به گزارش «شیعه نیوز»،صنعت گردشگری و حوزه‌های مختلف آن را می‌توان به عنوان یکی از صنایعی دانست که بیشترین و سریع‌ترین رشد را در میان صنایع مرتبط با جوامع داشته است. این صنعت پس از جنگ جهانی دوم و طی چند دهه گذشته، به ویژه در اروپا با رشد بسیار چشمگیری مواجه بوده و به نظر می‌رسد که این رشد با توجه به گسترش سریع وسایل ارتباط جمعی و افزایش سرعت حمل و نقل ادامه داشته باشد.
گردشگری زیرشاخه‌های مختلفی دارد که هر کدام از آنها برای دسته خاصی از گردشگران جذاب است. انواع گردشگری اعم از مذهبی، تاریخی، سلامت و ... سبب می‌شود روزانه مردم زیادی به اقصی نقاط جهان سفر کنند. برای گردشگران با توجه به بودجه و سلیقه‌های مختلف، طیف گسترده‌ای از استراحتگاه‌ها و هتل‌ها طراحی می‌شود. برای مثال برخی از افراد خواستار تعطیلاتی ساده در شهرهای کوچک هستند در حالی که برخی دیگر می‌خواهند تعطیلات خاص با استراحتگاه‌های مجهز‌تر داشته باشند.
بازار در حال رشد گردشگری حلال
در میان شکل‌های مختلفی که امروزه از گردشگری وجود دارد، باید به گردشگری حلال (اسلامی) اشاره کرد. این نوع گردشگری را می‌توان ارائه خدمات جهانگردی به مسلمانان متعهد به احکام شریعت اسلامی تعریف کرد. پیش‌بینی می‌شود مسلمانان تا سال ۲۰۳۰، ۲۶ درصد از جمعیت جهان را تشکیل دهند و این موضوع بازاری بزرگ و در حال رشد را برای صنعت گردشگری حلال را در سراسر جهان نشان می‌دهد.
در این نوع از گردشگری خدمات جهانگردی که به طور عادی ارائه می‌شود، برای جهانگردان و مسافران مسلمان متناسب‌سازی شده است. برای مثال هتل‌های ویژه مسلمانان فاقد امکان فروش و مصرف مشروبات الکلی هستند. این مراکز اقامتی برخی امکانات تفریحی را به مردان و زنان به صورت جداگانه ارائه می‌دهند. در زمینه حمل و نقل مسافران در صنعت گردشگری حلال، تلاش می‌شود که براساس شریعت اسلامی عمل شود. برای مثال در پروازها مشروبات الکلی یا گوشت خوک سرو نمی‌شود، اوقات شرعی اعلام و برنامه‌های مذهبی به عنوان بخشی از سرگرمی‌های ارائه شده برای مسافران در نظر گرفته می‌شود. با این همه، استانداردی جامع و جهانی در مورد گردشگری حلال وجود ندارد.
گردش مالی گردشگری حلال
پیش‌بینی می‌شود هزینه‌های سفر مسافران مسلمان تا سال ۲۰۲۰ به ۲۲۰ میلیارد دلار برسد و تعداد گردشگران مسلمان از ۱۲۱ میلیون نفر در سال ۲۰۱۶ به ۱۵۶ میلیون نفر افزایش یابد. گزارش وضعیت جهانی اقتصاد اسلامی هم بر رشد گردشگری حلال تأکید دارد. براساس این گزارش، گردش مالی گردشگری حلال در سال ۲۰۱۷، ۱۷۷ میلیارد دلار بوده و پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۲۳ این میزان به ۲۷۴ میلیارد دلار برسد.
این بازار بزرگ سبب شده که بسیاری از کشورها تلاش کنند که سهمی را از این صنعت داشته باشند. این موضوع در بین کشورهای اسلام و غیر اسلامی بیش از هر زمان دیگری مورد توجه دست اندرکاران صنعت گردشگری مانند صاحبان هتل و ارائه‌دهندگان تورهای گردشگری قرار گرفته و باعث افزایش سرمایه‌گذاری در این حوزه و در نتیجه رشد حضور گردشگران مسلمان در این کشورها شده است. در واقع با رشد طبقه متوسط و افزایش درآمدها در بسیاری از کشورهای در حال توسعه ــ چه اسلامی و چه غیر اسلامی ــ کشورهای زیادی به دنبال جذب مسافران مسلمان و منابع درآمدی از طریق ارائه خدمات به آنان هستند.
