌های مثبت، دوستی‌ها نیز تداوم می‌یابد، و دلیلی بر گسست حلقه‌های رفاقت وجود ندارد.
3. اما صرف نظر از تناسب و یا تفاوت سنی، سفارش اسلام آن است که در رفاقت و دوستی‌ها حد اعتدال حفظ شده، و حد و مرزی رعایت شود، تا برای آینده انسان خطر آفرین نباشد:
الف. «دوستت را در حدّ اعتدال دوست بدار، مبادا روزى دشمنت شود. و با دشمنت چندان کینه مورز، چه بسا روزى دوست تو گردد».[1]
ب. «میان خود و برادرت تمام حرمت را زیر پا منه، و از آن، قدرى باقى گذار؛ زیرا هنگامی که حرمت فروریخت، حیا و شرم نیز از بین می‌رود، و ماندن حرمت مایه دوام دوستى و مودّت است».[2]
ج. امام صادق( علیه السلام ) فرمود: «دوست خود را از اسرار خویش آگاه نگردان، مگر آن اندازه که اگر روزی دشمنت بر آن دست یافت، به تو ضرری نرساند؛ چرا که ممکن است دوست تو روزی به دشمنت تبدیل شود».[3]
د. برخی از حکما می‌گویند: از افراط در دوستی دوری کنید؛ چرا که افراط در آن باعث می‌شود که نتوانید حق دوستی را به جا آورید، در حالی‌که اگر دوستی بین شما ادامه داشته باشد، بهتر از آن است که زودگذر باشد![4]
4. تفاوت عقیده‌ها در دوستی‌های عادی اجتماعی که ولایت و سلطه‌ای را برای انسان ایجاد نمی‌کند، ایرادی ندارد و پیروان فرقه‌های مختلف اسلامی می‌توانند با هم رفاقت داشته باشند و حتی اگر کافرانی وجود داشته باشند که به دشمنی با اسلام و مسلمانان نپردازند، دوستی عادی با آنان ایرادی ندارد و در همین راستا، نه معاشرت و دوستی با یهودیان ممنوع است و نه با مسیحیان[5] چه رسد به رفاقت مسلمانانی از فرقه‌های مختلف.
[1]. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول صلی الله علیه و آله، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ص 201، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1404ق.
[2]. همان، ص 37.
[3]. شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج 12، ص 147، قم، مؤسسه آل البیت( علیه السلام )، چاپ اول، 1409ق.
[4]. ابن أبی الحدید، عبد الحمید بن هبة الله، شرح نهج البلاغة، محقق، مصحح، ابراهیم، محمد ابوالفضل، ج 19، ص 156، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، چاپ اول، 1404ق.
[5]. ر. ک: پاسخ 78886.
T
