پاسخ اجمالی
معنای کلمه "آیه" در کتاب های لغوی این گونه آمده است: «آیه به معنای نشانه و عبرت است. چنان که خداوند می گوید: در داستان یوسف و برادرانش آیاتی وجود دارد؛ یعنی نشانه ها و عبرت های مختلفی وجود دارد».[1]
در قرآن کریم و ادبیات عرب آن جا که یک نشانه وجود داشته باشد، از کلمه آیه استفاده می کنند که مفرد است، و هرگاه که دو یا چند نشانه وجود داشته باشد، از کلمه "آیات" که جمع است استفاده می کنند. حال با ذکر چند مورد از قرآن کریم این استفاده را بیان می داریم.
1. «وَ قالَ لَهُمْ نَبِیُّهُمْ إِنَّ آیَةَ مُلْکِهِ ... »؛[2] پیغمبرشان گفت که نشان پادشاهى او این است... .
2. «قالَ رَبِّ اجْعَلْ لی آیَةً ... »؛[3] گفت: اى پروردگار من، براى من نشانهاى پدیدار کن.
3. «وَ ما تَأْتیهِمْ مِنْ آیَةٍ مِنْ آیاتِ رَبِّهِم ...»؛[4] و هیچ آیهاى از آیات پروردگارشان بر ایشان نازل نشد.
4. «تِلْکَ آیاتُ اللَّهِ نَتْلُوها عَلَیْکَ بِالْحَق ...»؛[5] این نشانههاى خدا است که پى در پى میخوانیم بر تو بحق ... .
همان طور که این آیات نشان می دهد، برای رساندن معنای مفرد کلمه آیه بکار رفته و برای رساندن معنای جمع از کلمه آیات استفاده شده است.
این پرسش پاسخ تفصیلی ندارد.
[1]. ابن منظور، لسان العرب، ج 14، ص 61.
[2]. بقره، 248.
[3]. آل عمران، 41.
[4]. انعام، 3.
[5]. بقره، 252.
T
