آیا این نقل صحیح است که فاصله میان ولادت امام حسن( علیه السلام ) و امام حسین( علیه السلام ) تنها شش ماه بود؟!

شیعه نیوز:
پرسش
در روایت آمده است که امام حسن و امام حسین( علیه السلام ) شش ماه با هم فاصله دارند! لطفاً توضیح دهید که چگونه چنین چیزی امکان دارد؟
پاسخ اجمالی
اگرچه برخی روایات ناظر به آن هستند که فاصله بین ولادت حسنین( علیه السلام ) از حداقل مدت یک حمل(شش ماه)، بیشتر نبوده،[1] امّا با بررسی دقیق ولادت این دو امام به این نتیجه می‌رسیم که فاصله سنی بین آن دو بزرگوار بیش از ده ماه بوده است.
بنابر روایت مشهور بین شیعه و اهل سنت، امام حسن( علیه السلام ) در شب نیمه ماه مبارک رمضان، سال سوم هجرت در شهر مدینه دیده به جهان گشود.[2]
در مورد تاریخ ولادت امام حسین( علیه السلام ) اختلافات اندکی وجود دارد که به برخی از آن اشاره می‌کنیم.
الف. برخی از علمای شیعه – مانند شیخ طوسی(متوفای 460ق‏) - ولادت امام حسین( علیه السلام ) را در روز سوم ماه شعبان سال چهارم هجرت دانسته‌اند.[3] بر این اساس ولادت امام حسین( علیه السلام ) ده ماه و هیجده روز بعد از ولادت امام حسن( علیه السلام ) واقع گردید.
ب. بر پایه دیدگاه برخی دیگر از علمای شیعه[4] – مانند شیخ مفید(متوفای 413ق) – و نیز طبق نقل مورّخان اهل تسنن[5] ولادت امام حسین( علیه السلام ) در شب پنجم شعبان سال چهارم هجرى بوده است.
ابن شهر آشوب بر این باور است: امام حسین در سال خندق(جنگ خندق)، در مدینه طیبه روز پنج شنبه یا سه شنبه، پنجم شعبان سال چهارم هجرى، در مدینه به دنیا آمد. ولادت امام حسین ده ماه و بیست روز بعد از ولادت امام حسن واقع گردید.[6]
بنابر این، اولاً: امام حسین( علیه السلام ) در روز سوم یا پنجم ماه شعبان سال چهارم هجرى در مدینه منوّره به دنیا آمده است که در این صورت فاصله ولادت میان آن دو امام بیش از ده ماه می‌باشد.
ثانیاً: حتی اگر بپذیریم که فاصله ولادت امام حسن و امام حسین شش ماه بیشتر نبوده، باز هم چنین موضوعی با شخصیت معنوی ائمه اطهار( علیه السلام ) ناهمخوانی ندارد.
نکته پایانی این‌که هر چند وجود شش ماه فاصله بین ولادت امام حسن و امام حسین( علیه السلام ) را نمی‌توان پذیرفت؛ ولی باید توجه داشت که این مسئله با مسئله مدت حمل ایشان خلط نگردد؛ زیرا طبق برخی روایات، امام حسین( علیه السلام ) شش ماهه به دنیا آمدند؛ یعنی مدت حمل و دوران بارداری در شکم مادر شش ماه بوده است.[7] و شاید همین موضوع باعث اشتباهاتی در نقل شده که این مدت شش ماه حمل را به فاصله سنی این دو امام سرایت دادند.

[1]. ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد بن على‏، مناقب آل أبی‌طالب( علیه السلام )، ج 4، ص 76، قم، انتشارات علامه، چاپ اول، 1379ق.
[2]. ر.ک: «زندگی‌نامه و فضائل و مناقب امام حسن مجتبی( علیه السلام )»، سؤال 1907.
[3]. شیخ طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبّد، ج ‏2، ص 828، بیروت، مؤسسة فقه الشیعة، چاپ اول، 1411ق؛ ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، ص 399، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1419ق؛ کفعمی، ابراهیم بن علی، المصباح(جنة الأمان الواقیة و جنة الإیمان الباقیة)، ص 543، قم، دار الرضی (زاهدی)، چاپ دوم، 1405ق؛ امین عاملی‏، سید محسن، اعیان الشیعة، ج ‏1، ص 578، بیروت، دار التعارف للمطبوعات‏، 1403ق.
[4]. شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج ‏2، ص 27، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق؛ مناقب آل أبی‌طالب( علیه السلام )، ج 4، ص 76؛ حموی‏، محمد بن اسحاق، أنیس المؤمنین، ص 95، تهران، بنیاد بعثت، 1363ش؛ حسینی عاملی‏، سید تاج الدین‏، التتمة فی تواریخ الأئمة( علیه السلام )، ص 73، قم، مؤسسه بعثت، چاپ اول، 1412ق.
[5]. ر.ک: ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابة، ج ‏2، ص 68، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1415ق؛ ابن عساکر، ابو القاسم علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج ‏14،ص 115، بیروت، دار الفکر، 1415ق.
[6]. مناقب آل أبی‌طالب( علیه السلام )، ج 4، ص 76.
[7] ابن ابى الثلج بغدادى، محمد بن احمد، تاریخ أهل البیت نقلا عن الأئمة الباقر و الصادق و الرضا و العسکری عن آبائهم( علیه السلام )، ص 74، قم، مؤسسه آل البیت( علیه السلام )، چاپ اول، 1410ق.

T