چند نفر از مجتهدان کنونی حافظ قرآن هستند و در گذشته چند نفر از آنها حافظ قرآن بوده اند؟

شیعه نیوز:
پرسش
چند نفر از مجتهدان کنونی حافظ قرآن هستند و در گذشته چند نفر از آنها حافظ قرآن بوده اند؟
پاسخ اجمالی

سنت حفظ قرآن، سنتی بسیار پسندیده است که از زمان پیامبر اکرم( صلی الله علیه و آله و سلم ) در بین مسلمانان رواج داشته و علما و مراجع تقلید و طلاب حوزه های علمیه ی شیعه نیز همواره به این مسأله اهمیت می­داده اند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، تلاش­ ها و کوشش های فراوانی در جهت گسترش فرهنگ حفظ قرآن مجید در جمهوری اسلامی ایران واز جمله در حوزه های علمیه صورت گرفته و جمع زیادی از اقشار مختلف، امروز حافظ کل قرآن هستند و مدارس حفظ قرآن تشکیل شده است. هم اکنون جمع زیادی از علما و فضلا و طلاب حوزه های علمیه از حافظان قرآن می باشند که از شهریه ویژه ای که توسط مراجع به حافظان قرآن پرداخت می شود نیز برخوردار هستند.

علاوه بر این، حفظ قرآن و حافظ بودن، منحصر به حفظ الفاظ آن نیست بلکه تفسیر قرآن، بیان آیات قرآن در کلاس های درس و مجالس و منابر و کتاب ها و مقالات، انواع دیگری از حفظ قرآن است که در بین علما و طلاب بسیار رواج دارد.

پاسخ تفصیلی

سنت حفظ قرآن از عصر پیامبر اکرم( صلی الله علیه و آله و سلم ) و پس از آن، به دستور و تأکید آن حضرت که در روایات زیادی وارد شده است، وجود داشته است. و از جمله ی اقشاری که به حفظ قرآن بسیار اهمیت داده اند علما و روحانیون هستند که باید هم چنین باشد؛ زیرا وظیفه ی حفظ دین در درجه ی اول به عهده ی اینان است. در بین مراجع تقلید و علما و طلاب از دیرباز حافظان قرآن زیاد بوده اند ولی متأسفانه آمار همه ی آنها در دست نیست.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، تلاش های بسیار ارزشمندی برای گسترش فرهنگ حفظ قرآن در میهن اسلامی انجام شد؛ از جمله در حوزه های علمیه، علما و طلاب حافظ کل قرآن شناسایی شدند و از آن زمان تاکنون به آنان شهریه ی ویژه پرداخت می شود و جهت خدمت به آنان گام های مؤثر دیگری نیز برداشته شده است. هم اکنون، حافظان کل، نصف و یا ثلث قرآن در بین طلاب و فضلا و مراجع تقلید کم نیستند ولی متأسفانه ما آمار دقیقی در این زمینه نداریم. همچنین از چند سال پیش، درحوزه ی علمیه قم مدرسه ی اختصاصی روحانیون و طلاب حافظ قرآن راه اندازی شده است که موفقیت های چشمگیری در زمینه ی حفظ قرآن داشته است. این در حالی است که حفظ قرآن اگرچه بسیار فضیلت دارد اما از شرایط اجتهاد نیست.

از طرف دیگر، حفظ قرآن منحصر به حفظ الفاظ قرآن و ذخیره ی الفاظ آن در حافظه نیست. کسانی که مشغول به تفسیر قرآن هستند(فرا گرفتن تفسیر و بیان تفسیر) و کسانی که در کلاس ها و منابر و مجالس آیات قرآن را برای مردم بیان می کنند به نوعی حافظ قرآن هستند. در همین زمینه از تأسیس رشته ی تخصصی تفسیر قرآن در حوزه ها نزدیک به دو دهه می گذرد. هم اکنون عده ی زیادی از روحانیون با سابقه در این رشته مشغول به تحصیل هستند و عده ی زیادی هم تا کنون در این رشته در مقطع دکتری فارغ التحصیل شده اند و رساله های قرآنی زیادی (به عنوان پایان نامه) تدوین و ارائه نموده اند.

همین طور، کسانی که در زمینه ی مفاهیم قرآنی کتاب و مقاله می نویسند به نوعی حافظ قرآن هستند و بحمدلله حوزه های علمیه ی شیعه و بخصوص مراجع تقلید از این گونه فعالیت های قرآنی بسیار دارند.

نکته ی پایانی اینکه؛ حفظ قرآن اگرچه مستحب است، ولی بنابر نظر بعضی از فقهاء شیعه کسانی که حافظ قرآن هستند، نگهداری این محفوظات واجب است.

T