شیعه نیوز:
پرسش
خداوند در سوره هود می‌فرماید: «أَلا إِنَّ عاداً کَفَرُوا رَبَّهُمْ»؛ چرا در این آیه نفرمود: «کفروا بربّهم»؟
پاسخ اجمالی
خداوند در بیان سرگذشت قوم عاد می‌فرماید: «وَ أُتْبِعُوا فی هذِهِ الدُّنْیا لَعْنَةً وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَلا إِنَّ عاداً کَفَرُوا رَبَّهُمْ أَلا بُعْداً لِعادٍ قَوْمِ هُودٍ»؛[1] آنان، در این دنیا و روز قیامت، لعنت (و نام ننگینى) به دنبال دارند! بدانید «عاد» نسبت به پروردگارشان کفر ورزیدند! دور باد «عاد»- قوم هود- (از رحمت خدا، و خیر و سعادت).
برخی کلمه «ربّهم» در این آیه را مفعولٌ‌‌به کلمه «کَفَرُوا» گرفته‌اند.[2] اما در این‌که چرا «کفروا بربّهم»؛ یعنی با حرف جرّ نیامد می‌توان گفت: این تعبیرات مختلف می‌تواند معانی بسیار دقیقی را در نگاه خداوند متعال داشته باشد که بر ما پنهان مانده است. علاوه بر آن، می‌تواند تنها برای اختلاف در تعبیر و زیبا شدن کلام باشد که این نیز خود مقصودی عقلانی و مطابق با فصاحت و بلاغت است. همچنین برخی نیز «ربّهم» را منصوب به نزع خافض گرفته‌اند؛[3] یعنی در واقع حرف جرّ بر روی آن قرار داشته و سپس حذف شده، اما در معنا لحاظ می‌شود. بنابر این، میان «ربّهم» و «بربّهم» هیچ اختلاف معنایی وجود نداشته و تنها تفاوت لفظی وجود دارد که این موضوع در ادبیات عرب رایج و مورد پذیرش است.
[1]. هود، 60.
[2]. صافی، محمود بن عبد الرحیم، الجدول فی اعراب القرآن، ج 12، ص 299، دار الرشید، مؤسسة الإیمان، دمشق، بیروت، چاپ چهارم، 1418ق.
[3]. درویش، محیی الدین، اعراب القرآن و بیانه، ج 4، ص382، دارالارشاد، سوریه، چاپ چهارم، 1415ق.
آیات مرتبط
سوره هود (60) : وَأُتْبِعُوا فِي هَٰذِهِ الدُّنْيَا لَعْنَةً وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ ۗ أَلَا إِنَّ عَادًا كَفَرُوا رَبَّهُمْ ۗ أَلَا بُعْدًا لِعَادٍ قَوْمِ هُودٍ
سوره هود (68) : كَأَنْ لَمْ يَغْنَوْا فِيهَا ۗ أَلَا إِنَّ ثَمُودَ كَفَرُوا رَبَّهُمْ ۗ أَلَا بُعْدًا لِثَمُودَ
T
