پرسش
چند وقت پیش با یک روایت عجیبی از امام صادق( علیه السلام ) روبرو شدم که شخصاً معتقدم روایت ساختگی است؛ چرا که وقتی به منبع ذکر شده برای روایت رجوع کردم به روایت دیگری از حضرت محمد( صلی الله علیه و آله و سلم ) برخورد کردم. ولی می‌خواهم مطمئن بشوم. روایت این است: از امام صادق( علیه السلام ) پرسیدند: اگر شیعه‌ای از شما گنه‌کار باشد موقع عذاب و سوزاندن آن مؤمن در آن دنیا باعث خوشحالی دشمنان شما می‌شود و آبروی شما می‌رود. امام صادق( علیه السلام ) فرمود: «ما در همین دنیا به شیعیان کمک می‌کنیم که توبه کنند». گفتند: اگر گناهش زیاد بود چه؟ امام صادق( علیه السلام ) فرمود: «موقع جان دادن عزرائیل بر او سخت می‌گیرد تا گناهانش پاک شود». گفتند: اگر گناهانش خیلی بیشتر از اینها باشد چه می‌شود؟ فرمود: «آنقدر در برزخ نگاه داشته می‌شود تا بخشیده شود». گفتند: یا بن رسول الله! اگر باز هم گناهانش بیشتر از این حرف‌ها بود آن وقت چه می‌شود؟ راوی می‌گوید: در این لحظه دیدم امام صادق( علیه السلام ) عصبانی شدند و دو زانو نشستند و فرمودند: «به کوری چشم دشمنان دستش را می‌گیریم و وارد بهشت می‌کنیم». از آن‌جایی که منبع نادرست است و این کار به نظر ناعدالتی محض می‌آید و همچنین گناهانی مثل حق الناس به هیچ وجه بخشیده نمی‌شود، فکر می‌کنم روایت جعلی باشد؛ نظر شما چیست؟
پاسخ اجمالی
در مورد آنچه در پرسش آمده باید گفت؛ روایتی وجود دارد که در آن عمرو بن یزید نقل می‌کند که به امام صادق( علیه السلام ) گفتم: شنیده‌ام که فرموده‌اید همه شیعیان ما هر چه باشند داخل بهشت خواهند شد؟!
آن‌حضرت فرمود: «این سخن را تأیید می‌کنم، سوگند به خدا که همه در بهشت‌اند».
عمرو بن یزید: فدایت شوم بسیارى از گناهان [آنان]، کبیره است!
امام: «امّا در قیامت همه شما به وسیله شفاعت پیامبرِ مُطاع (اطاعت شونده) یا وصىِّ او داخل بهشت می‌شوید، ولى ترس و نگرانی من از برزخ شما است».
عمرو بن یزید: برزخ چیست؟
امام: «برزخ عبارت است از عالم قبر از وقتى که انسان می‌میرد تا زمانى که قیامت بر پا می‌شود».[1]
سند روایت این است: «محمد بن یحیى عن أحمد بن محمد بن عیسى عن أحمد بن محمد عن عبد الرحمن بن حَمّاد عن عمرو بن یزید قال:...».
این روایت به جهت مجهول بودن «أحمد بن محمد» و «عبد الرحمن بن حماد» ضعیف می‌باشد. اما با فرض پذیرش محتوای آن؛ نکته مهم این است که هر فردی - حتی اگر ادعا کند که شیعه است - را نمی‌توان شیعه گفت و شیعه واقعی هیچ‌گاه آن قدر گناه نمی‌کند که نجاتش نوعی ناعدالتی باشد.[2]
[1]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 3، ص 242، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[2]. ر.ک: «پاداش و عذاب شیعیان»، 19226؛ «به جهنم نرفتن شیعیان»، 5449.
T
