شیعه نیوز:
پرسش
حضرت عیسی( علیه السلام ) در چند سالگی پیامبر خدا شد؟
پاسخ اجمالی
درباره اینکه حضرت عیسی( علیه السلام ) در چه سنی به نبوّت برگزیده شد، دیدگاههای گوناگونی در منابع تفسیری و روایی مشاهده میشود:
1. حضرتشان از آغاز تولد پیامبر بود، امّا از هفت سالگی به بیان وحی خدا پرداخت:
یزید کناسی میگوید: از امام باقر( علیه السلام ) پرسیدم که عیسی بن مریم( علیه السلام ) هنگامی که در گهواره سخن گفت، آیا حجت خدا بر مردم آن زمان بود؟ امام فرمود: «آری در آن روز نبیّ و حجت خدا بود، اما عهدهدار رسالت نبود، آیا نشنیدهای که هنگام تولد گفت: "من بنده خدایم، او کتاب به من داده و مرا پیامبر قرار داده است و مرا وجودی پربرکت قرار داده و تا زمانی که زندهام، مرا به نماز و زکات توصیه کرده است"[1]». از امام پرسیدم: آیا او در گهوارهاش حجت خدا بر زکریا بود؟! امام( علیه السلام ) فرمود: «عیسی، نشانه خداوند برای مردم بود و نیز رحمتی از خدا برای مریم بود که کودکش در گهواره از او سخن گفت و نیز حجت خدا و پیامبرش بود برای افرادی که در آن زمان، سخنانش را شنیدند، اما عیسی( علیه السلام ) دیگر تا دو سالگی سخنی نگفت و در این مدت زکریا حجت خدا بر مردم بوده و بعد از مرگ زکریا نیز فرزندش یحیی، کتاب و حکمت را در سن کودکی به ارث برد و حجت خدا شد، آیا نشنیدهای که خدای عزّ و جلّ میفرماید: "ای یحیی! کتاب را با قوّت بگیر و ما فرمان نبوّت در کودکی به او دادیم"،[2] تا اینکه عیسی به هفت سالگی رسید و در این موقع عیسی حجت خدا بر یحیی و همه مردم جهان شد».[3]
2. از ابن عباس نقل است هنگامی که عیسی( علیه السلام ) به سی سالگی رسید، خداوند او را به سمت بنی اسرائیل روانه کرد.[4]
3. حضرت عیسی( علیه السلام ) هنگام گفتن «آتانِیَ الْکِتابَ وَ جَعَلَنی نَبِیًّا»، چهل روزه بود، و در همان زمان به پیامبری برگزیده شده بود و خدا او را براى هدایت بشر برانگیخت.[5]
4. حضرتشان در بدو تولد و حتی قبل از اینکه عبارات موجود در این آیه را بر زبان آورده شود، به نبوّت مبعوث شده و کتاب به وی داده شده بود.[6]
5. عیسی( علیه السلام ) در سه سالگی مبعوث شد:
صفوان بن یحیى میگوید: به امام رضا( علیه السلام ) عرض کردم: پیش از آنکه خدا امام جواد( علیه السلام ) را به شما ببخشد [درباره جانشینتان] از شما میپرسیدیم، و شما میفرمودید: خدا به من پسرى خواهد داد و اکنون که خدا ایشان را به شما هدیه فرمود و چشم ما را روشن کرد، اکنون اگر خداى ناخواسته براى شما پیش آمدى رخ داد، امام ما که خواهد بود؟! حضرت با دستش به امام جواد که در برابرش ایستاده بود، اشاره کرد. گفتم: قربانت گردم! این که کودکی سه ساله است!! فرمود: «این سن کم چه ضرری برای او دارد؟ عیسى سه ساله بود که به حجت قیام کرد».[7]
در روایتی دیگر همین مطلب نقل شده با این تفاوت که امام رضا( علیه السلام ) فرمود: «همانا خداوند، عیسی بن مریم را در سنی کمتر از سه سال به رسالت برانگیخت».[8]
در پایان باید گفت که برخی اقوال فوق، اگرچه با دیگر نقلها متفاوت است، با توجیهاتی قابل جمع میباشد. به عنوان نمونه، شاید روایت کافی به نقل از صفوان در بند پنجم، تنها نشانگر آن باشد که حضرت عیسی( علیه السلام ) در زمانی که همسن امام جواد( علیه السلام ) بود، پیامبر نیز بود، نه آنکه زودتر از آن پیامبر نبود که روایت مفید در ارشاد نیز همین موضوع را میرساند.
[1]. مریم، 30 – 31.
[2]. مریم، 12.
[3]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 1، ص 382، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[4]. صدوق، محمد بن على، امالی، ص 204، بیروت، اعلمی، چاپ پنجم، 1400ق؛ ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن، ج 7، ص 202، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، 1408ق؛ رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج 21، ص 534، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1420ق.
[5]. ر. ک: طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج 7، ص 123، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بیتا؛ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 6، ص 791 – 792، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.
[6]. مفاتیح الغیب، ج 21، ص 535.
[7]. کافی، ج 1، ص 321.
[8]. مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 276، قم، مؤسسه آل البیت( علیه السلام )، چاپ اول، 1413ق.
آیات مرتبط
سوره البقرة (87) : وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَقَفَّيْنَا مِنْ بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ ۖ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ ۗ أَفَكُلَّمَا جَاءَكُمْ رَسُولٌ بِمَا لَا تَهْوَىٰ أَنْفُسُكُمُ اسْتَكْبَرْتُمْ فَفَرِيقًا كَذَّبْتُمْ وَفَرِيقًا تَقْتُلُونَ
سوره البقرة (136) : قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنْزِلَ إِلَىٰ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَىٰ وَعِيسَىٰ وَمَا أُوتِيَ النَّبِيُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ
سوره البقرة (253) : تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ ۘ مِنْهُمْ مَنْ كَلَّمَ اللَّهُ ۖ وَرَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجَاتٍ ۚ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ ۗ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلَ الَّذِينَ مِنْ بَعْدِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَلَٰكِنِ اخْتَلَفُوا فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ وَمِنْهُمْ مَنْ كَفَرَ ۚ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلُوا وَلَٰكِنَّ اللَّهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيدُ
سوره آل عمران (45) : إِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ وَجِيهًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ
سوره آل عمران (52) : فَلَمَّا أَحَسَّ عِيسَىٰ مِنْهُمُ الْكُفْرَ قَالَ مَنْ أَنْصَارِي إِلَى اللَّهِ ۖ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنْصَارُ اللَّهِ آمَنَّا بِاللَّهِ وَاشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ
T