پرسش
سلام علیکم؛ دربارۀ حضرت موسی می خواستم از شما بپرسم، ساحران از کجا فهمیدند که فرزندی در آینده متولد خواهد شد که دشمن فرعون می شود، آیا آنان غیب می دانستند؟
پاسخ اجمالی
آنچه را که از آیات قرآن در مورد ولادت حضرت موسی ( علیه السلام ) و با خبر شدن ساحران از این ولادت، می توان فهمید این است که:
و اینکه ما پیش از این به استراق سمع در آسمانها مىنشستیم، امّا اکنون هر کس بخواهد استراق سمع کند، شهابى را در کمین خود مىیابد»![1]
از این آیه چنین بر مى آید که پیش از این جنّیان به سوى آسمان صعود می کردند و اخبار آینده را مخفیانه از ملائکه می گرفتند و به ساحران و کاهنان منتقل می کردند؛ چون چنین می کردند خداوند راه آنان را بست و هر وقت اراده نمایند به آسمان صعود کنند به تیر شهاب رانده می شوند.[2]
از جملۀ «فَوَجَدْناها مُلِئَتْ حَرَساً» استفاده می شود که قبل از نزول قرآن کریم و بعث رسول اکرم( صلی الله علیه و آله و سلم ) این چنین نبوده؛ یعنی هر وقت افرادى از جن می خواستند استراق سمع کنند، به عالم ملکوت و فرشتگان نزدیک شده و یا تماس بگیرند، مانعى برای آنها وجود نداشت، و می توانستند حوادث مهم و غیر مهم جهانى را از نزدیک شدن به فرشتگان بفهمند. اما از هنگامی که آیات قرآن نازل شده، از جمله حوادث و تغییراتى که در جهان رخ داده، این است که نوع جن و افرادى از جن و شیاطین که در گذشته مى توانستند از نزدیک شدن به فرشتگان اخباری کسب کنند، پس از نزول قرآن براى قدسیان عالم ملکوت و فرشتگان نگهبانانى بسیار گماشته شد که حدود فرشتگان را فراگرفته، هیچ سنخ از حوادث جهانى را شیاطین نمى توانند استفاده نمایند.[3]
[1]. جن، 8، 9، «وَ أَنَّا لَمَسْنَا السَّماءَ فَوَجَدْناها مُلِئَتْ حَرَساً شَدیداً وَ شُهُباً* وَ أَنَّا کُنَّا نَقْعُدُ مِنْها مَقاعِدَ لِلسَّمْعِ فَمَنْ یَسْتَمِعِ الْآنَ یَجِدْ لَهُ شِهاباً رَصَداً».
[2]. ر. ک: بانوى اصفهانى، سیده نصرت امین، مخزن العرفان در تفسیر قرآن، ج 14، ص 143، نهضت زنان مسلمان، تهران، 1361 ش؛ حسینى همدانى، سید محمد حسین، انوار درخشان، ج 17، ص 121- 122، کتابفروشى لطفى، تهران، 1404ق.
[3]. انوار درخشان، ج 17، ص 120.
[4]. انعام 121، «... وَ إِنَّ الشَّیاطینَ لَیُوحُونَ إِلى أَوْلِیائِهِم...».
[5]. شعراء، 221، «هَلْ أُنَبِّئُکُمْ عَلى مَنْ تَنَزَّلُ الشَّیاطینُ».
T
