معنای تسنیم چیست؟ آیا در قرآن و روایات چنین لفظی وجود دارد؟

شیعه نیوز:
پرسش
معنای تسنیم چیست؟ آیا در قرآن و روایات چنین لفظی وجود دارد؟
پاسخ اجمالی

«تسنیم» از ریشه «سنم» به قسمت بالای هر چیزی می گویند.[1] واژه «تسنیم» یک بار در قرآن کریم آمده است، آن جا که می فرماید: «وَ مِزاجُهُ مِنْ تَسْنیم»،[2] این واژه در آیه بعد چنین معنا شده است: «عَیْنًا یَشْرَبُ بها الْمُقَرَّبُونَ».[3] بنابر این، تسنیم عبارت است از: چشمه‏ اى که مقرّبان (درگاه خداوند) از آن مى ‏نوشند.

در روایتی رسول خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ) می فرماید: تسنیم از بهترین نوشیدنى های بهشت است که آل محمد ( صلی الله علیه و آله و سلم ) از آن مى ‏نوشند. و آنان از مقرّبان سابقه‏ دار هستند که شامل رسول اللَّه و على و خدیجه و ذریّه آنان ( علیه السلام ) که در ایمان و عمل به رسول خدا و امیر مؤمنان اقتدا کردند می شود.[4]

گوشه ای از آنچه در برخی تفاسیر در این باره آمده چنین است: «از این آیات استفاده مى‏ شود که "تسنیم" پاک ترین شراب بهشتى است که مقربان آن را به طور خالص مى‏ نوشند،[5] در این که چرا این شراب یا این چشمه "تسنیم" نامیده شده است، می گویند یا به دلیل آن است که این چشمه از رفعت و رتبه بزرگی برخوردار است و یا شرابى است از آسمان بهشت فرو مى‏ریزد.[6] همچنین گفته اند: در حقیقت شراب هاى بهشتى انواعى دارد: بعضى در نهرها جارى است که در آیات متعددى از قرآن به آن اشاره شده است. و بعضى در ظرف هاى دربسته مهر شده است، و از همه مهم تر شرابى است که از آسمان بهشت و یا طبقات بالاى آن فرو مى ‏ریزد و این همان شراب "تسنیم" است که هیچ یک از نوشیدنی هاى بهشتى به پاى آن نمى ‏رسد، و طبعاً تأثیرى که در روح و جان بهشتیان مى ‏گذارد از همه عالی تر و پر جاذبه ‏تر و عمیق تر است، و نشئه روحانى حاصل از آن غیر قابل توصیف است...».[7]

[1]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 12، ص 306، دار صادر، بیروت، 1414 ق.

[2]. مطففین، 27.

[3]. همان، 28.

[4]. حسکانی، عبید الله بن عبدالله، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، ج 2، ص 425، التابعة لوزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی، مجمع إحیاء الثقافة الإسلامیة، تهران،1411 ق؛ ابن عقده کوفى، احمد بن محمد، فضائل أمیر المؤمنین ( علیه السلام )، ص 218، دلیل ما، قم‏، 1424 ق‏.

[5]. بحرانى، سید هاشم، البرهان فى تفسیر القرآن، ج 5، ص 609، بنیاد بعثت، تهران، 1416 ق.

[6]. حقى بروسوى، اسماعیل، تفسیر روح البیان، ج 10، ص 372، دارالفکر، بیروت، بی تا.

[7]. ر.ک: مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، ج 26، ص 278، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1374 ش.

آیات مرتبط

سوره المطففين (27) : وَمِزَاجُهُ مِنْ تَسْنِيمٍ

T