در میان کشورهای اسلامی، مالزی، امارات، اندونزی و ترکیه از جمله مقاصد مهم پیشرو در زمینه سفر مسلمانان به شمار می‌روند. سنگاپور، تایلند و بریتانیا نیز از جمله مقاصد برتر در میان کشورهای غیراسلامی هستند. برای مثال تایلند علی‌رغم اینکه کشوری با اکثریت جمعیت بودایی است، اما حضور مسلمانان در جنوب این کشور باعث شده که مقصدی محبوب گردشگران مسلمان به شمار برود که بیشتر آنها عمدتاً از اندونزی به دنبال تعطیلات مناسب و غذای تایلندی به این کشور می‌روند. خود اندونزی که لقب پرجمعیت‌ترین کشور مسلمان جهان را به خود اختصاص داده، به شدت به دنبال افزایش ورود جهانگردان مسلمان است و قصد دارد تا سال ۲۰۲۴، شش میلیون گردشگر مسلمان جذب کند. پیش‌بینی می‌شود درآمد حاصل از ورود این گردشگران به اندونزی از میزان ۴.۵ میلیارد دلار کنونی به ۷.۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۴ افزایش یابد.
سهم کشورهای غیر اسلامی
بریتانیا
درباره بریتانیا باید گفت که علی‌رغم افزایش پدیده اسلام‌هراسی در این کشور، همچنان یکی از مقاصد محبوب گردشگران مسلمان به ویژه از کشورهای ثروتمند حاشیه خلیج‌فارس است. انتظار می‌رود هزینه‌های سفر مسلمانان به این کشور تا سال ۲۰۲۰ به ۱,۴ میلیارد دلار برسد. این موضوع سبب شده که با تسهیلات دولت بریتانیا، اخذ روادید برای اتباع این کشورها به خصوص اتباع عمان، قطر و امارات متحده عربی بسیار راحت‌تر از گذشته شود.
ژاپن
ژاپن از جمله کشورهای غیر مسلمان است که در بازار حلال متمرکز شده و با شناسایی نیازهای این بخش اقدامات زیادی در چند سال گذشته انجام داده است. دولت این کشور چند سالی است که سمینارهایی را برای آموزش در زمینه برآوردن نیازهای جهانگردان مسلمان ترتیب داده است. به علاوه نمازخانه‌هایی در فرودگاه های اصلی این کشور به وجود آمده و برخی رستوران‌ها غذای حلال ارائه می‌دهند. این اقدامات باعث شده که ژاپن از رتبه هشتم به ششم در لیست مقاصد غیراسلامی فهرست جهانی سفر مسلمانان در سال ۲۰۱۷ که از سوی دو شرکت «مسترگارد» (MasterCard) و کرسنت(Crescent) تهیه شده، صعود کند.
فیلیپین
وزارت جهانگردی فیلیپین در سال ۲۰۱۴ برنامه‌هایی را به نام «Eid Play Love» به منظور جلب مسافران مسلمان از عربستان سعودی و امارات متحده‌عربی در ایام عید فطر و عید قربان راه‌اندازی کرد. هدف این بسته‌های مسافرتی معرفی فیلیپین به عنوان مقصدی برای مسلمانان و خانواده‌های آنان بود.
کره جنوبی
کره جنوبی اقدامات متنوعی را برای تنوع بخشیدن به صنعت جهانگردی و تبدیل این کشور به مقصدی مناسب برای مسلمانان انجام داده است. در سال ۲۰۱۵ بیش از ۹۰۰ هزار‌گردشگر مسلمان از این کشور بازدید کردند که نسبت به سال ۲۰۱۴، ۲۰ درصد افزایش یافته است. یکی از ابتکارات انجام شده برای ورود گردشگران مسلمانان برگزاری هفته رستوران حلال است که رویدادی سالانه برای ترویج رستوران‌های مناسب مسلمانان نه تنها برای مسلمانان بلکه برای گردشگران در سطح جهان به شمار می‌رود. هم‌اکنون در کره جنوبی حدود ۱۳۰ رستوران مناسب مسلمانان، از جمله ۱۴ مورد تائید شده از سوی برند حلال وجود دارد و پیش‌بینی می‌شود این رقم رشد کند. این کشور همچنین راهنمای رستوران‌های مناسب مسلمانان فراهم کرده است.
ضرورت درک نیازهای گردشگران مسلمان
مفهوم سفر حلال اگرچه در حال رشد است، اما هنوز در بسیاری از کشورهای جهان قابل درک نیست. در واقع متولیان گردشگری باید درک کنند که یک مسافر مسلمان یک مسافر معمولی به حساب می‌آید که فقط به دنبال رفع نیازهای مذهبی خود در طول سفر است.
اگر هدف مقصد یا جاذبه گردشگری جذب مسافر مسلمان باشد در درجه اول، این آموزش است که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. مقامات گردشگری باید به طور مداوم فعالان صنعت گردشگری را درباره نیازهای بازار مسلمانان آموزش دهند. این کار همچنین شامل کارگاه‌های آموزشی خواهد بود. طبق آمار، تقریباً ۵۵ درصد از مسلمانان، امروز زیر ۳۰ سال سن دارند که این موضوع باعث می‌شود که آینده این بخش از صنعت گردشگری بیش از هر زمان دیگری نیازمند آموزش در همه زمینه‌ها و استفاده از فناوری‌های نو برای جذب و خدمت‌رسانی به این جمعیت بزرگ باشد.
